Trong thực tiễn công tác, tùy thuộc vào trình độ của cán bộ và phương tiện tính toán cũng như yêu cầu quản lý, cách vận dụng các phương pháp hạch toán kế toán trên cũng khác nhau. Để phản ánh và gửi tới một cách trọn vẹn cho việc chỉ đạo và quản lý kinh tế đòi hỏi phải sử dụng đến hạch toán kế toán. Chính vì lẽ trên nội dung trình bày này sẽ giúp các bạn biết hạch toán kế toán là gì cũng như biết hiện tại có bao nhiêu phương pháp hạch toán kế toán?
1.Hoạch toán kế toán là gì? Có bao nhiêu phương pháp hoạch toán kế toán?
Hoạch toán kế toán hay thường được gọi với tên quen thuộc là kế toán. Đây là môn học phản ánh và giám đốc các mặt hoạt động kinh tế tài chính ở các đơn vị, tổ chức xã hội. Căn cứ, môn học này sẽ giúp thu nhận, xử lý và gửi tới thông tin về tài sản trong các đơn vị nhằm kiểm tra toàn bộ tài sản và các hoạt động kinh tế tài chính của đơn vị đó. Hạch toán kế toán thường dùng 3 thước đo: thước đo hiện vật, thước đo lao động và thước đo giá trị để phản ánh sự biến động về tài sản, nguồn vốn.
Từ định nghĩa trên, người ta chia hạch toán kế toán thành 4 phương pháp chính:
- Chứng từ: Phương pháp chứng từ là một phương pháp thông tin và kiểm tra sự hình thành và các nghiệp vụ kinh tế.
- Đối ứng tài khoản: Phương pháp đối ứng tài khoản là phương pháp thông tin và kiểm tra quá trình vận động của vốn kinh doanh theo từng loại hoặc từng bộ phận của vốn.
- Tính giá: Phương pháp tính giá là phương pháp thông tin và kiểm tra về chi phí trực tiếp và gián tiếp cho từng loại hoạt động, từng loại hàng hóa (kể cả vật liệu, tài sản, sản phẩm và lao vụ).
- Tổng hợp – cân đối kế toán: Phương pháp tổng hợp – cân đối phương pháp khái quát tình hình vốn kinh doanh và kết quả kinh doanh của đơn vị hạch toán qua từng thời kỳ nhất định.
2.Phân loại hoạch toán kế toán
-Theo mức độ, tính chất thông tin
+Kế toán tổng hợp: Đây là loại hạch toán kế toán mà thông tin kế toán được ghi chép, thu nhận và gửi tới ở dạng tổng quát theo những chỉ tiêu tổng hợp bằng thước đo tiền tệ.
+Kế toán chi tiết: Đây là loại hạch toán kế toán mà thông tin kế toán thu nhận, gửi tới ở dạng chi tiết, cụ thể về một chỉ tiêu tổng hợp do kế toán tổng hợp thực hiện. Các chỉ tiêu chi tiết này được đo thước đo tiền tệ, hiện vật, hoặc thước đo lao động.
–Theo cách ghi chép thu nhận thông tin
+ Kế toán đơn: Loại hạch toán kế toán này sẽ đảm nhận việc ghi chép, thu nhận các thông tin về nghiệp vụ kinh tế tài chính một cách độc lập, riêng biệt.
+Kế toán kép: Loại hạch toán kế toán này sẽ đảm nhận việc ghi chép, thu nhận các thông tin về các nghiệp vụ kinh tế tài chính theo đúng nội dung và sự vận động biện chứng giữa các đối tượng kế toán.
-Theo phạm vi thông tin kế toán gửi tới
+Kế toán tài chính: Loại kế toán này thường thu nhận, xử lý và gửi tới thông tin cho các đối tượng bên ngoài doanh nghiệp sử dụng. Thông thường loại hình kế toán này sử dụng thước đo tiền tệ là chủ yếu.
+ Kế toán quản trị: Loại kế toán này thường thu nhận, xử lý và gửi tới thông tin cho các nhà quản trị doanh nghiệp nhằm quản lý, nghiên cứu đề ra các quyết định trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Thông thường kế toán quản trị sẽ sử dụng cả ba loại thước đo tiền tệ, hiện vật và lao động trong công việc.
