Đánh giá luật tố tụng hành chính 2015

Luật tố tụng hành chính mới (Luật tố tụng hành chính số 93/2015/QH13 có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2016) là một trong những đạo luật cần thiết về tố tụng được Quốc hội thông qua theo tinh thần Hiến pháp mới, là đạo luật trực tiếp liên quan đến tổ chức và hoạt động của Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân nhằm bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của đơn vị, tổ chức, cá nhân.  Bài viết dưới đây gửi tới cho quý bạn đọc thông tin về sự đánh gái luật tố tụng hành chính 2015. 

1. Luật tố tụng hành chính 2015

Luật Tố tụng hành chính (LTTHC) là một ngành luật độc lập trong hệ thống pháp luật Việt Nam, tổng hợp các quy phạm pháp luật điều chỉnh các quan hệ tố tụng hành chính phát sinh giữa Tòa án với những người tham gia tố tụng, những người tiến hành tố tụng trong quá trình Tòa án giải quyết vụ án hành chính nhằm bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, đơn vị và tổ chức.

Ngày 25/11/2015, tại kỳ họp thứ 10 Quốc hội nước Cộng hòa XHCN Việt Nam khóa XIII đã thông qua Luật tố tụng hành chính số 93/2015/QH13, Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2016. Đây là một trong những luật cần thiết thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng trong Nghị quyết số 49-NQ/TW về hoạt động tố tụng  theo tinh thần Hiến pháp năm 2013 và cải cách tư pháp, xây dựng và hoàn thiện nhà nước pháp quyền XHCN

2. Đánh giá luật tố tụng hành chính 2015

So với các văn bản pháp luật trước đây, đánh giá Luật Tố tụng hành chính năm 2015 có nhiều sửa đổi, bổ sung cần thiết có tính khả thi cao, bảo đảm dân chủ, công khai, công bằng, thuận lợi cho người tham gia tố tụng thực hiện các quyền, nghĩa vụ của mình; đề cao trách nhiệm của các đơn vị tiến hành tố tụng trong việc bảo vệ công lý, bảo vệ pháp luật, tôn trọng, bảo đảm quyền con người, quyền công dân, trong đó bao gồm các quy định về trả lại đơn khởi kiện và hoạt động kiểm sát việc trả lại đơn khởi kiện vụ án hành chính của Viện kiểm sát nhân dân. Đồng thời, tăng cường trách nhiệm của các đơn vị quản lý Nhà nước trong việc bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân; góp phần xây dựng nền hành chính dân chủ, trong sạch, hoạt động có hiệu lực và hiệu quả. 

Tuy nhiên, qua nghiên cứu và từ thực tiễn áp dụng cho thấy, một số quy định của Luật này được đánh giá còn bộc lộ vướng mắc do chưa được đơn vị nhà nước có thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật nhằm hướng dẫn thống nhất về nhận thức và áp dụng.

–  Sự tham gia của Hội thẩm nhân dân trong việc giải quyết vụ án hành chính:

Tại khoản 1 Điều 12 Luật Tố tụng hành chính năm 2015 quy định “việc xét xử sơ thẩm vụ án hành chính có Hội thẩm nhân dân tham gia, trừ trường hợp xét xử theo thủ tục rút gọn” là không phù hợp với tính chất của việc giải quyết vụ án hành chính, vì việc giải quyết vụ án hành chính là việc xem xét tính hợp pháp của các khiếu kiện. Có nhất thiết phải có sự tham gia của Hội thẩm nhân dân khi giải quyết vụ án hành chính được không khi mà Hội thẩm nhân dân tham gia giải quyết các vụ án với tư cách là người uỷ quyền do yếu tố về tính “hợp lý” của các khiếu kiện. Do đó, Luật Tố tụng hành chính năm 2015 nên quy định thành phần của Hội đồng xét xử sơ thẩm vụ án hành chính không nhất thiết phải có Hội thẩm nhân dân tham gia hoặc nếu có Hội thẩm nhân dân tham gia thì số lượng cũng phải ít hơn số lượng của thẩm phán để phù hợp với tính chất của việc giải quyết vụ án hành chính là xem xét tính hợp pháp của các khiếu kiện.

