Hiện nay, thị trường trái phiếu đã và đang trên đà phát triển mạnh nhằm đáp ứng yêu cầu huy động vốn của Chính phủ, chính quyền địa phương, các ngân hàng chính sách và doanh nghiệp. Các chế độ pháp lý điều chỉnh cho hoạt động của thị trường trái phiếu đã được ban hành trọn vẹn, đồng bộ từ cấp trên đến cấp dưới. Trong đó trái phiếu chính phủ là thị trường đóng vai trò cần thiết trong thị trường trái phiếu. Vậy cầm cố trái phiếu chính phủ có được không? Để trả lời vấn đề này, mời quý bạn đọc cùng cân nhắc nội dung trình bày dưới đây.
cầm cố trái phiếu chính phủ
1. Thị trường trái phiếu
Thị trường trái phiếu được biết đến là nơi diễn ra các hoạt động trao đổi mua bán trái phiếu giữa các nhà đầu tư, tổ chức phát hành hoặc trung gian môi giới. Đây là nơi các tổ chức phát hành công cụ trái phiếu để thực hiện việc huy động vốn cho hoạt động của mình.
Người nắm giữ trái phiếu được gọi là trái chủ, bên phát hành có trách nhiệm trả lãi cho trái chủ cùng với toàn bộ số vốn vào thời gian đáo hạn.
Thị trường trái phiếu được chia thành rất nhiều loại phù hợp với từng đặc điểm và chức năng của nó. Tùy theo nhu cầu của nhà đầu tư mà có thể chọn và sở hữu loại trái phiếu phù hợp với mục tiêu đầu tư đã đề ra.
Đặc điểm của trái phiếu
- Trái phiếu có kỳ hạn: Mỗi trái phiếu được phát hành đều có quy định kỳ hạn cụ thể. Trái phiếu có thể là ngắn hạn (từ 01 đến 05 năm), trung hạn (từ 05 đến 12 năm) và dài hạn (từ 12 đến 30 năm).
- Trái phiếu có mệnh giá niêm yết là 100.000 VNĐ và bội số của 100.000 VNĐ nếu phát hành tại thị trường Việt Nam. Giá trái phiếu tỷ lệ nghịch với lãi sự thay đổi lãi suất trên thị trường.
- Trái chủ nhận được lợi tức cố định đối với các trái phiếu đã quy định trước mức lãi suất áp dụng trên trái phiếu.
- Trái chủ được ưu tiên thanh toán tài sản thanh lý nếu tổ chức phát hành bị phá sản.
- Trái chủ không có quyền biểu quyết, tác động đến quyết định của công ty phát hành.
Hiện nay, trên thị trường có 5 loại thị trường trái phiếu phổ biến như sau:
- Thị trường trái phiếu chính phủ
- Thị trường trái phiếu chính phủ bảo lãnh
- Thị trường trái phiếu chính quyền địa phương
- Thị trường trái phiếu doanh nghiệp
- Thị trường trái phiếu quốc tế
2. Trái phiếu chính phủ
Căn cứ theo hướng dẫn tại khoản 1 Điều 2 Nghị định 01/2011/NĐ-CP quy định về khái niệm trái phiếu chính phủ, theo đó Trái phiếu Chính phủ được hiểu là loại trái phiếu do Bộ Tài chính phát hành nhằm huy động vốn cho ngân sách nhà nước hoặc huy động vốn cho chương trình, dự án đầu tư cụ thể thuộc phạm vi đầu tư của nhà nước.
Vì vậy, có thể thấy rằng, trái phiếu trong thị trường trái phiếu chính phủ được phát hành, có thời hạn, có mệnh giá và lãi suất với mục đích chính là huy động vốn cho ngân sách nhà nước và là nơi để chính phủ thực hiện biện pháp quản lý lượng tiền trên thị trường, chống lại tình trạng lạm phát nếu xảy ra.
Chính phủ dùng trái phiếu để huy động vốn cho nhà nước có thêm ngân sách nhằm thực hiện những dự án đầu tư có phạm vi trong nước, hoặc những chương trình do nhà nước tổ chức. Hay nói cách khác, trái phiếu chính phủ chính là cách thức để nhà nước vay vốn cho ngân sách nhà nước. Vì vậy, nhà nước phải trả nợ và thực hiện những quyền lợi cho người sở hữu trái phiếu chính phủ.
Hình thức ban đầu của trái phiếu chính phủ áp dụng phổ biến là cách thức chứng chỉ, sau đó xuất hiện thêm cách thức bút toán ghi sổ. Hiện nay, có 03 loại trái phiếu Chính phủ đó là:
- Tín phiếu kho bạc
- Trái phiếu kho bạc
- Công trái xây dựng Tổ quốc
Lãi suất trái phiếu Chính phủ được hiểu là tỷ lệ phần trăm dựa giá trị mệnh giá trái phiếu mà chủ sở hữu được hưởng. Theo đó vào các kỳ trả lãi theo như điều kiện, điều khoản của trái phiếu mà chủ sở hữu đang năm giữ nhà phát hành phải thanh toán theo tỉ lệ lãi hàng năm đã được quy định.
Hiện nay, lãi xuất trái phiếu Chính phủ sẽ được thông báo khi trên trang điện tử của Sở Giao dịch chứng khoán và khi người sở hữu mua được trái phiếu Chính phủ thì lãi suất trái phiếu sẽ được ghi trên trái phiếu mà nhà đầu tư – nhà tạo lập thị trường sở hữu.
Chủ thể uỷ quyền phát hành trái phiếu chính phủ chính là Bộ tài chính và luôn được phát hành từ Bộ tài chính. Bộ tài chính sẽ ủy quyền xuống cho Kho bạc nhà nước để phát hành trái phiếu dưới dạng đầu thầu.
Căn cứ theo hướng dẫn tại khoản 7 Điều 14 Nghị định 95/2018/NĐ-CP thì Trái phiếu chính phủ được phát hành theo 03 phương thức sau đây: đấu thầu, bảo lãnh hoặc bán lẻ.
Mệnh giá của trái phiếu Chính phủ được bán với giá 100.000 đồng và bội của 100.000 đồng.
3. Cầm cố trái phiếu chính phủ
Căn cứ theo hướng dẫn tại điểm b khoản 1 Điều 8 Nghị định 01/2011/NĐ-CP xác định quyền của chủ sở hữu trái phiếu như sau: “Chủ sở hữu trái phiếu được sử dụng trái phiếu để chuyển nhượng, cho, tặng, thừa kế, chiết khấu và cầm cố trong các quan hệ tín dụng và quan hệ dân sự theo hướng dẫn của pháp luật hiện hành.”
Vì vậy, theo hướng dẫn của pháp luật hiện hành, chủ sở hữu trái phiếu có quyền cầm cố trái phiếu chính phủ tại ngân hàng để vay vốn.
Cầm cố tài sản theo hướng dẫn tại Điều 309 Bộ luật dân sự 2015 là việc một bên (sau đây gọi là bên cầm cố) giao tài sản thuộc quyền sở hữu của mình cho bên kia (sau đây gọi là bên nhận cầm cố) để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ.
Trên đây là toàn bộ nội dung giới thiệu của chúng tôi về vấn đề cầm cố trái phiếu chính phủ, cũng như các vấn đề pháp lý có liên quan. Trong quá trình nghiên cứu nếu như quý bạn đọc còn câu hỏi và có nhu cầu sử dụng dịch vụ tư vấn của LVN Group về cầm cố trái phiếu chính phủ vui lòng liên hệ với chúng tôi qua các thông tin dưới đây để được tư vấn và trả lời.