Ngày nay, trong thời bình để thực hiện chiến lược bảo vệ Tổ quốc, đáp ứng yêu cầu xây dựng quân đội trong tình hình mới, bảo đảm cho công dân thực hiện trọn vẹn quyền và nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc đòi hỏi mỗi công dân đều phải có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ quân sự và tham gia xây dựng nền quốc phòng toàn dân. Điều này đã được cụ thể hóa trong Luật nghĩa vụ quân sự 2015. Bên cạnh đó, với những trường hợp đặc thù công dân được tạm hoãn và miễn thực hiện nghĩa vụ quân sự cũng được quy định cụ thể. Bài viết dưới đây chúng tôi sẽ đưa ra những thông tin cho bạn đọc cân nhắc về các cách trốn đi nghĩa vụ quân sự. Mời bạn đọc cùng theo dõi.
Các “mẹo” để được miễn nghĩa vụ quân sự theo hướng dẫn mới
1. Tiêu chuẩn để công dân được gọi tham gia nghĩa vụ quân sự
Mọi công dân Việt Nam từ đủ mọi thành phần xã hội, tôn giáo, dân tộc, tín ngưỡng hay học vấn, nghề nghiệp, nơi cư trú đều có thể là đối tượng phải thực hiện nghĩa vụ quân sự chỉ cần đáp ứng đủ 4 tiêu chuẩn quy định tại Điều 4 Nghị định 148/2018/NĐ-CP như sau:
– Công dân phải đang trong độ tuổi gọi nhập ngũ: Tuổi nhập ngũ được quy định là từ đủ 18 tuổi đến hết 25 tuổi. Đặc biệt, độ tuổi có thể kéo dài đến hết 27 tuổi đối với người được đào tạo cao đẳng, đại học đã được tạm hoãn gọi nhập ngũ (Quy định tại Điều 30 Luật nghĩa vụ quân sự 2015).
– Đủ tiêu chuẩn chính trị tuyển chọn theo hướng dẫn.
– Công dân được tuyển chọn gọi nhập ngũ phải đủ tiêu chuẩn về sức khỏe: Thông tư liên tịch số 16/2016/TTLT-BYT-BQP đã quy định về việc khám sức khỏe thực hiện nghĩa vụ quan sự. Theo đó, công dân phải có sức khỏe loại 1,2,3 theo hướng dẫn của thông tư này. Đặc biệt, không gọi nhập ngũ với công dân sức khỏe loại 3 tật khúc xạ về mắt (cận thị 1,5 diop trở lên, viễn thị các mức độ); nghiện ma túy, nhiễm HIV/AIDS.
– Tiêu chuẩn về văn hóa:Trình độ văn hóa của công dân được gọi nhập ngũ phải từ lớp 8 trở lên. Riêng địa phương có khó khăn không đảm bảo đủ chỉ tiêu giao quân có thể tuyển chọn công dân có trình độ từ lớp 7. Đặc biệt, đối với trường hợp gọi nghĩa vụ quân sự ở vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn, đồng bào dân tộc thiểu số dưới 10.000 người có thể được tuyển thêm 20 – 25% công dân có trình độ tiểu học và còn lại là trung học cơ sở.
2. Trường hợp công dân được miễn đăng ký nghĩa vụ quân sự.
Theo quy định, công dân nam từ đủ 17 tuổi trở lên phải đăng ký nghĩa vụ quân sự. Tuy nhiên, công dân có thể được miễn đăng ký nghĩa vụ quân sự nếu thuộc một trong các trường hợp quy định tại Điều 14 Luật nghĩa vụ quân sự 2015 và Hướng dẫn tại Thông tư liên tịch 16/2016/TTLT- BYT-BQP sau:
– Công dân là người khuyết tật: Tiêu chuẩn để đánh giá người được miễn đăng ký nghĩa vụ trong trường hợp này phải là người bị khiếm khuyết, bị tật nặng hoặc đặc biệt nặng.
– Người mắc bệnh tâm thần, bệnh hiểm nghèo hoặc bệnh mãn tính như Các bệnh lý ác tính (U ác, bệnh máu ác tính), Động kinh; Parkinson; Di chứng do lao xương ,khớp, phong; Người nhiễm HIV.