3. Một số điểm mới của luật tố tụng hành chính 2015

–       Về thẩm quyền của Tòa án

Ngoài việc kế thừa các quy định của Luật tố tụng hành chính năm 2010 về những khiếu kiện thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án. Bổ sung đối tượng khởi kiện vụ án hành chính là danh sách cử tri trưng cầu ý dân để bảo đảm phù hợp với Luật trưng cầu ý dân năm 2015. Luật tố tụng hành chính năm 2015 quy định quyết định áp dụng các biện pháp xử lý hành chính tại Toà án nhân dân và quyết định xử lý hành chính các hành vi cản trở hoạt động tố tụng của Toà án nhân dân không thuộc đối tượng khởi kiện vụ án hành chính.

–       Về thẩm quyền của từng cấp Toà án

Luật tố tụng hành chính năm 2015 quy định đối với khiếu kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính của Uỷ ban nhân dân cấp huyện, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp huyện thì việc giải quyết theo thủ tục sơ thẩm thuộc thẩm quyền của Toà án nhân dân cấp tỉnh (Luật năm 2010 quy định thuộc thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp huyện). Quy định này, nhằm khắc phục tồn tại, bất cập từ thực tiễn thời gian qua, các bản án, quyết định về việc giải quyết vụ án hành chính của Tòa án nhân dân cấp huyện bị hủy, sửa chiếm tỷ lệ cao, trong đó phần lớn là việc giải quyết các khiếu kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện và Ủy ban nhân dân cấp huyện trong lĩnh vực quản lý đất đai, đây là loại khiếu kiện phức tạp, đòi hỏi phải có Thẩm phán chuyên trách chuyên sâu thì việc giải quyết mới hiệu quả.

–       Về người uỷ quyền tham gia tố tụng.

Theo Luật tố tụng hành chính năm 2010, người bị kiện có thể ủy quyền cho người uỷ quyền tham gia giải quyết vụ án hành chính. Quy định này đã nảy sinh bất cập là trong nhiều trường hợp người bị kiện ủy quyền cho cán bộ, công chức không nắm rõ hoặc không có thẩm quyền xem xét, giải quyết những việc, không bảo đảm để Tòa án xem xét giải quyết khách quan, toàn diện vụ án. Luật tố tụng hành chính năm 2015 quy định “Trường hợp người bị kiện là đơn vị, tổ chức hoặc người đứng đầu đơn vị, tổ chức thì người bị kiện chỉ được ủy quyền cho cấp phó của mình uỷ quyền”.

–       Thời hạn kháng cáo đối với bản án, quyết định của Tòa án cấp sơ thẩm theo thủ tục rút gọn là 07 ngày kể từ ngày tuyên án.

Trường hợp đương sự không có mặt tại phiên tòa thì thời hạn kháng cáo tính từ ngày bản án, quyết định được giao cho họ hoặc được niêm yết công khai.

Thời hạn kháng nghị đối với bản án, quyết định của Tòa án cấp sơ thẩm theo thủ tục rút gọn của Viện kiểm sát cùng cấp là 07 ngày, của Viện kiểm sát cấp trên trực tiếp là 10 ngày kể từ ngày nhận được bản án, quyết định.

Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày thụ lý vụ án, Tòa án cấp phúc thẩm ra một trong các quyết định: Tạm đình chỉ, đình chỉ hoặc đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm như thủ tục thông thường.

Việc xét xử phúc thẩm theo thủ tục rút gọn được tiến hành như thủ tục thông thường, nhưng do một Thẩm phán thực hiện trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày có quyết định đưa vụ án ra xét xử và Thẩm phán phải mở phiên tòa phúc thẩm. Phiên tòa có mặt các đương sự, Kiểm sát viên Viện kiểm sát cùng cấp; nếu Kiểm sát viên vắng mặt thì Hội đồng xét xử vẫn tiến hành xét xử, trừ trường hợp Viện kiểm sát có kháng nghị phúc thẩm.

Trên đây là nội dung về đánh giá luật tố tụng hành chính 2015. Quý bạn đọc có bất kỳ câu hỏi, khó khăn có thể liên hệ với công ty Luật LVN Group để được hỗ trợ, tránh các vấn đề ảnh hưởng tới quá trình hoạt động của bạn.