Cơ quan nào giám sát tối cao việc bảo đảm thực hiện việc tiếp cận thông tin

Tiếp cận thông tin là một trong các quyền cơ bản của con người, của công dân, thuộc nhóm quyền dân sự – chính trị. Trong nhiều năm qua, Nhà nước ta đã ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật có quy định về thực hiện và bảo đảm thực hiện quyền được tiếp cận thông tin của công dân, góp phần xây dựng một xã hội cởi mở hơn và nâng cao tính công khai, minh bạch trong hoạt động quản lý, điều hành đất nước của các đơn vị nhà nước, đẩy mạnh đưa chủ trương “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra” từng bước đi vào cuộc sống. Việc tiếp cận thông tin của công dân không thể tự điều chỉnh mà phải có đơn vị giám sát. Vậy Cơ quan nào giám sát tối cao việc bảo đảm thực hiện việc tiếp cận thông tin của công dân? Hãy cùng LVN Group nghiên cứu qua nội dung trình bày dưới đây!

1. Giám sát tối cao là gì?

Theo quy định trong Luật hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân thì có nhắc đến hai khái niệm về giám sát và giám sát tối cao. Theo đó, cụ thể tại khoản 1 và khoản 3 như sau:

Giám sát là việc chủ thể giám sát theo dõi, xem xét, đánh giá hoạt động của đơn vị, tổ chức, cá nhân chịu sự giám sát trong việc tuân theo Hiến pháp và pháp luật về việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của mình, xử lý theo thẩm quyền hoặc yêu cầu, kiến nghị đơn vị có thẩm quyền xử lý

Giám sát tối cao là việc Quốc hội theo dõi, xem xét, đánh giá hoạt động của đơn vị, tổ chức, cá nhân chịu sự giám sát trong việc tuân theo Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội và xử lý theo thẩm quyền hoặc yêu cầu đơn vị có thẩm quyền xử lý. Giám sát tối cao được thực hiện tại kỳ họp Quốc hội.

2.Quyền giám sát tối cao của Quốc hội

Theo quy định tại khoản 5 Điều 2 Luật hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân thì trong hoạt động giám sát của Quốc hội sẽ bao gồm giám sát tối cao của Quốc hội, giám sát của Ủy ban thường vụ Quốc hội, Hội đồng dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội và các đại biểu Quốc hội.

Theo đó, Quốc hội có thể thực hiện quyền giám sát tối cao của mình bằng cách giao một phần quyền hạn giám sát của mình cho: một số đơn vị nhà  nước bao gồm Chính phủ, Viện kiểm sát nhân dân tối cao(VKSNDTC, Tòa án nhân dân tối cao; bộ phận cấu thành thuộc hệ thống Quốc hội như: UBTVQH, HĐDT, các Uỷ ban, Đại biểu Quốc hội….

Quyền hạn giám sát của những chủ thể trên đều xuất phát từ quyền chủ thể duy nhất của Quốc hội, do Quốc hội giao. Hoặc nói cách khác, quyền hạn của những chủ thể này trong hoạt động giám sát có tính chất phái sinh từ quyền giám sát của Quốc hội nên quyền hạn giám sát của những đơn vị này không thể là tối cao.

3. Giám sát việc bảo đảm thực hiện quyền tiếp cận thông tin

Theo Điều 13 Luật tiếp cận thông tin 2016 quy định giám sát việc bảo đảm thực hiện quyền tiếp cận thông tin như sau:

Thứ nhất:Quốc hội giám sát tối cao việc bảo đảm thực hiện quyền tiếp cận thông tin của công dân.

Xuất phát là đơn vị thực hiện quyền lập pháp cần thiết trong hệ thống chính trị Việt Nam, là đơn vị đại biểu cao nhất và là đơn vị quyền lực cao nhà nước cao nhất nên Quốc hội ngoài lập hiến, lập pháp; quyết định những vấn đề quan trong của đất nước, trong vấn đề tiếp cận thông tin, Quốc hội có vai trò giám sát tối cao hoạt động nhà nước, bảo đảm thực hiện quyền tiếp cận thông tin của công dân.

Thứ hai:Hội đồng nhân dân giám sát việc bảo đảm thực hiện quyền tiếp cận thông tin của công dân ở địa phương; định kỳ hằng năm, xem xét báo cáo của Ủy ban nhân dân cùng cấp về tình hình thực hiện quyền tiếp cận thông tin của công dân trên địa bàn.

Hội đồng nhân dân là đơn vị quyền lực nhà nước ở địa phương, uỷ quyền cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân, do nhân dân địa phương bầu ra, chịu trách nhiệm trước nhân dân địa phương và đơn vị nhà nước cấp trên.

Thứ ba:Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên có trách nhiệm giám sát xã hội việc bảo đảm thực hiện quyền tiếp cận thông tin của công dân.

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là một bộ phận cấu thành hệ thống chính trị của nước ta, là tổ chức liên minh chính trị, liên hiệp tự nguyện của tổ chức chính trị, các tổ chức chính trị – xã hội, tổ chức xã hội và các cá nhân tiêu biểu trong các giai cấp, các tầng lớp xã hội, các dân tộc, các tôn giáo và người Việt Nam định cư ở nước ngoài.

Trên đây là Cơ quan giám sát tối cao việc bảo đảm thực hiện quyền tiếp cận thông tin mà LVN Group muốn gửi đến quý bạn đọc. Hi vọng nội dung trình bày sẽ hỗ trợ và giúp ích cho quý bạn đọc về vấn đề này!