Bảo lãnh là việc bên bảo lãnh cam kết với bên có quyền – bên nhận bảo lãnh thực hiện nghĩa vụ thay cho bên có nghĩa vụ ( bên được bảo lãnh) trong trường hợp đến thời hạn thực hiện nghĩa vụ mà bên được bảo lãnh không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ. Trong lĩnh vực đấu thầu, bảo lãnh dự thầu sai tên đơn vị thụ hưởng có hợp lệ không?
Bảo lãnh dự thầu là gì?
Bảo lãnh dự thầu được hiểu là việc nhà thầu hay nhà đầu tư thực hiện một trong các biện pháp như ký quỹ, đặt cọc hoặc nộp thư bảo lãnh của các tổ chức tín dụng hoặc các chi nhánh ngân hàng nước ngoài được thành lập theo hướng dẫn của pháp luật Việt Nam để đảm bảo trách nhiệm dự thầu của các nhà thầu hay nhà đầu tư trong một thời gian xác định.
Các trường hợp sử dụng cách thức bảo lãnh dự thầu theo hướng dẫn của pháp luật bao gồm:
- Đấu thầu hạn chế, đấu thầu rộng rãi, chào hàng cạnh tranh với gói thầu gửi tới các loại dịch vụ mua sắm hàng hóa, tư vấn hoặc xây lắp và gói thầu hỗn hợp.
- Đấu thầu rộng rãi và được chỉ định thầu do nhà đầu tư lựa chọn.
Quy định pháp luật về bảo lãnh dự thầu
Giá trị bảo lãnh dự thầu
- Giá trị bảo đảm để dự thầu đối với lựa chọn nhà thầu được quy định rõ trong hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu theo mức đã xác định từ 1% đến 3% giá trị gói thầu căn cứ theo quy mô và tính chất của từng gói cụ thể.
- Giá trị bảo lãnh dự thầu đối với lựa chọn nhà đàu tư sẽ được quy định trong hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu theo mức xác định từ 0.5% đến 1.5% tổng mức đầu tư được căn cứ theo quy mô hay tính chất của từng dự án cụ thể.
- Giá trị bảo lãnh dự thầu đối với các gói thầu có quy mô nhỏ thì được xác định ở mức cụ thể từ 1% – 5% giá trị gói thầu.
Các trường hợp không được hoàn trả bảo lãnh dự thầu như sau:
- Nhà đầu tư hoặc nhà thầu rút hồ sơ dự thầu hoặc hồ sơ đề xuất thời gian đóng thầu trong thời gian hồ sơ dự thầu và hồ sơ đề xuất có hiệu lực.
- Nhà đầu tư hoặc nhà thầu có hành vi vi phạm pháp luật về đấu thầu.
- Nhà đầu tư hoặc nhà thầu không thực hiện các biện pháp đảm bảo thực hiện hợp đồng.
- Từ chối hoặc không tiến hành hoàn thiện hợp đồng trong thời hạn 20 ngày kể từ ngày nhận được thông báo trúng thầu hoặc đã hoàn thiện hợp đồng nhưng từ chối ký hợp đồng.
Các biện pháp bảo lãnh dự thầu theo hướng dẫn
Theo quy định của Luật đấu thầu năm 2013 thì các biện pháp bảo lãnh dự thầu được quy định bao gồm: ký quỹ, đặt cọc, nộp thư bảo lãnh của tổ chức tín dụng hoặc chi nhánh ngân hàng nước ngoài được thành lập theo hướng dẫn của pháp luật Việt Nam.
Tại Khoản 1, Mục 9 Chương I, Thông tư số 11/2015/TT-BKHĐT ngày 27/10/2015 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, mẫu hồ sơ yêu cầu chào hàng cạnh tranh ban hành kèm theo, nhà thầu phải thực hiện biện pháp bảo đảm dự thầu trước thời gian đóng thầu theo một trong các cách thức: thư bảo lãnh do tổ chức tín dụng hoặc chi nhánh ngân hàng nước ngoài được thành lập theo pháp luật Việt Nam phát hành hoặc đặt cọc.
Trong trường hợp sử dụng thư bảo lãnh phải đảm bảo đúng theo mẫu thư bảo lãnh dành cho nhà thầu độc lập hoặc Mẫu thư bảo lãnh dành cho nhà thầu liên danh hoặc Mẫu thư bảo lãnh khác nhưng phải bao gồm trọn vẹn nội dung cơ bản của bảo lãnh dự thầu. Đối với cách thức đặt cọc là việc thực hiện bảo đảm dự thầu bằng tiền mặt hoặc bằng séc
Bảo đảm dự thầu được thực hiện bằng 3 cách thức đó là đặt cọc, ký quỹ và bảo lãnh. Xét về tính chất của loại bảo đảm dự thầu trong đấu thầu mua sắm hàng hóa thì có thể phân thành bảo đảm dự thầu được thực hiện bằng tài sản (đặt cọc, ký quỹ) và bảo đả dự thầu được thực hiện bằng hành vi (bảo lãnh). Với biện pháp bảo đảm dự thầu được thực hiện bằng tài sản thì buộc bên dự thầu phải có một tài sản nào đó nhất định để đưa ra cam kết, như: tiền hoặc kim khí quí, đá quý hoặc vật có giá trị khác. Đối với bảo đảm dự thầu được thực hiện bằng hành vi (bảo lãnh), thì bên dự thầu không cần có tài sản mà việc bảo đảm này sẽ được được xác lập dựa trên cam kết sẽ thực hiện nghĩa vụ của bên thứ ba đó là bên bảo lãnh.
Theo quy định của pháp luật dân sự hiện hành, tài sản đặt cọc có thể là một khoản tiền hoặc kim khí quí, đá quý hoặc vật có giá trị khác, nhưng để tạo điều kiện thuận lợi cho nhà thầu và bảo đảm phù hợp với xu thế “thanh toán không tiền mặt”, trong Thông tư số 05/2015/TT-BKHĐTquy định chi tiết về lập Hồ sơ mời thầu mua sắm hàng hóa đã hướng dẫn nhà thầu nộp BĐDT theo cách thức đặt cọc bằng séc, không yêu cầu nhà thầu nộp bằng tiền mặt.
Bảo lãnh dự thầu sai tên đơn vị thụ hưởng có hợp lệ không?
heo hướng dẫn tại Khoản 17.2, Mục 17, Chương I Mẫu hồ sơ mời thầu xây lắp qua mạng (mẫu số 01) ban hành kèm theo Thông tư số 04/2017/TT-BKHĐT ngày 15/11/2017 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư thì bảo đảm dự thầu được coi là không hợp lệ khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:
Có giá trị thấp hơn, thời gian hiệu lực ngắn hơn so với yêu cầu quy định tại Mục 17.1 E-CDNT, không đúng tên bên mời thầu (đơn vị thụ hưởng), không có chữ ký hợp lệ hoặc có kèm theo điều kiện gây bất lợi cho bên mời thầu.