Trong quá trình tiến hành điều tra của các đơn vị được giao nhiệm vụ thực hiện một số hoạt động điều tra thì Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra đóng vai trò cần thiết trong việc trực tiếp tổ chức, chỉ đạo và phân công công việc. Việc tiến hành điều tra có diễn ra nhanh chóng, thuận lợi không là phụ thuộc rất lớn vào việc chỉ đạo của các chủ thể này. Điều 36 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 đã quy định về nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra. Để nghiên cứu nội dung của quy định, hãy theo dõi nội dung trình bày dưới đây của LVN Group để được trả lời câu hỏi.
1. Nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra.
Căn cứ vào quy định tại khoản 1 Điều 36 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra có những nhiệm vụ, quyền hạn sau đây:
– Trực tiếp tổ chức và chỉ đạo việc thụ lý, giải quyết nguồn tin về tội phạm, việc khởi tố, điều tra của Cơ quan điều tra;
– Quyết định phân công hoặc thay đổi Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra, thụ lý, giải quyết nguồn tin về tội phạm, kiểm tra việc khởi tố, điều tra vụ án hình sự của Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra; quyết định thay đổi hoặc hủy bỏ các quyết định không có căn cứ và trái pháp luật của Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra.
– Quyết định phân công hoặc thay đổi Điều tra viên, Cán bộ điều tra; kiểm tra các hoạt động thụ lý, giải quyết nguồn tin về tội phạm, khởi tố, điều tra vụ án hình sự của Điều tra viên, Cán bộ điều tra; quyết định thay đổi hoặc hủy bỏ các quyết định không có căn cứ và trái pháp luật của Điều tra viên.
– Giải quyết khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền của Cơ quan điều tra.
Và khi vắng mặt, Thủ trưởng Cơ quan điều tra ủy quyền cho một Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của Thủ trưởng Cơ quan điều tra. Phó Thủ trưởng chịu trách nhiệm trước Thủ trưởng về nhiệm vụ được ủy quyền.
Khi tiến hành tố tụng hình sự, căn cứ vào quy định tại khoản 2 Điều 36 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 thì Thủ trưởng Cơ quan điều tra sẽ có những nhiệm vụ, quyền hạn sau đây:
– Quyết định tạm đình chỉ việc giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố; quyết định khởi tố, không khởi tố, bổ sung hoặc thay đổi quyết định khởi tố vụ án; quyết định khởi tố, bổ sung hoặc thay đổi quyết định khởi tố bị can; quyết định nhập hoặc tách vụ án; quyết định ủy thác điều tra;
– Quyết định áp dụng, thay đổi, hủy bỏ biện pháp ngăn chặn, biện pháp cưỡng chế, biện pháp điều tra tố tụng đặc biệt theo hướng dẫn của Bộ luật này;
– Quyết định truy nã, đình nã bị can, khám xét, thu giữ, tạm giữ, xử lý vật chứng;
– Quyết định trưng cầu giám định, giám định bổ sung hoặc giám định lại, khai quật tử thi, thực nghiệm điều tra, thay đổi hoặc yêu cầu thay đổi người giám định. Yêu cầu định giá, định giá lại tài sản, yêu cầu thay đổi người định giá tài sản.
– Trực tiếp kiểm tra, xác minh nguồn tin về tội phạm và tiến hành các biện pháp điều tra;
– Kết luận điều tra vụ án;
– Quyết định tạm đình chỉ điều tra, đình chỉ điều tra, phục hồi điều tra vụ án, bị can;
– Ra các lệnh, quyết định và tiến hành các hoạt động tố tụng khác thuộc thẩm quyền của Cơ quan điều tra.
Mặt khác, căn cứ vào quy định tại khoản 3 Điều 36 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 thì khi được phân công tiến hành việc khởi tố, điều tra vụ án hình sự, Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra có những nhiệm vụ, quyền hạn quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này (cụ thể đã được nêu ở trên). Trừ quy định điểm b khoản 1 Điều này, tức là việc ra quyết định phân công hoặc thay đổi Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra, thụ lý, giải quyết nguồn tin về tội phạm, kiểm tra việc khởi tố, điều tra vụ án hình sự của Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra; quyết định thay đổi hoặc hủy bỏ các quyết định không có căn cứ và trái pháp luật của Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra. Đồng thời theo hướng dẫn này thì Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra không được giải quyết khiếu nại, tố cáo về hành vi, quyết định của mình.
Căn cứ vào quy định tại khoản 4 Điều 36 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 thì Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về hành vi, quyết định của mình. Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra không được ủy quyền cho Điều tra viên thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của mình. Quy định như vậy của Bộ luật Tố tụng hình sự nhằm nâng cao trách nhiệm của Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra, những người đóng vai trò cần thiết trong việc giúp thúc đẩy quá trình điều tra diễn ra nhanh chóng bằng cách ra những quyết định phân công, tổ chức thực hiện và chỉ đạo điều tra hiệu quả, từ đó giúp đảm bảo quyền lợi của các bên trong vụ án hình sự.
2. Những điểm mới của nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra trong Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 so với Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2003.
Qua những nội dung về nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra trong Điều 36 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 thì có thể chỉ ra những điểm mới so với Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2003. Căn cứ, những điểm mới đó là:
– Thứ nhất, nhiệm vụ, quyền hạn của Thủ trưởng Cơ quan điều tra đã được quy định cụ thể, rõ ràng hơn bằng việc bổ sung thêm nhiều quyền hạn cho Thủ trưởng Cơ quan điều tra hay cụ thể hóa quyền hạn của họ như cụ thể hóa quyền trực tiếp tổ chức và chỉ đạo các hoạt động điều tra của Cơ quan điều tra thành trực tiếp tổ chức và chỉ đạo việc thụ lý, giải quyết nguồn tin về tội phạm, việc khởi tố, điều tra của Cơ quan điều tra; hay bổ sung thêm quyền. Việc mở rộng nhiều nhiệm vụ, quyền hạn của Thủ trưởng Cơ quan điều tra theo hướng lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện hoạt động của Cơ quan điều tra. Giúp cho việc điều tra được thống nhất trong công tác chỉ đạo giúp cho việc điều tra được diễn ra nhanh chóng.
– Thứ hai, khi tiến hành tố tụng hình sự thì nhiệm vụ, quyền hạn của Thủ trưởng Cơ quan điều tra cũng được mở rộng và cụ thể hơn so với Bộ luật cũ như: quyền tạm đình chỉ việc giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố… hay bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn quyết định bổ sung hay thay đổi quyết định khởi tố vụ án, quyết định bổ sung hoặc thay đổi quyết định khởi tố bị can…
Mặt khác, Điều 36 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 có bổ sung thêm quy định Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra không được giải quyết khiếu nại, tố cáo về hành vi, quyết định của mình để đảm bảo tính công bằng trong khi thực hiện nhiệm vụ.
Trên đây là toàn bộ nội dung trình bày giới thiệu về nội dung của Điều 36 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015. Nội dung nội dung trình bày có giới thiệu về nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra được quy định thế nào trong Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 và quy định đó có điểm gì mới so với Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2003. Nếu trong quá trình nghiên cứu, quý bạn đọc còn có vấn đề cần trả lời câu hỏi hay có quan tâm đến các dịch vụ tư vấn do LVN Group gửi tới, vui lòng truy cập địa chỉ trang web sau đây: https://lvngroup.vn/ để được tư vấn trả lời câu hỏi một cách chi tiết.