Tham nhũng và đấu tranh phòng, chống tham nhũng luôn là vấn đề nhận được sự quan tâm đặc biệt của các quốc gia trên thế giới. Ở Việt Nam, tham nhũng được nhận diện là một quốc nạn, một trong bốn nguy cơ làm suy giảm niềm tin của nhân dân vào Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa. Tội phạm tham nhũng trong thời gian gần đây, dưới sự phát triển của nền công nghiệp 4.0, cũng trở nên đa dạng, phức tạp và tinh vi hơn rất nhiều. Vậy Các yếu tố cấu thành tội phạmtham nhũng là gì? Hãy cùng LVN Group nghiên cứu trong nội dung trình bày dưới đây.
1. Tội tham nhũng là gì?
Tội phạm về tham nhũng được hiểu là hành vi xâm phạm đến hoạt động đúng đắn, uy tín của đơn vị, tổ chức bằng cách lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn hay có hành vi thiếu trách nhiệm do người có chức vụ thực hiện, gây tổn hại hoặc đe dọa gây tổn hại cho lợi ích của Nhà nước, tổ chức, doanh nghiệp, quyền con người, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân.
Các tội phạm về tham nhũng được quy định tại Bộ luật hình sự 2015, bao gồm các tội sau:
– Tội tham ô tài sản (Điều 353);
– Tội nhận hối lộ (Điều 354);
– Tội lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản (Điều 355);
– Tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong thi hành công vụ (Điều 356);
– Tội lạm quyền trong khi thi hành công vụ (Điều 357);
– Tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi (Điều 358);
– Tội giả mạo trong công tác (Điều 359).
2. Các yếu tố cấu thành tội tham nhũng
Các yếu tố cấu thành tội tham nhũng theo hướng dẫn pháp luật hình sự hiện hành như sau:
– Mặt khách quan của tội tham nhũng: thể hiện qua các hành vi tham ô tài sản, nhận tiền hối lộ, lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản, lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong thi hành công vụ, lạm quyền trong khi thi hành công vụ, lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi và giả mạo trong công tác.
– Mặt chủ quan của tội tham nhũng: Các tội phạm về tham nhũng được thực hiện với lỗi cố ý. Mục đích của hành vi tham nhũng là vụ lợi bất chính. Vụ lợi ở đây được hiểu là lợi ích vật chất hoặc lợi ích tinh thần mà người có chức vụ, quyền hạn đã đạt được hoặc có thể đạt được thông qua hành vi tham nhũng. Vì vậy, khi xử lý về hành vi tham nhũng, không bắt buộc chủ thể tham nhũng phải đạt được lợi ích.
– Chủ thể của tội tham nhũng: Chủ thể của các tội phạm về tham nhũng là người từ đủ 16 tuổi trở lên, có năng lực TNHS và có dấu hiệu chủ thể đặc biệt là người có chức vụ, quyền hạn trong các đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp (bao gồm cả doanh nghiệp, tổ chức khu vực nhà nước và khu vực ngoài nhà nước). Khi thực hiện hành vi tham nhũng, người tham nhũng phải sử dụng “chức vụ, quyền hạn của mình” như một phương tiện để mang lại lợi ích cho mình, cho gia đình mình hoặc cho người khác. Đây là yếu tố cơ bản để xác định hành vi tham nhũng.
– Khách thể của tội tham nhũng: Các tội phạm về tham nhũng xâm phạm đến hoạt động đúng đắn của đơn vị, tổ chức. Hoạt động xâm hại ấy làm sai đi bản chất công việc mà đơn vị có thẩm quyền và hoạt động ấy đáng nhẽ không được làm.
Xem thêm “Các trường hợp không cấu thành tội phạm”
3. Giải đáp có liên quan
3.1. Các biểu hiện của mặt chủ quan của tội phạm là gì?
– Yếu tố lỗi: gồm lỗi cố ý trực tiếp; lỗi cố ý gián tiếp; lỗi vô ý do quá tự tin; lỗi vô ý do cẩu thả.
– Động cơ phạm tội: Động lực bên trong thúc đẩy người phạm tội thực hiện hành vi phạm tội cố ý gây thương tích.
– Mục đích phạm tội: Gây ra những tổn hại sức khỏe có thể nhìn thấy được về vật chất, tinh thần cho nạn nhân.
3.2. Có bao nhiêu loại tội phạm theo hướng dẫn pháp luật hiện hành?
Theo Điều 9 Bộ luật hình sự 2015, có 4 loại tội phạm tương ứng với 4 mức độ nguy hiểm khác nhau, bao gồm: tội phạm ít nghiêm trọng, tội phạm nghiêm trọng, tội phạm rất nghiêm trọng và tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.
3.3. Tội tham ô tài sản là gì?
Tham ô tài sản có thể được hiểu là hành vi của người có chức vụ, quyền hạn đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn của mình để chiếm đoạt tài sản mà mình có trách nhiệm quản lý. Tội tham ô tài sản được quy định tại Điều 353 Bộ luật hình sự 2015.
3.4. Phân biệt mặt khách quan của tội trộm cắp tài sản và tội cướp giật tài sản?
– Mặt khách quan của tội trộm cắp tài sản: Có hành vi chiếm đoạt tài sản của người khác một cách lén lút, bí mật nhằm che giấu hành vi phạm tội để chủ sở hữu hoặc người quản lý tài sản không biết việc chiếm đoạt đó.
– Mặt khách quan của tội cướp giật tài sản: Có hành vi chiếm đoạt tài sản thuộc sở hữu của người khác, nhưng thực hiện một cách nhanh chóng, dứt khoác, bất ngờ và thậm chí có sử dụng vũ lực để chiếm đoạt tài sản.
Trên đây là một số ví dụ về các yếu tố cấu thành tội phạm tham nhũng. Mong rằng nội dung trình bày sẽ gửi tới thêm cho quý bạn đọc những thông tin hữu ích về vấn đề này. Nếu có câu hỏi, vui lòng liên hệ với công ty Luật LVN Group để được tư vấn một cách nhanh chóng và thuận tiện nhất.