Tài sản bảo đảm chính là tài sản được đưa ra làm tài sản bảo đảm nghĩa vụ của bên người sở hữu tài sản bảo đảm. Việc định giá tài sản bảo đảm sẽ được thực hiện khi cần thiết. Vậy quy định pháp luật về định giá tài sản bảo đảm thế nào? Hãy cùng LVN Group nghiên cứu thông qua nội dung trình bày dưới đây!
Hình minh họa về định giá tài sản thế chấp
1. Tài sản bảo đảm:
Tài sản bảo đảm phải là tài sản thuộc quyền sở hữu của bên bảo đảm, được phép giao dịch và không có tranh chấp, tài sản bảo đảm cũng có thể là quyền sử dung đất. Tài sản bảo đảm cũng có thể là tài sản thuộc quyền sở hữu của người thứ ba hoặc quyền sử đụng đất của người thứ ba nếu bên bảo đảm, bên nhận bảo đảm và người thứ ba có thoả thuận.
Điều 306 Bộ Luật Dân sự 2015 quy định về định giá tài sản bảo đảm:
“1. Bên bảo đảm và bên nhận bảo đảm có quyền thỏa thuận về giá tài sản bảo đảm hoặc định giá thông qua tổ chức định giá tài sản khi xử lý tài sản bảo đảm.
Trường hợp không có thỏa thuận thì tài sản được định giá thông qua tổ chức định giá tài sản.
2. Việc định giá tài sản bảo đảm phải bảo đảm khách quan, phù hợp với giá thị trường.
3. Tổ chức định giá phải bồi thường tổn hại nếu có hành vi trái pháp luật mà gây tổn hại cho bên bảo đảm, bên nhận bảo đảm trong quả trình định giá tài sản bảo đảm“.
Khi xử lý tài sản thì cần phải định giá tài sản một cách khách quan đảm bảo quyền và lợi ích của các chủ thể liên quan đến giá trị tài sản được định giá. Các phương thức định giá gồm:
Thứ nhất, bên bảo đảm và bên nhận bảo đảm có thể thỏa thuận giá tài sản bảo đảm hoặc định giá thông qua tổ chức định giá tài sản khi xử lý tài sản bảo đảm. Nếu không thỏa thuận sẽ xác định thông qua tổ chức định giá tài sản.
Thông thường việc định giá tài sản bảo đảm do các bên thỏa thuận để đảm bảo sự thống nhất ý chí của các bên liên quan đến quyền và lợi ích của mình, thậm chí loại bỏ rủi ro cho các bên, đặc biệt bên nhận bảo đảm. Tuy nhiên, chúng tôi nhận thấy rằng pháp luật không quy định việc định giá có thể thông qua chủ thể thứ ba là một sự thiếu hợp lý. Thực tế, việc định giá khi các bên không thỏa thuận được mà nhờ chủ thể tổ chức định giá sẽ tôn kém về chi phí, thòi gian nhiều hơn là chủ thể thứ ba. Cho nên, luật nên cân nhắc việc bổ sung thêm việc định giá tài sản của chủ thể thứ ba nếu các bên có yêu cầu.
Thứ hai, việc định giá tài sản bảo đảm phải bảo đảm khách quan, phù hợp với giá thị trường.
Kể cả các bên thỏa thuận hoặc tổ chức định giá tài sản phải thực hiện việc định giá thì việc định giá phải đảm bảo khách quan, phù hợp với giá thị thường.
Thứ ba, tổ chức định giá phải bồi thường tổn hại nếu có hành vi trái pháp luật mà gây tổn hại cho bên bảo đảm, bên nhận bảo đảm trong quá trình định giá tài sản bảo đảm.
Khi có cơ sở chứng minh cho việc tổ chức định giá có hành vi trái pháp luật mà gây ra tổn hại thì tổ chức định giá phải bồi thường cho bên bị tổn hại.
2. Nguyên tắc xử lý tài sản bảo đảm
Pháp luật dân sự cho phép bên nhận bảo đảm xử lý tài sản để bảo đảm việc cho quyền lợi của mình nhưng mặt khác, việc xử lý tài sản bảo đảm phải đảm bảo tính công bằng, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của bên bảo đảm. Vì vậy, việc xử lý tài sản bảo đảm phải tuân theo các nguyên tắc sau đây:
– Chỉ được xử lý tài sản khi có một trong các căn cứ sau đây:
Thứ nhất, đến hạn thực hiện nghĩa vụ được bảo đảm mà bên có nghĩa vụ không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ.
