1. Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối là gì?
Trong Thông tư 133/2016/TT-BTC ban hành ngày 26 tháng 8 năm 2016 có nhắc đến lợi nhuận sau thuế chưa phân phối được thực hiện theo nguyên tắc tài khoản kế toán là 421.
Tài khoản 421 hay Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối phản ánh kết quả kinh doanh của công ty, doanh nghiệp về việc lãi hay lỗ sau khi đã tính thuế thu nhập doanh nghiệp và tình hình phân chia lợi nhuận của công ty hoặc tình trạng thực tiễn việc xử lý lỗ của doanh nghiệp.
Lưu ý: Việc phân chia lợi nhuận của công ty phải dựa trên hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp và việc phân chia này phải đảm bảo sự công khai, rõ ràng, rành mạch và theo đúng quy định, chính sách tài chính của pháp luật hiện hành.
Trong tiếng Anh, lợi nhuận sau thuế được biết đến với cụm từ Profit After Taxes.
Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối trong tiếng Anh là Undistributed after-tax profit.
Lợi nhuận sau thuế càng cao biểu thị được công ty đang phát triển rất tốt. Do đó sẽ mang đến nhiều giá trị hơn và có được lợi nhuận cho các cổ đông. Tuy nhiên, trong kinh doanh thì lợi nhuận sau thuế sẽ không phải là yếu tố mang tới những quyết định chính xác. Biện pháp tài chính sẽ là công cụ giúp bạn kiểm soát được tình hình hoạt động của công ty.
Lợi nhuận sau thuế còn quyết định được công ty đang kinh doanh có lãi hay thua lỗ. Từ điều này, các doanh nghiệp có thể dễ dàng biết được lợi nhuận sẽ chiếm được bao nhiêu phần trong doanh thu. Nếu chỉ số này nhỏ hơn 0 thì công việc kinh doanh của công ty đang thua lỗ. Do đó, cần đưa ra phương hướng điều chỉnh ngay lập tức.
2. Tài khoản sử dụng
Theo Thông tư 200, để hạch toán lợi nhuận sau thuế chưa phân phối theo TT 200, chúng ta sử dụng TK 421.
Tài khoản 421 – Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối: Là tài khoản dùng để phản ánh kết quả kinh doanh (lãi, lỗ) sau thuế thu nhập doanh nghiệp và tình hình phân chia lợi nhuận hoặc xử lý lỗ của DN.
3. Cách hạch toán lợi nhuận sau thuế chưa phân phối theo TT 200.
Kế toán hạch toán các nghiệp vụ kinh tế phát sinh liên quan đến khoản lợi nhuận sau thuế chưa phân phối cụ thể như sau:
3.1 Cách hạch toán lợi nhuận sau thuế chưa phân phối CUỐI KỲ KẾ TOÁN.
Cuối kỳ kế toán, kế toán tiến hành kết chuyển kết quả hoạt động kinh doanh, hạch toán 2 trường hợp phát sinh:
– Trường hợp lãi, hạch toán:
Nợ TK 911: Trị giá khoản lãi
Có TK 4212: Trị giá khoản lãi.
– Trường hợp lỗ, hạch toán:
Nợ TK 4212: Trị giá khoản lỗ
Có TK 911: Trị giá khoản lỗ.
3.2 Cách hạch toán lợi nhuận sau thuế chưa phân phối khi DN bổ sung vốn đầu tư của chủ sở hữu từ lợi nhuận hoạt động kinh doanh.
Trường hợp DN không phải là công ty cổ phần khi quyết định bổ sung vốn đầu tư của chủ sở hữu từ lợi nhuận hoạt động kinh doanh (phần lợi nhuận để lại của doanh nghiệp), hạch toán:
Nợ TK 421: Trị giá khoản vốn đầu tư bổ sung
Có TK 4118: Trị giá khoản vốn đầu tư bổ sung.
3.3 Cách hạch toán lợi nhuận sau thuế chưa phân phối khi trả cổ tức, lợi nhuận được chia cho các chủ sở hữu.
– Khi có quyết định hoặc thông báo trả cổ tức, lợi nhuận được chia cho các chủ sở hữu, hạch toán:
Nợ TK 421: Trị giá khoản cổ tức, lợi nhuận trả cho các chủ sở hữu
Có TK 3388: Trị giá khoản cổ tức, lợi nhuận trả cho các chủ sở hữu (chưa trả).
– Khi DN tiến hành trả tiền cổ tức, lợi nhuận cho các chủ sở hữu, hạch toán:
Nợ TK 3388: Trị giá khoản cổ tức, lợi nhuận trả cho các chủ sở hữu
Có các TK 111, 112,…: Trị giá khoản cổ tức, lợi nhuận trả cho các chủ sở hữu(số tiền thực trả).
3.4 Cách hạch toán lợi nhuận sau thuế chưa phân phối khi Công ty cổ phần trả cổ tức bằng cổ phiếu.
Khi Công ty cổ phần trả cổ tức bằng cổ phiếu (phát hành thêm cổ phiếu từ nguồn Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối) hạch toán:
Nợ TK 421: Trị giá phát hành cổ phiếu
Nợ TK 4112: Trị giá số chênh lệch giữa giá phát hành thấp hơn mệnh giá (nếu có)
Có TK 4111: Mệnh giá cổ phiếu
Có TK 4112: Trị giá số chênh lệch giữa giá phát hành cao hơn mệnh giá (nếu có).
