Trong hoạt động tư pháp, trong quá trình lấy lời khai, một hành vi bị nghiêm cấm và bị coi là trái pháp luật là hành vi bức cung. Vậy bức cung là gì? Vì sao bức cung bị xem là một hành vi trái pháp luật trong quá trình giải quyết vụ án hình sự? Mời quý bạn đọc nghiên cứu quy định của pháp luật về bức cung trong nội dung trình bày dưới đây của chúng tôi.
1. Căn cứ pháp lý
Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017.
2. Bức cung là gì?
Theo Từ điển pháp luật Việt Nam, bức cung được hiểu là hành vi của người tiến hành tố tụng sử dụng các biện pháp trái pháp luật (không đúng với quy định của pháp luật) về tố tụng để buộc người bị thẩm vấn khai sai với sự thật khách quan của vụ án.
Việc lấy lời khai, hỏi cung trong hoạt động tố tụng hình sự là một biện pháp điều tra công khai, trực diện với người phải lấy lời khai hoặc hỏi cung nhằm làm rõ toàn bộ sự thật về hành vi phạm tội mà họ đã thực hiện. Vì vậy, đây là một trong những hoạt động điều tra nhằm thu thập chứng cứ giải quyết các vụ án hình sự theo hướng dẫn của pháp luật tố tụng mà những người tiến hành tố tụng phải tuân thủ đúng và trọn vẹn các quy định về trình tự, thủ tục, thời gian, địa điểm…, nhằm đảm bảo tính khách quan của các lời khai đã thu thập được về vụ án.
3. Chủ thể của hành vi bức cung là gì?
Căn cứ vào Điều 374 Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017, chủ thể của hành vi bức cung trong hoạt động tố tụng được hiểu là Điều tra viên, Kiểm sát viên, làm công tác điều tra hoặc kiểm sát điều tra; Thẩm phán, Hội thẩm khi xét xử vụ án.
Bên cạnh đó, chủ thể của tội phạm này còn có thể là những người công tác tại các đơn vị tiến hành tố tụng được giao nhiệm vụ lấy hoặc trợ giúp việc lấy lời khai, hỏi cung như Cán bộ điều tra (ở Cơ quan điều tra các cấp), Kiểm tra viên (ở Viện kiểm sát các cấp); những người được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra ở các đơn vị của Bộ đội biên phòng; Hải quan; Kiểm lâm; lực lượng Cảnh sát biển; Kiểm ngư; các đơn vị của Công an nhân dân, Quân đội nhân dân được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra.
Hành vi mà người bức cung sử dụng để cưỡng ép người bị lấy lời khai phải khai sai sự thật có thể là: đe dọa sẽ dùng nhục hình; đe dọa sẽ xử nặng; đe dọa sẽ bắt giam, sẽ xét xử người thân thích,…
4. Hậu quả khi thực hiện bức cung là gì?
Do có tính nguy hiểm cho xã hội, cho nên bức cung luôn bị coi là hành vi trái pháp luật và bị pháp luật nghiêm cấm. Pháp luật hình sự Việt Nam đã quy định hành vì bức cung là tội phạm trong những trường hợp nhất định.
Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung 2017 quy định Tội bức cung tại Điều 374 với 5 khoản, cụ thể:
“1. Người nào trong hoạt động tố tụng mà sử dụng thủ đoạn trái pháp luật ép buộc người bị lấy lời khai, hỏi cung phải khai ra thông tin liên quan đến vụ án, vụ việc, thì bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong những trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:
a) Phạm tội 02 lần trở lên;
b) Đối với 02 người trở lên;
c) Đối với người dưới 18 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai, người già yếu, người khuyết tật nặng hoặc khuyết tật đặc biệt nặng;
d) Dùng nhục hình hoặc đối xử tàn bạo, hạ nhục nhân phẩm người bị lấy lời khai, hỏi cung;
đ) Dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt;
e) Làm sai lệch kết quả khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử;
g) Ép buộc người bị lấy lời khai, người bị hỏi cung phải khai sai sự thật.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 12 năm:
a) Làm người bị bức cung tự sát;
b) Dẫn đến bỏ lọt tội phạm ít nghiêm trọng hoặc tội phạm nghiêm trọng.
4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:
a) Làm người bị bức cung chết;
b) Dẫn đến làm oan người vô tội;
c) Dẫn đến bỏ lọt tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.
5. Người phạm tội còn bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề từ 01 năm đến 05 năm.”
Trên đây là những quy định pháp lý về bức cung là gì do Công ty luật LVN Group tổng hợp và gửi đến bạn đọc. Hy vọng rằng những nội dung trên đã giúp bạn đọc hiểu rõ hơn và chính xác về khái niệm bức cung là gì và các vấn đề khác có liên quan. Nếu bạn đọc cần sự hỗ trợ tư vấn trực tiếp hoặc yêu cầu sử dụng dịch vụ thì hãy liên hệ cho chúng tôi thông qua:
• Hotline: 1900.0191
• Zalo: 1900.0191
• Gmail: info@lvngroup.vn