–Theo đặc điểm, mục đích hoạt động của đơn vị kế toán
+Kế toán công: Loại hạch toán kế toán này được tiến hành ở những đơn vị hoạt động không có tính chất kinh doanh hay hoạt động không vì mục đích lợi nhuận.
+ Kế toán doanh nghiệp: Loại hạch toán kế toán này được tiến hành ở những đơn vị tổ chức kinh tế hoạt động sản xuất kinh doanh với mục đích tìm kiếm lợi nhuận.
3.Một số câu hỏi liên quan thường gặp?
-Đối tượng nghiên cứu của hạch toán kế toán?
Hạch toán kế toán thường nghiên cứu về các hoạt động kinh tế tài chính: sự biến động về tài sản, vốn, sự luân chuyển của tài sản, quá trình vận động của vốn trong các tổ chức, các đơn vị… Nhờ đó mà hạch toán kế toán thực hiện được sự giám đốc liên tục cả nước, trong quá trình kinh doanh.
-Hạch toán thống kê là gì?
Hạch toán thống kê dùng để nghiên cứu mối liên hệ mật thiết giữa mặt lượng với mặt chất các sự kiện kinh tế xã hội trong thời gian và địa điểm cụ thể nhằm rút ra bản chất và tính quy luật trong sự phát triển của các sự kiện đó. Đối tượng nghiên cứu thường là các sự kiện kinh tế- xã hội như dân số….trong điều kiện thời gian và địa điểm cụ thể
-Mối quan hệ giữa các phương pháp kế toán?
Mỗi phương pháp có vị trí, chức năng nhất định song giữa chúng có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, tạo thành một hệ thống phương pháp hạch toán kế toán. Do đó, trong công tác kế toán, các phương pháp này được sử dụng một cách tổng hợp, đồng bộ.Phương pháp Tổng hợp – cân đối kế toán được sử dụng trong quản lý kinh tế, khi muốn có những thông tin tổng hợp hay bức tranh toàn cảnh về tình hình tài chính của doanh nghiệp.Tuy nhiên, kế toán chỉ có thể Tổng hợp – cân đối được trên cơ sở vận dụng mối quan hệ Đối ứng tài khoản để ghi chép các nghiệp vụ kinh tế vào các tài khoản kế toán.
Việc ghi chép vào tài khoản kế toán lại yêu cầu phải Tính giá các yếu tố đầu vào của quá trình sản xuất kinh doanh.Song, muốn tính giá và ghi chép vào các tài khoản kế toán chính xác, đòi hỏi phải có những Chứng từ hợp pháp, hợp lý, hợp lệ sao chụp nguyên hình các nghiệp vụ kinh tế phát sinh và là cơ sở pháp lý để làm căn cứ ghi sổ kế toán.
-Hạch toán kinh tế là gì?
Đây là một phạm trù kinh tế của nền kinh tế hàng hoá nói chung. Nó được dùng trong nền kinh tế xã hội chủ nghĩa nhằm quản lý hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp dựa trên các quan hệ hàng hoá – tiền tệ và áp dụng phương pháp thương mại. Hạch toán kinh tế thường tự chủ trong hoạt động sản xuất, kinh doanh và tự chịu trách nhiệm về kết quả kinh doanh. Mặt khác, nó còn kích thích sản xuất phát triển, nâng cao hiệu quả kinh tế cho các đơn vị, tổ chức.
–Hoặc khi bạn câu hỏi, Yêu cầu của hạch toán kế toán là gì?
Yêu cầu của hoạch toán bao gồm các tiêu chí cơ bản sau:
– Tài liệu kế toán gửi tới phải đảm bảo tính thống nhất:
-Tài liệu kế toán gửi tới phải đảm bảo tính kịp thời
-Tài liệu kế toán gửi tới phải đảm bảo trọn vẹn, chính xác, trung thực, khách quan
-Tài liệu kế toán gửi tới phải rõ ràng, dễ hiểu