3.5 Cách hạch toán lợi nhuận sau thuế chưa phân phối khi DN tạm trích quỹ từ kết quả hoạt động kinh doanh.
Khi Doanh nghiệp tạm trích quỹ từ kết quả hoạt động kinh doanh (phần lợi nhuận để lại của DN), hạch toán :
Nợ TK 421: Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối
Có TK 414: Quỹ đầu tư phát triển (trích quỹ đầu tư phát triển)
Có TK 418: Các quỹ khác thuộc vốn chủ sở hữu (trích các quỹ khác)
Có các TK 3531, 3532, 3534: Quỹ khen thưởng, phúc lợi (trích quỹ khen thưởng, phúc lợi).
3.6 Cách hạch toán lợi nhuận sau thuế chưa phân phối khi xác định số còn được trích thêm cho các quỹ (phần lợi nhuận để lại của DN).
Khi báo cáo quyết toán năm được duyệt, kế toán xác định số còn được trích thêm cho các quỹ(phần lợi nhuận để lại của doanh nghiệp), hạch toán:
Nợ TK 421: Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối
Có TK 414: Quỹ đầu tư phát triển (trích quỹ đầu tư phát triển).
Có TK 418: Các quỹ khác thuộc vốn chủ sở hữu (trích các quỹ khác)
Có các TK 3531, 3532, 3534: Quỹ khen thưởng, phúc lợi (trích quỹ khen thưởng, phúc lợi).
3.7 Cách hạch toán lợi nhuận sau thuế chưa phân phối ĐẦU NĂM TÀI CHÍNH.
Đầu năm tài chính, kế toán tiến hành kết chuyển lợi nhuận sau thuế chưa phân phối năm nay sang lợi nhuận sau thuế chưa phân phối năm trước, hạch toán theo 2 trường hợp:
– Trường hợp lãi, hạch toán:
Nợ TK 4212: Trị giá khoản lãi
Có TK 4211: Trị giá khoản lãi.
– Trường hợp lỗ, hạch toán:
Nợ TK 4211: Trị giá khoản lỗ
Có TK 4212: Trị giá khoản lỗ.
3.8 Cách hạch toán lợi nhuận sau thuế chưa phân phối trước khi chuyển doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước thành công ty cổ phần.
- Trước khi chuyển doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước thành công ty cổ phần, kế toán xử lý lợi nhuận sau thuế chưa phân phối.
Khi các khoản nợ vay Ngân hàng thương mại Nhà nước và Ngân hàng Phát triển Việt Nam đã quá hạn, DN không thanh toán được do bị lỗ, không còn vốn nhà nước >>> DN phải làm các thủ tục, hồ sơ đề nghị khoanh nợ, giãn nợ, xoá nợ lãi vay ngân hàng theo hướng dẫn của pháp luật hiện hành.
Khi DN có quyết định xoá nợ lãi vay, hạch toán:
Nợ TK 335: Chi phí phải trả (lãi vay được xóa)
Có TK 421: Trị giá phần lãi vay đã hạch toán vào chi phí các kỳ trước nay được xóa
Có TK 635: Trị giá phần lãi vay đã hạch toán vào chi phí tài chính trong kỳ này.
- Tại thời gian xác định giá trị doanh nghiệp, Kế toán khoản chênh lệch giữa giá trị thực tiễn phần vốn Nhà nước tại thời gian doanh nghiệp 100% Vốn Nhà nước chuyển sang Công ty cổ phần so với giá trị thực tiễn phần vốn Nhà nước.
Kế toán hạch toán các trường hợp xảy ra như sau:
– Trường hợp giá trị thực tiễn phần vốn Nhà nước tại thời gian DN chuyển thành Công ty cổ phần lớn hơn giá trị thực tiễn phần vốn Nhà nước tại thời gian xác định giá trị DN.
Hạch toán số chênh lệch tăng (lãi) phải nộp vào quỹ hỗ trợ sắp xếp DN theo hướng dẫn của pháp luật:
Nợ TK 421: Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối
Có TK 3385: Phải trả về cổ phần hoá.
– Trường hợp giá trị thực tiễn phần vốn nhà nước tại thời gian doanh nghiệp chuyển sang Công ty cổ phần nhỏ hơn giá trị thực tiễn phần vốn Nhà nước tại thời gian xác định giá trị doanh nghiệp.
Hạch toán số chênh lệch giảm (lỗ):
Nợ TK 1388: Phải thu khác
Có TK 421: Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối.
– Trường hợp chênh lệch giảm do nguyên nhân khách quan, hoặc chủ quan nhưng vì lý do bất khả kháng mà người có trách nhiệm bồi thường không có khả năng thực hiện việc bồi thường.
DN được đơn vị có thẩm quyền xem xét, quyết định sử dụng số tiền thu từ bán cổ phần này để bù đắp tổn thất sau khi trừ đi phần được bảo hiểm bồi thường (nếu có), hạch toán:
Nợ TK 3385: Phải trả về cổ phần hóa
Có TK 421: Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối.
- Tại thời gian doanh nghiệp chính thức chuyển thành công ty cổ phần, kế toán chuyển toàn bộ số dư Có Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối sang Vốn đầu tư của chủ sở hữu, hạch toán:
Nợ TK 421: Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối
Có TK 411: Vốn đầu tư của chủ sở hữu.
Trên đây là nội dung trình bày về Cách hạch toán lợi nhuận sau thuế chưa phân phối theo TT 200 mời bạn đọc thêm cân nhắc và nếu có thêm những câu hỏi về nội dung trình bày này hay những vấn đề pháp lý khác về dịch vụ luật sư, tư vấn nhà đất, thành lập doanh nghiệp… hãy liên hệ với LVN Group theo thông tin bên dưới để nhận được sự hỗ trợ nhanh chóng và hiệu quả từ đội ngũ luật sư, chuyên viên pháp lý có nhiều năm kinh nghiệm từ chúng tôi. LVN Group đồng hành pháp lý cùng bạn.