3. Trường hợp công dân được tạm hoãn gọi nhập ngũ
Theo quy định tại Khoản 1 Điều 41 Luật nghĩa vụ quân sự 2015, Khoản 1 Điều 5 Thông tư 148/2018/TT-BQP công dân được tạm hoãn gọi nhập ngũ khi thuộc một trong các trường hợp sau:
– Một là, chưa đủ tiêu chuẩn về sức khỏe phục vụ tại ngũ theo kết luận của Hội đồng khám sức khỏe.
– Hai là, công dân phải là lao động duy nhất của gia đình:
+ Phải trực tiếp nuôi dưỡng thân nhân chưa đến tuổi hoặc không còn khả năng lao động.
+ Bị tổn hại nặng về người và tài sản do tai nạn, thiên tai, dịch bệnh nguy hiểm gây ra.
Trường hợp này công dân cần được Ủy ban nhân dân cấp xã xác nhận
– Ba là, công dân là một con của bệnh binh, người nhiễm chất độc da cam suy giảm khả năng lao động từ 61% đến 80% hoặc trong gia đình có anh, chị, em ruột là hạ sĩ quan, binh sĩ đang phục vụ tại ngũ; hạ sĩ quan, chiến sĩ thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân;
– Bốn là, trường hợp người đang có thời gian sinh sống tại khu vực đặc biệt khó khăn theo dự án phát triển kinh tế – xã hội trong thời gian 3 năm đầu tiên hoặc cán bộ, công chức, viên chức, thanh niên xung phong được điều động đến công tác tại khu vực này.
– Năm là, học sinh, sinh viên đang học tập tại trường phổ thông, đại học, cao đẳng có thể được hoãn gọi nhập ngũ trong thời gian của khóa học, đào tạo.
Cần lưu ý: Thời gian để công dân tạm hoãn tham gia nghĩa vụ quân sự được kéo dài đến khi không còn thuộc các trường hợp này.
4. Trường hợp công dân được miễn gọi nhập ngũ
Để được miễn gọi nhập ngũ, công dân phải thuộc một trong các trường hợp quy định tại Khoản 2 Điều 41 Luật nghĩa vụ quân sự 2015 sau:
– Công dân phải là con hoặc là một anh, một em trai của liệt sĩ, một con của thương binh hạng một
– Công dân là một con của thương binh hạng hai, bệnh binh, người nhiễm chất độc da cam suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.
– Trường hợp cán bộ, công chức, viên chức, thanh niên xung phong có thời gian công tác từ 24 tháng trở lên theo điều động tại khu vực đặc biệt khó khăn hoặc công tác cơ yếu.
Vì vậy, việc quy định nghĩa vụ quân sự là nghĩa vụ bắt buộc phải thực hiện của công dân cũng như những trường hợp công dân được tạm hoãn, được miễn nghĩa vụ quân sự một cách rõ ràng, cụ thể không chỉ mang tính nhân văn mà còn đảm bảo sự công bằng trong thực hiện nghĩa vụ. Thực tế cũng cho thấy đã có hàng nghìn công dân tự nguyện đăng ký thực hiện nghĩa vụ quân sự. Tuy nhiên bên cạnh đó cũng có không ít trường hợp vẫn đang tìm mọi cách lợi dụng những quy định này để kéo dài thời gian hoặc trốn tránh thực hiện nghĩa vụ quân sự. Đây là hành vi pháp luật nghiêm cấm, người có hành vi này có thể bị xử phạt hành chính theo hướng dẫn tại Nghị định 120/2013/NĐ-CP. Đặc biệt, kể từ khi Bộ luật hình sự 2015 có hiệu lực thi hành, hành vi trốn tránh nghĩa vụ quân sự có thể bị xử lí về hình sự theo hướng dẫn tại Điều 332 với mức hình phạt cao nhất lên đến 5 năm tù.
Trên đây, chúng tôi đề cập đến những quy đinh của pháp luật liên quan đến tiêu chuẩn và các trường hợp hoãn, miễn nghĩa vụ quân sự. Từ đó cho thấy, nếu không thuộc trong các trường hợp mà quy định pháp luật nêu trên thì không có các cách nào để trốn nghĩa vụ quân sự cả, và việc này cùng dẫn đến vi phạm pháp luật. Vì thế, các bạn nên hoàn thành tốt nghĩa vụ thiêng liên này.