Tội phạm có tổ chức là loại tội phạm nguy hiểm và khó lường nhất hiện nay bởi họ đã có sự câu kết chặt chẽ thành các băng đảng, tính toán kỹ càng cho hành vi phạm tội. Vì vậy, hành vi này là vô cùng đáng lo ngại. Vậy Các biện pháp phòng chống tội phạm có tổ chức hiện nay được triển khai thế nào? Mời bạn cân nhắc nội dung trình bày sau của Công ty Luật LVN Group:
Các biện pháp phòng chống tội phạm có tổ chức (cập nhật năm 2023)
1/ Phạm tội có tổ chức là gì?
Khái niệm về phạm tội có tổ chức được quy định tại khoản 2, điều 17, bộ luật hình sự năm 2015, Luật hình sự sửa đổi bổ sung năm 2017, cụ thể như sau:
“Phạm tội có tổ chức là cách thức đồng phạm có sự câu kết chặt chẽ giữa những người cùng thực hiện tội phạm”
VD về “Phạm tội có tổ chức”: Trên thực tiễn ở nước ta không ít những vụ án về phạm tội có tổ chức đã được xử lý, triệt phá trong đó nổi bật hơn cả là: Vụ án Năm Cam.
Vụ án Năm Cam và đồng phạm hay Chuyên án Z5.01 là vụ án về tội phạm có tổ chức đặc biệt, có tính đặc thù, đây là một vụ án lớn và phức tạp, liên quan đến nhiều đối tượng, nhiều địa phương. Quá trình hình thành và phát triển tổ chức tội phạm theo kiểu “xã hội đen” do Trương Văn Cam cầm đầu đã được phanh phui và phơi bày trước ánh sáng, được Việt Nam và thế giới quan tâm ở nhiều góc độ khác nhau, sự quan tâm ở đây bao hàm cả hai góc độ kinh tế và chính trị. Trương Văn Cam là đối tượng hình sự đặc biệt nguy hiểm, hoạt động phạm tội có tổ chức theo kiểu “xã hội đen”, liên tục gây ra nhiều tội ác trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh và nhiều tỉnh thành trong nước trong một thời gian dài với nhiều hành vi dã man, tàn bạo; thủ đoạn trắng trợn, thâm độc gây nên phẫn nộ lớn trong dư luận dân cư.
2/ Công tác phòng ngừa xã hội
– Tập trung giải quyết cơ bản những vấn đề về an sinh xã hội, an dân, như hỗ trợ tạo việc làm, nâng cao thu nhập và giảm nghèo, ưu đãi người có công, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế, thực hiện trợ giúp xã hội, bảo đảm các dịch vụ xã hội cơ bản; có giải pháp cụ thể ổn định và nâng cao đời sống Nhân dân, đặc biệt là đối với các nhóm đối tượng bị tác động, ảnh hưởng bởi dịch bệnh Covid-19; các vấn đề xã hội trong và sau dịch bệnh là nguyên nhân, điều kiện phát sinh tội phạm, như: vấn đề việc làm, thu nhập, dịch chuyển dân cư và người lao động,… (Các sở, ban, ngành, địa phương thực hiện).
– Tổ chức công tác phòng ngừa tội phạm theo chức năng, nhiệm vụ của từng ngành, từng lĩnh vực; nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, quản lý cán bộ, quản lý sử dụng tài sản công, chủ động phòng ngừa không để tội phạm có cơ hội lợi dụng hoạt động (Các sở, ban, ngành, địa phương thực hiện).
– Tổ chức nắm, quản lý chặt chẽ số lao động từ các tỉnh, thành phố lớn, tập trung nhiều khu công nghiệp trở về địa phương do tác động của dịch Covid-19 để chủ động có giải pháp phòng ngừa, bảo đảm an sinh xã hội (các địa phương chủ trì, phối hợp các sở, ban, ngành thực hiện).
– Đẩy mạnh tuyên truyền, phòng, chống tội phạm. Tổ chức tuyên truyền phòng ngừa tội phạm trên các phương tiện thông tin đại chúng, các nền tảng công nghệ số, các trang mạng xã hội, hệ thống thông tin cơ sở; tổ chức biên tập, đăng các tin bài tuyên truyền về kết quả đấu tranh phòng, chống tội phạm; tình hình, phương thức thủ đoạn hoạt động của các loại tội phạm; cách thức phòng ngừa, phát hiện gửi tới thông tin, tố giác tội phạm, vi phạm pháp luật như: tội phạm liên quan đến hoạt động “tín dụng đen”, tội phạm trộm cắp, cướp giật, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, tội phạm công nghệ cao, tội phạm lợi dụng tình hình dịch bệnh Covid-19, tác hại của ma túy, mại dâm, cờ bạc; đẩy mạnh tuyên truyền, lên án mạnh mẽ, kịp thời phát hiện, thông tin, thông báo, tố giác các hành vi hành hạ, xâm hại trẻ em; tăng cường giám sát việc thực thi pháp luật về bảo vệ trẻ em… (Công an tỉnh, Sở Thông tin và Truyền thông, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh và các sở, ngành, địa phương thực hiện)
– Chỉ đạo, định hướng các đơn vị thông tấn báo chí về công tác tuyên truyền phòng, chống tội phạm (Sở Thông tin và Truyền thông thực hiện).
– Tập trung tuyên truyền theo hướng tiếp cận các nhóm đối tượng nguy cơ, địa bàn thường xuyên xảy ra tội phạm, vi phạm pháp luật, chú trọng tuyên truyền đến thanh thiếu niên, người lầm lỗi, người chấp hành xong án phạt tù trở về địa phương; những đối tượng đặc thù như: phụ nữ di cư, phụ nữ dân tộc thiểu số, phụ nữ vùng tôn giáo, phạm nhân nữ trong các cơ sở giam giữ, công nhân trong các khu công nghiệp, khu kinh tế…, các địa bàn trọng điểm, phức tạp về trật tự, an toàn xã hội; tổ chức tuyên truyền, nâng cao trách nhiệm của cán bộ, giáo viên, chuyên viên và nhất là học sinh, sinh viên trong phòng, chống tội phạm; tổ chức các hội thi phòng, chống tội phạm và tệ nạn xã hội; định kỳ 6 tháng, năm tổ chức giao ban, sơ tổng kết để thông báo tình hình hoạt động của tội phạm, tệ nạn xã hội, tình hình học sinh, sinh viên vi phạm pháp luật để đề ra kế hoạch phối hợp triển khai các biện pháp, giải pháp phòng ngừa, ngăn chặn tội phạm và tệ nạn xã hội lây lan trong trường học đảm bảo có hiệu quả (Công an tỉnh, Sở Lao động Thương binh và Xã hội, Liên đoàn lao động tỉnh, Sở Giáo dục và Đào tạo, Đại học Huế, các trường Đại học, Cao đẳng, Trung học dạy nghề trên địa bàn thực hiện).
– Tổ chức kết nối, khai thác, sử dụng phát huy tối đa hiệu quả hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và Căn cước công dân để khai thác, sử dụng phục vụ công tác, quản trị xã hội. Phối hợp siết chặt quản lý dịch vụ viễn thông (đặc biệt lưu ý sim điện thoại), tài khoản ngân hàng không để tội phạm lợi dụng hoạt động, nhất là lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên mạng xã hội; đề xuất sửa đổi, bổ sung Nghị định số 25/2011/NĐ-CP ngày 06/4/2011 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Viễn thông nhằm quản lý chặt chẽ sim điện thoại (Sở Thông tin và Truyền thông, Công an tỉnh, Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Thừa Thiên Huế thực hiện).
– Nâng cao hiệu quả hoạt động của các tổ hòa giải, người có uy tín ở cộng đồng dân cư; chú trọng bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho hòa giải viên. Chủ động phát hiện, giải quyết các mâu thuẫn trong nội bộ nhân dân, nhất là liên quan đến tình trạng khiếu kiện, tranh chấp đất đai, môi trường, thực hiện chế độ chính sách, quan hệ lao động, mâu thuẫn gia đình… (Sở Tư pháp, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh và các tổ chức thành viên, các sở, ban, ngành, địa phương thực hiện).
– Triển khai đồng bộ các biện pháp quản lý, giúp đỡ người chấp hành xong án phạt tù trở về địa phương xóa bỏ mặc cảm, tái hòa nhập cộng đồng theo Nghị định số 49/NĐ-CP ngày 17/4/2020 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Luật Thi hành án hình sự và tái hòa nhập cộng đồng, Thông tư số 22/2021/TT-BCA về trách nhiệm của Công an các đơn vị, địa phương trong công tác tái hòa nhập cộng đồng (Công an tỉnh, các sở, ban, ngành, địa phương thực hiện).
– Rà soát, củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động của các mô hình phòng, chống tội phạm ở cơ sở đang phát huy tác dụng như “Phòng ngừa, trợ giúp người chưa thành niên vi phạm pháp luật dựa vào cộng đồng”, “Phòng ngừa xâm hại tình dục trẻ em”, “Camera an ninh”…; nghiên cứu xây dựng các mô hình mới phù hợp với tình hình, đặc điểm của từng địa bàn; tổ chức sơ kết, tổng kết rút kinh nghiệm, nhân rộng mô hình, điển hình tiên tiến trong phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc. Kịp thời biểu dương, khen thưởng gương người tốt, việc tốt trong công tác phòng, chống tội phạm (Công an tỉnh chủ trì, phối hợp các sở, ban, ngành, địa phương thực hiện).
3/ Công tác phòng ngừa nghiệp vụ
– Tổ chức thực hiện tốt công tác phòng ngừa nghiệp vụ, kết hợp chặt chẽ giữa phòng ngừa xã hội và phòng ngừa nghiệp vụ. Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác nghiệp vụ cơ bản, chủ động nắm chắc tình hình an ninh, trật tự từ địa bàn cơ sở, từ sớm, từ xa, nhất là những vấn đề tiềm ẩn phức tạp, dễ xảy ra các vụ việc về trật tự xã hội như tranh chấp, khiếu kiện…
– Tăng cường hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước về an ninh trật tự; thường xuyên tổ chức kiểm tra, xử lý vi phạm trong các lĩnh vực dễ phát sinh tội phạm. Làm tốt công tác quản lý cư trú, quản lý ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự. Thực hiện nghiêm chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Nghị định số 64/2015/NĐ-CP quy định cơ chế phối hợp trong công tác quản lý nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam. Vận động nhân dân thu hồi và đấu tranh với tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ.
– Tăng cường tuần tra, kiểm soát vũ trang tại các tuyến, địa bàn trọng điểm phức tạp, tại các khu công nghiệp, địa bàn giáp ranh… để kịp thời phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn tội phạm; chỉ đạo, hướng dẫn lực lượng Công an xã tổ chức tuần tra nhân dân bảo đảm khép kín địa bàn.
– Tổ chức quản lý đối tượng, địa bàn, lĩnh vực trọng điểm; rà soát, lập danh sách quản lý chặt chẽ người có tiền án, tiền sự; tiến hành gọi hỏi, răn đe, kiểm danh, kiểm diện các đối tượng hình sự, ma túy, các đối tượng có biểu hiện lưu manh, côn đồ, thanh thiếu niên hư.
– Chỉ đạo tổ chức quản lý chặt chẽ số người nghiện ma túy, đối tượng có biểu hiện loạn thần, “ngáo đá” theo hướng dẫn của Luật Phòng, chống ma túy, Nghị định số 105/2021/NĐ-CP ngày 04/12/2021 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật phòng, chống ma túy, Thông tư số 18/2021/TT-BYT ngày 16/11/2021 của Bộ Y tế quy định tiêu chuẩn chẩn đoán và quy trình chuyên môn để xác định tình trạng nghiện. Tổ chức quản lý người bị bệnh tâm thần, phòng ngừa các vụ án, thảm án do người bị bệnh tâm thần gây ra. Tăng cường công tác lập hồ sơ giáo dục tại xã, phường, thị trấn, đưa đối tượng đi cơ sở giáo dục, trường giáo dưỡng, cơ sở cai nghiện bắt buộc. (Công an tỉnh chủ trì, phối hợp các sở, ban, ngành, địa phương thực hiện)
4/ Một số câu hỏi xoay quanh Các biện pháp phòng chống tội phạm có tổ chức (cập nhật năm 2023)
Đánh người có tổ chức gây thương tích bị phạt thế nào?
Theo điều 13 Bộ luật hình sự năm 2015 quy định: Phạm tội do dùng rượu, bia hoặc chất kích thích mạnh khác Người phạm tội trong tình trạng mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình do dùng rượu, bia hoặc chất kích thích mạnh khác, thì vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự.
Đồng phạm phức tạp là phạm tội có tổ chức có phải không?
Câu trả lời là không. Đồng phạm phức tạp là cách thức đồng phạm có sự phân công vai trò (người thực hành, người giúp sức…) giữa các người đồng phạm. Ví dụ: A và B muốn có tiền tiêu nên đã rủ nhau đi trộm cắp tài sản, tại hiện trường, A phân công B canh gác để A lấy trộm tài sản. Đây là trường hợp đồng phạm phức tạp; không phải là trường hợp đồng phạm có tổ chức. Theo khoản 2 Điều 17 BLHS 2015: “Phạm tội có tổ chức là cách thức đồng phạm có sự câu kết chặt chẽ giữa những người cùng thực hiện tội phạm”. Vì vậy, phạm tội có tổ chức có các dấu hiệu của đồng phạm chung và có thêm dấu hiệu “có sự câu kết chặt chẽ” giữa những người thực hiện.
Đối với công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, bảo đảm trật tự an toàn xã hội, Bộ trưởng Tô Lâm nhấn mạnh việc tập trung làm tốt công tác phòng ngừa, quyết liệt đấu tranh góp phần giảm vững 5% số vụ phạm tội về trật tự xã hội; đẩy nhanh tiến độ điều tra các vụ án thuộc Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo. Đặc biệt, tập trung đấu tranh với các loại tội phạm hoạt động theo kiểu băng nhóm, sử dụng vũ khí nóng, tội phạm gây án đặc biệt nghiêm trọng; tiếp tục giải quyết vấn đề người Việt Nam bị lừa bán sang Campuchia.
Trên đây là một số thông tin về Các biện pháp phòng chống tội phạm có tổ chức (cập nhật năm 2023) – Công ty Luật LVN Group, trong trường hợp bạn cần nghiên cứu thêm những thông tin về lĩnh vực tội phạm, mời bạn đọc cân nhắc và nếu có thêm những câu hỏi về nội dung trình bày này hay những vấn đề pháp lý khác về dịch vụ luật sư, tư vấn nhà đất, thành lập doanh nghiệp… hãy liên hệ với LVN Group theo thông tin bên dưới để nhận được sự hỗ trợ nhanh chóng và hiệu quả từ đội ngũ luật sư, chuyên viên pháp lý có nhiều năm kinh nghiệm từ chúng tôi. LVN Group đồng hành pháp lý cùng bạn.