Công ty nợ tiền BHXH, NLĐ có hủy quá trình đóng BHXH được không?

1. Về trách nhiệm chốt sổ bảo hiểm xã hội

Căn cứ theo hướng dẫn tại Khoản 3, Điều 48, Bộ luật Lao động 2019 quy định về trách nhiệm khi chấm dứt hợp đồng lao động như sau:

“3. Người sử dụng lao động có trách nhiệm sau đây:

a) Hoàn thành thủ tục xác nhận thời gian đóng BHXH, bảo hiểm thất nghiệp và trả lại cùng với bản chính giấy tờ khác nếu người sử dụng lao động đã giữ của người lao động;

b) Cung cấp bản sao các tài liệu liên quan đến quá trình công tác của người lao động nếu người lao động có yêu cầu. Chi phí sao, gửi tài liệu do người sử dụng lao động trả.”

Mặt khác, tại Điểm 1.2, Khoản 72, Điều 1, Quyết định 505/QĐ-BHXH ngày 27/3/2020 sửa đổi, bổ sung một số điều quy trình thu BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ-BNN; quản lý sổ BHXH, thẻ BHYT ban hành kèm theo Quyết định số 595/qđ-bhxh ngày 14/4/2017 của tổng giám đốc BHXH Việt Nam quy định sửa đổi, bổ sung Điều 46 như sau:

“1.2. Đối với đơn vị nợ tiền đóng BHXH, BHTN, BHTNLĐ, BNN, nếu người lao động đủ điều kiện hưởng BHXH hoặc chấm dứt HĐLĐ, HĐLV thì đơn vị có trách nhiệm đóng đủ BHXH, BHTN, BHTNLĐ, BNN, bao gồm cả tiền lãi chậm đóng theo hướng dẫn, đơn vị BHXH xác nhận sổ BHXH để kịp thời giải quyết chế độ BHXH, BHTN cho người lao động.

Trường hợp đơn vị chưa đóng đủ thì xác nhận sổ BHXH đến thời gian đã đóng BHXH, BHTN, BHTNLĐ, BNN. Sau khi thu hồi được số tiền đơn vị còn nợ thì xác nhận bổ sung trên sổ BHXH.”

Theo quy định này, công ty cũ của bạn sẽ có trách nhiệm phải ưu tiên hoàn thiện số tiền BHXH của 4 tháng còn nợ đóng cho bạn. Đồng thời thực hiện nhiệm vụ chốt sổ BHXH để bạn có thể thuận lợi tham gia BHXH tại đơn vị mới. Nếu chưa đóng bổ sung đủ 4 tháng thiếu thì vẫn có thể thực hiện chốt sổ cho những tháng đã đóng BHXH.

2. Người lao động có hủy quá trình đóng BHXH được không?

Theo Khoản 5, Mục I, Công văn 3663/BHXH-THU của Bảo hiểm xã hội Việt Nam về việc hướng dẫn nghiệp vụ liên quan đến gộp sổ BHXH của người lao động có nhiều sổ quy định về các nguyên tắc xử lý liên quan đến gộp sổ BHXH như sau:

“5. Trường hợp NLĐ cam kết không thừa nhận quá trình tham gia BHXH, BHTN thì phải trình bày rõ trong Đơn đề nghị (mẫu D01-TS). Cán bộ xử lý nghiệp vụ khóa dữ liệu quá trình đóng BHXH, BHTN bằng phương án KB, KT và lập biên bản hủy sổ tại mục “Hủy có nhiều sổ”. Đơn đề nghị của NLĐ có phê duyệt của Ban Giám đốc BHXH quận, huyện hoặc Lãnh đạo phòng Thu BHXH Thành phố để thay thế cho sổ thu hồi.

Trường hợp đặc biệt phải phục hồi lại quá trình đã khóa phương án KB, KT, thì chỉ được thực hiện khi có sự phê duyệt (nơi đã khóa dữ liệu trước đây) của Ban Giám đốc BHXH quận, huyện hoặc lãnh đạo phòng chức năng của Thành phố và đúng theo quy trình phục hồi số sổ đã hủy.”

Vì vậy, bạn có thể hủy quá trình đóng BHXH tại công ty cũ, để thực hiện quá trình đóng BHXH tại công ty mới. Tuy nhiên để hủy quá trình đóng BHXH bạn cần viết cam kết không thừa nhận quá trình tham gia và ghi rõ trong Mẫu D01-TS.

3. Lưu ý những thiệt thòi trong việc hủy quá trình đóng BHXH

Việc hủy thời gian đóng BHXH ở công ty cũ sẽ khiến người lao động chịu nhiều thiệt thòi. Số thời gian đóng BHXH là điều kiện hưởng chế độ BHXH đồng thời cũng là căn cứ tính mức hưởng các chế độ BHXH. Ví dụ như:

Người lao động hủy quá trình đóng bảo hiểm xã hội.

1. Hưởng lương hưu: người lao động phải đóng đủ 20 năm BHXH, cứ đóng giảm đi 1 năm bị trù đi 2% tỷ lệ hưởng lương hưu đối với các trường hợp thông thường.

2. Hưởng chế độ thai sản: người lao động bắt buộc phải có thời gian tham gia BHXH từ đủ 03 hoặc 06 tháng trong vòng 12 tháng trước khi sinh con và tháng tùy từng trường hợp mà tổng số tháng đóng BHXH có thể phải lớn hơn 12. 

3. Hưởng trợ cấp thất nghiệp: Người lao động buộc đóng đủ 12 tháng trở lên trước khi chấm dứt hợp đồng lao động. 

4. Hưởng chế độ bảo hiểm xã hội 1 lần: thời gian tham gia BHXH là căn cứ tính hưởng BHXH 1 lần. 

5. Hưởng chế độ ốm đau: thời gian tham gia BHXH là căn cứ tính số ngày nghỉ hưởng chế độ ốm đau.