Điều 56 Bộ luật tố tụng dân sự 2015

Thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân, Thẩm tra viên, