Tội phạm về kinh tế là tội phạm xâm hại sự ổn định và phát triển nền kinh tế quốc dân, gây tổn hại cho Nhà nước, tổ chức hoặc công dân qua hành vi vi phạm quy định của pháp luật trong quản lí kinh tế. Bài viết sau đây của LVN Group sẽ gửi tới cho bạn đọc thông tin về Các biện pháp phòng ngừa tội phạm kinh tế (Cập nhật 2023).
1. Tội phạm kinh tế là gì?
Hiện nay, Bộ luật Hình sự và các văn bản hướng dẫn không có định nghĩa cụ thể về tội phạm kinh tế. Tuy nhiên dựa theo định nghĩa tội phạm được quy định tại Điều 8 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) thì có thể hiểu như sau: Tội phạm kinh tế là tội phạm gây ra nguy hại cho sự ổn định và phát triển của nền kinh tế, gây ra tổn hại cho đất nước, tổ chức, cá nhân do vi phạm pháp luật về quản lý. Đặc biệt, tội phạm kinh tế luôn thay đổi theo từng giai đoạn phát triển của nền kinh tế.
2. Biện pháp phòng ngừa tội phạm là gì?
Biện pháp phòng ngừa tội phạm là hệ thống các biện pháp, cách thức do các đơn vị chức năng có thẩm quyền, các tổ chức xã hội và công dân thực hiện nhằm hạn chế, ngăn chặn, loại trừ nguyên nhân, điều kiện phạm tội.
3. Các biện pháp phòng ngừa tội phạm kinh tế
- Thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác phòng, chống tội phạm trong tình hình mới.
Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy, tổ chức đảng, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn dân trong phòng, chống tội phạm. Xác định rõ trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền, đơn vị chuyên trách trong công tác phòng, chống tội phạm. Thực hiện nghiêm quy định của Đảng về trách nhiệm “nêu gương”, đề cao đạo đức công vụ, trách nhiệm xã hội, siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong chỉ đạo và thực thi công tác bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội của đơn vị, địa phương. Xác định công tác phòng, chống tội phạm kinh tế là nhiệm vụ cần thiết, cấp bách, thường xuyên và lâu dài, phải thực hiện mọi nơi, mọi lúc, mọi địa bàn, lĩnh vực, có trọng tâm, trọng điểm; lấy “chủ động phòng ngừa” từ sớm, từ xa, từ cơ sở là chính, lấy cơ sở là địa bàn trọng tâm tập trung các biện pháp phòng, chống tội phạm. Kết hợp chặt chẽ giữa chủ động phòng ngừa với tích cực phát hiện, đấu tranh, xử lý nghiêm minh, kịp thời, không có vùng cấm, không có ngoại lệ với những hành vi phạm tội.
- Nâng cao hiệu quả công tác phòng ngừa tội phạm; củng cố, giữ vững phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”; phát hiện và giải quyết các xung đột xã hội, hòa giải các mâu thuẫn trong nội bộ Nhân dân, làm tốt công tác quản lý những đổi tượng có nguy cơ phạm tội, vi phạm pháp luật ngay tại địa bàn cơ sở. Phát huy vai trò của các đơn vị thông tin đại chúng, tiếp tục đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền bằng nhiều cách thức đa dạng, phong phú, phản ánh khách quan, toàn diện công tác phòng, chống tội phạm.
Xây dựng các giải pháp trong quản lý, cảm hóa, giáo dục, giúp đỡ người được đặc xá, chấp hành xong án phạt tù trở về địa phương, tái hòa nhập cộng đồng. Giám sát và thực hiện các kiến nghị, khiếu nại của Nhân dân ở cơ sở, góp phần phòng ngừa và giảm thiểu các yếu tố phát sinh tội phạm.
- Đấu tranh mạnh mẽ, phản bác những quan điểm, tư tưởng sai trái, luận điệu xuyên tạc, thông tin không đúng sự thật về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trong công tác phòng, chống tội phạm. Chủ động tấn công, trấn áp các loại tội phạm xâm phạm trật tự quản lý kinh tế, tội phạm liên quan đến hoạt động “tín dụng đen”, lợi dụng kinh doanh đa cấp, lừa đảo chiếm đoạt tài sản; …
Kiên quyết, kiên trì đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi tham nhũng, tiêu cực với quyết tâm chính trị cao, hành động mạnh mẽ, quyết liệt và hiệu quả. Chủ động phòng ngừa, phát hiện, xử lý nghiêm những hành vi tham nhũng, tiêu cực, bao che, dung túng, tiếp tay cho tội phạm và vi phạm pháp luật, không để xảy ra tình trạng “bảo kê” cho tội phạm.
- Lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt công tác nắm, phân tích, đánh giá, dự báo tình hình, kịp thời có giải pháp phù hợp, đáp ứng yêu cầu trước mắt và lâu dài, bảo đảm an ninh, trật tự phù hợp với thực tiễn công tác phòng, chống tội phạm trên địa bàn tỉnh.
Tiếp tục đẩy mạnh cải cách tư pháp; kết hợp giữa cải cách tư pháp với cải cách hành chính. Thực hiện các quy định của pháp luật trong tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố; có biện pháp hiệu quả bảo vệ người phát hiện, tố cáo hành vi phạm tội, nhất là tố cáo hành vi tham nhũng.
- Tiếp tục kiện toàn đơn vị bảo vệ pháp luật, đơn vị chuyên trách phòng, chống tội phạm theo hướng gọn đầu mối, nâng cao hiệu quả thực chất. Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức các đơn vị bảo vệ pháp luật đủ về số lượng, nâng cao về chất lượng, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao. Kịp thời phát hiện, thay thế những người không hoàn thành nhiệm vụ, vi phạm pháp luật, đạo đức công vụ, đạo đức nghề nghiệp, bị xử lý kỷ luật… Nâng cao hơn nữa cơ chế phối hợp chặt chẽ, thường xuyên giữa các đơn vị, tổ chức có liên quan về công tác phòng, chống tội phạm.
Xây dựng lực lượng Công an trong tỉnh chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, thực hiện tốt vai trò nòng cốt trong công tác phòng, chống tội phạm; chú trọng tăng cường lực lượng, cơ sở vật chất cho lực lượng công an cơ sở, nhất là công an cấp xã để kịp thời giải quyết từ đầu, từ sớm các vấn đề phức tạp về an ninh, trật tự nảy sinh tại cơ sở. Tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước về an ninh, trật tự; chú trọng hoàn thiện, thực hiện, khai thác có hiệu quả hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và cấp, quản lý căn cước công dân phục vụ công tác phòng, chống tội phạm, bảo đảm an ninh, trật tự và phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh.
Tăng cường ứng dụng khoa học, công nghệ trong công tác phòng, chống tội phạm. Đầu tư kinh phí, trang thiết bị, phương tiện kỹ thuật, nâng cao năng lực đáp ứng yêu cầu, thực tiễn công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm trong tình hình mới.
- Thực hiện nghiêm túc các quy định của Đảng về xử lý tổ chức đảng, đảng viên vi phạm. Làm tốt công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, kịp thời phát hiện dấu hiệu tội phạm, đồng thời có biện pháp đấu tranh, ngăn chặn cán bộ, đảng viên có dấu hiệu vi phạm.
Bạn đọc có thể cân nhắc thêm nội dung trình bày sau: Phòng ngừa tội phạm xâm phạm tính mạng sức khỏe.
4. Giải đáp có liên quan
Có các loại tội phạm kinh tế nào?
- Tội phạm kinh tế trong lĩnh vực sản xuất, kinh doanh thương mại.
- Tội phạm kinh tế trong lĩnh vực thuế, tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm.
- Các tội phạm kinh tế khác xâm phạm đến trật tự quản lý kinh tế.
Các yếu tố cấu thành tội phạm?
- Khách thể
- Mặt khách quan
- Chủ thể
- Mặt chủ quan.
Bộ luật Hình sự Việt Nam có hiệu lực trở lại (hiệu lực hồi tố) được không?
Theo quy định tại khoản 3 Điều 7 Bộ luật Hình sự 2015. Bộ luật Hình sự Việt Nam không có hiệu lực hồi tố trong trường hợp việc áp dụng không có lợi cho người bị áp dụng. Ngược lại, trong trường hợp áp dụng mà có lợi cho họ thì Bộ luật Hình sự Việt Nam có hiệu lực hồi tố.