Bảo hiểm y tế là cách thức bảo hiểm do Nhà nước tổ chức và quản lý nhằm huy động sự đóng góp của cá nhân, tập thể và cả cộng đồng xã hội, phục vụ mục đích chăm lo sức khỏe, khám và chữa bệnh cho nhân dân. Vì vậy nếu trong trường hợp bạn đọc đã tham gia các loại bảo hiểm y tế của tư nhân rồi nên không muốn mua bảo hiểm y tế có được không? Hay nếu không mua bảo hiểm y tế có bị phạt không? Bài viết dưới đây của LVN Group sẽ trả lời cho các câu hỏi trên của bạn đọc.
Không mua bảo hiểm y tế có bị phạt không?
1. Không mua bảo hiểm y tế có được không?
Theo khoản 1 Điều 2 Luật bảo hiểm y tế năm 2008, sửa đổi bổ sung năm 2014 quy định về khái niệm bảo hiểm y tế: Bảo hiểm y tế là cách thức bảo hiểm bắt buộc được áp dụng đối với các đối tượng theo hướng dẫn của Luật này để chăm sóc sức khỏe, không vì mục đích lợi nhuận do Nhà nước tổ chức thực hiện.
Vì vậy, bảo hiểm y tế là bắt buộc đối với các đối tượng được quy định tại Điều 12 của Luật bảo hiểm y tế. Bao gồm các đối tượng sau:
– Người lao động, người sử dụng lao động;
– Người đang hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động;
– Người đang hưởng trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng;
– Người đang hưởng trợ cấp thất nghiệp;
– Sỹ quan, quân nhân.
– Người có công với cách mạng, thân nhân của người có công với cách mạng;
– Đại biểu quốc hội, đại biểu hội đồng nhân dân các cấp;
– Người thuộc hộ gia đình nghèo, người dân tộc thiểu số;
– Người đã hiến bộ phận cơ thể;
– Người nước ngoài học tập tại Việt Nam theo diện học bổng từ ngân sách nhà nước;
– Học sinh, sinh viên;
– Nhóm tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình.
Do vậy, nếu bạn không thuộc các trường hợp nêu trên thì việc đóng bảo hiểm y tế dựa trên sự tự nguyện của bạn.
Có một điểm cần lưu ý là từ ngày 01/01/2016, thì việc tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình được áp theo Công văn số 777/BHXH-BT ngày 12 tháng 3 năm 2015. Nếu căn cứ theo sổ hộ khẩu gia đình hoặc sổ tạm trú mà gia đình bạn có người tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình thì bạn cũng bắt buộc phải tham gia bảo hiểm y tế. Vì vậy là toàn bộ những người có tên trong sổ hộ khẩu hoặc sổ tạm trú phải thực hiện BHYT hộ gia đình.
Có thể nói, mặc dù nếu không thuộc các trường hợp kể trên thì bạn có thể không mua bảo hiểm y tế, nhưng các trường hợp bắt buộc lại bao quát hầu hết các trường hợp mà người dân đang sinh sống, công tác, học tập tại Việt Nam nên gần như 100% người dân Việt Nam bắt buộc phải mua bảo hiểm y tế.
2. Không mua bảo hiểm y tế có bị phạt không?
Câu trả lời là hiện có. Nếu thuộc các đối tượng bắt buộc phải tham gia bảo hiểm y tế mà không đóng bảo hiểm y tế thì sẽ bị xử phạt. Mức phạt được quy định tại Điều 80 Nghị Định 117/2020/NĐ-CP. Căn cứ như sau:
Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300.000 – 500.000 đồng đối với hành vi không đóng bảo hiểm y tế của đối tượng bắt buộc tham gia bảo hiểm y tế.
Phạt tiền đối với hành vi không đóng BHYT cho toàn bộ số người lao động bắt buộc tham gia BHYT của người sử dụng lao động (NSDLĐ), đóng BHYT không đủ số người bắt buộc tham gia BHYT của NSDLĐ, chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm y tế theo một trong các mức sau đây:
- Phạt từ 1.000.000 – 3.000.000 đồng, khi vi phạm dưới 10 người lao động;
- Phạt từ 3.000.000 – 5.000.000 đồng, khi vi phạm từ 10 đến dưới 50 người lao động;
- Phạt từ 5.000.000 – 10.000.000 đồng, khi vi phạm từ 50 đến dưới 100 người lao động;
- Phạt từ 10.000.000 – 20.000.000 đồng, khi vi phạm từ 100 đến dưới 500 người lao động;
- Phạt từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng, khi vi phạm từ 500 đến dưới 1.000 người lao động;
- Phạt từ 30.000.000 – 40.000.000 đồng, khi vi phạm từ 1.000 người lao động trở lên.
3. Có thể làm bản cam kết không mua bảo hiểm y tế không?
Có nhiều trường hợp, vì nhiều lý do như là mức lương không cao, đã tham gia bảo hiểm khác, người lao động không muốn đóng bảo hiểm y tế theo công ty. Hoặc người sử dụng lao động không muốn đóng bảo hiểm y tế cho người lao động, và muốn người lao động ký một bản cam kết với nội dung không mua bảo hiểm y tế tại công ty. Vậy bản cam kết này có hợp pháp không?
Câu trả lời là không vì người lao động ký kết hợp đồng xác định thời hạn trên 3 tháng hoặc không xác định thời hạn là đối tượng bắt buộc tham gia bảo hiểm y tế. Nếu không đóng bảo hiểm y tế thì công ty sẽ bị xử phạt theo hướng dẫn pháp luật nêu trên.
Kể cả người lao động đã tham gia bảo hiểm y tế theo đối tượng khác thì theo hướng dẫn pháp luật BHYT doanh nghiệp là đối tượng đầu tiên trong các đối tượng bắt buộc tham gia theo Điều 12. Vì vậy thì người lao động sẽ được chuyển về tham gia theo BHYT doanh nghiệp. Và trong thủ tục chuyển đổi đối tượng cũng không yêu cầu bản cam kết không mua bảo hiểm y tế.
Trên đây là câu trả lời của LVN Group cho câu hỏi không mua bảo hiểm y tế có bị phạt không?Trong quá trình nghiên cứu nếu như quý bạn đọc còn câu hỏi hay quan tâm và có nhu cầu sử dụng dịch vụ của LVN Group vui lòng liên hệ với chúng tôi qua các thông tin sau: Website: lvngroup.vn.