Trong hoạt động kinh doanh, người kinh doanh phải tính toán rất nhiều chi phí để thu được lợi nhuận lớn nhất. Trong đó có chi phí biển đổi, vậy hiểu thế nào là chi phí biến đổi và những kiến thức liên quan sẽ được nêu khái quát qua nội dung trình bày dưới đây.
1. Chi phí biến đổi là gì?
Chi phí biến đổi có tổng bằng số lượng sản phẩm đầu ra. Vì vậy, biến phí được xem là tỷ lệ thuận với quy mô hoạt động của doanh nghiệp.
Quy mô giảm, biến phí sẽ giảm, và ngược lại, quy mô tăng thì biến phí sẽ tăng. Đây là điều kiện để doanh nghiệp có thể “cân đo đong đếm” hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp như: xác định điểm lỗ, điểm hòa vốn, điểm lãi của doanh nghiệp.
Doanh nghiệp sẽ tuyên bố phá sản, ngừng hoạt động hay nhẹ hơn là rời bỏ thị trường, nếu trong một thời gian dài, các hoạt động sản xuất, kế hoạch đầu tư không mang lại doanh thu để bù đắp cho tổng chi phí biến đổi. Vì vậy việc dự trù được chi phí biến đổi là gì rất cần thiết, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sống còn của doanh nghiệp.
Nếu doanh thu dương sau khi trừ đi chi phí biến đổi và chi phí cố định thì doanh nghiệp vẫn có thể tiếp tục sản xuất, hoạt động kinh doanh để duy trì cho dù điểm cuối vẫn là lỗ. Nhưng việc lỗ này có thể xem là “lỗ tạm thời” mà nhiều doanh nghiệp phải chấp nhận, đặc biệt là những doanh nghiệp mới khởi nghiệp hoặc trong điều kiện khách quan ảnh hưởng từ những yếu tố bên ngoài, tiêu biểu như đại dịch Covid-19 vừa qua.
Ngược lại với biến phí chính là định phí (hay còn được gọi là chi phí cố định). Cùng với đó, chi phí biến đổi bình quân cũng thường xuyên được nhắc đến cùng định phí.
Cùng với đó, chi phí biến đổi bình quân được hiểu là tổng chi phí biến đổi sau khi đã chia trung bình chi phí phát sinh trên cùng một đơn vị tính (tháng, ngày, năm, số lượng, sản lượng…). Chi phí biến đổi bình quân khi kết hợp với giá thành sẽ là chỉ số giúp doanh nghiệp đưa ra được phương án nên ngừng hay tiếp tục sản xuất.
Công thức cho chi phí biến đổi được đưa ra là:
Tổng chi phí biến = Số lượng sản phẩm đầu ra x Giá biến đổi trên một đơn vị đầu ra.
Lấy một ví dụ, nếu một công ty sản xuất 10.000 ô tô mỗi tháng phải chịu chi phí biến đổi là 2000 đô la cho mỗi chiếc ô tô, thì tổng chi phí biến đổi để sản xuất 10.000 ô tô sẽ là 20 triệu đô la. Trong việc định giá, điều cốt yếu là định giá cao hơn chi phí sản xuất khả biến. Vì vậy, số tiền tích lũy còn lại sau khi trang trải chi phí biến đổi sẽ có thể trang trải tổng chi phí cố định phát sinh. Ưu điểm của chi phí biến đổi là có thể được quản lý dễ dàng và giảm bớt căng thẳng tài chính cho công ty trong thời gian mức sản xuất thấp, so với chi phí cố định có thể gây khó khăn cho một công ty cần duy trì thiết bị, nhà xưởng và cơ sở vật chất ngay cả khi không đạt được mức sản xuất tối ưu.
Chi phí biến đổi là gì? Những điều cần biết
2. Đặc điểm của chi phí biến đổi
Chi phí biến đổi có 3 đặc điểm chính dưới đây:
- Tổng chi phí biến đổi sẽ thay đổi dựa theo sự thay đổi về mức độ hoạt động trong quá trình sản xuất của doanh nghiệp.
- Biến phí đơn vị – là biến phí được chi ra để sản xuất một đơn vị sản phẩm không có sự thay đổi khi mức độ hoạt động thay đổi.
- Biến phí bằng 0 nếu không có hoạt động sản xuất trong doanh nghiệp.
3. Phân loại chi phí biến đổi
Nếu như khoanh vùng lại theo các tính chất, hoạt động sản xuất trong doanh nghiệp thì chúng ta có thể phân loại chi phí biến đổi theo những dạng sau:
3.1. Chi phí biến đổi tuyến tính
Đây là loại chi phí biến đổi tỉ lệ thuận với mức độ hoạt động sản xuất của doanh nghiệp. Các chi phí phát sinh sẽ bao gồm: chi phí nguyên vật liệu, chi phí nhân công, chi phí bán hàng… chúng đều được xếp vào dạng chi phí biến đổi tuyến tính.
Để có thể kiểm soát được dạng chi phí này, không chỉ cần kiểm soát được tổng số mà còn cần kiểm soát được biến phí trên một mức độ đơn vị hoạt động – được gọi là định mức biến phí ở một mức độ bi khác nhau. Xây dựng và hoàn thiện định mức biến phí tỷ lệ là cơ sở của biện pháp tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp.
3.2. Chi phí biến đổi cấp bậc
Chi phí biến đổi cấp bậc khác chi phí biến đổi là gì? Đây là những loại chi phí thay đổi chi khi mức độ hoạt động thay đổi ở mức độ dao động lớn và rõ ràng. Nếu mức độ hoạt động sản xuất thay đổi ít hoặc không rõ ràng thì sẽ không hình thành nên chi phí biến đổi cấp bậc.
Chi phí biến đổi cấp bậc chỉ xảy ra khi mức độ hoạt động của doanh nghiệp đến một giới hạn nhất định, khi đó biến phí sẽ thay đổi theo từng bậc. Vì vậy, muốn kiểm soát tốt biến phí cấp bậc cần phải:
- Tối ưu hóa việc lựa chọn nhân sự phù hợp.
- Với từng cấp bậc tương ứng, cần xây dựng một biến phí phù hợp.
- Lựa chọn mức độ hoạt động phù hợp.
3.3. Chi phí biến đổi dạng cong
Ngoài những chi phí có thể nhận thấy rõ trong quá trình sản xuất của doanh nghiệp thì còn có một dạng chi phí không thể hiện mối quan hệ tuyến tính giữa chi phí biến đổi và sản lượng sản xuất. Vậy chi phí biến đổi là gì? Những yếu tố đó được gọi là chi phí biến đổi dạng cong.
Đây là dạng biến phí được các chuyên gia kinh tế chỉ ra rằng có nhiều chi phí biến đổi trong thực tiễn theo một dạng cong. Vì vậy, doanh nghiệp cần xem xét để có thể liệt kê chi phí này theo dạng chính xác nhất, giúp doanh nghiệp nắm rõ được tình trạng kinh doanh.
Một công ty phải cố gắng đặt giá cao hơn để có thể trang trải chi phí biến đổi và các loại chi phí khác, và phải có khả năng đạt được mức trên mức hòa vốn để tạo ra lợi nhuận. Nếu các bạn có mong muốn thành lập doanh nghiệp và cần tính toán chi phí hợp lý hãy cân nhắc những kiến thức của LVN Group hoặc liên hệ trực tiếp với chúng tôi để được hỗ trợ.