Thứ hai, bên có nghĩa vụ phải thực hiện nghĩa vụ được bảo đảm trước thời hạn do vi phạm nghĩa vụ theo thoả thuận hoặc theo hướng dẫn của pháp luật.
Thứ ba, pháp luật quy định tài sản bảo đảm phải được xử lý để bên bảo đảm thực hiện nghĩa vụ khác.
– Việc xử lý tài sản bảo đảm được thực hiện theo thoả thuận của các bên.
– Việc xử lý tài sản bảo đảm phải được thực hiện một cách khách quan, công khai, minh bạch, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của các bên tham gia giao dịch bảo đảm, cá nhân, tổ chức có liên quan.
3. Phương thức xử lý tài sản bảo đảm
Theo quy định trên của pháp luật về giao dịch bảo đảm thì bên nhận bảo đảm được xử lý tài sản bảo đảm theo thoả thuận, trong trường hợp không có thoả thuận, tài sản được bán đấu giá theo hướng dẫn của pháp luật.
Tuy nhiên, sự thoả thuận này được hiểu là sự thoả thuận giữa các bên và đã được xác định trong hợp đồng bảo đảm hay là sự thoả thuận về việc xử lý tài sản khi tài sản bảo đảm phải được xử lý theo hướng dẫn của pháp luật? Trong thực tiễn, khi giao kết hợp đồng bảo đảm các bên thường thoả thuận và xác định trong nội dung của hợp đồng đố về phương thức xử lý tài sản bảo đảm. Tuy nhiên, mặc dù đã có thoả thuận nhưng việc xử lý tài sản bảo đảm cũng rất khó thực hiện nếu bên bảo đảm thiếu thiện chí. Vì vậy, để có thể xử lý được tài sản, các bên thường phải có thoả thuận về các vấn đề liên quan đến việc xử lý đó như bàn giao tài sản, thực hiện thủ tục chuyển quyền sở hữu tài sản v.v. Trong trường hợp này nếu bên bảo đảm không thiện chí cùng bên nhận bảo đảm thực hiện những vấn đề liên quan đó thì bên nhận bảo đảm hầu như không thể xử lý tài sản được.
Cần phải hiểu sự “thoả thuận của các bên” là thoả thuận giữa bên bảo đảm và bên nhận bảo đảm được xác định trong hợp đồng bảo đảm. Và vì vậy, khi nghĩa vụ không được thực hiện hoặc thực hiện không đúng thì bên nhận bảo đảm đương nhiên được xử lý tài sản theo phương thức đã được các bên ghi nhận trong hợp đồng bảo đảm và bên bảo đảm có trách nhiệm phải thực hiện các vấn đề liên quan nói trôn. Neu họ không thực hiện thì đơn vị nhà nước có thẩm quyền (như đơn vị thực hiện việc đăng ký quyền sở hữu tài sản) phải tiến hành các thủ tục liên quan đến việc xử lý tài sản bảo đảm khi có yêu cầu của bên nhận bảo đảm kèm theo các tài liệu, giấy tờ hợp lệ.
4. Bộ luật dân sự quy định các phương xử lý tài sản bảo đảm bao gồm:
Một là bán tài sản bảo đảm
Hai là nhận tài sản bảo đảm
Ba là nhận các khoản tiền hoặc tài sản khác từ bên thứ ba
Bốn là bán đấu giá tài sản
Trên đây là các thông tin về Định giá tài sản bảo đảm theo hướng dẫn hiện hành [2023] mà LVN Group gửi tới tới quý bạn đọc. Nếu còn bất kỳ câu hỏi nào cần hỗ trợ về vấn đề trên vui lòng liên hệ với Công ty Luật LVN Group của chúng tôi. Công ty Luật LVN Group luôn cam kết sẽ đưa ra nhưng hỗ trợ tư vấn về pháp lý nhanh chóng và có hiệu quả nhất. Xin chân thành cảm ơn quý bạn đọc.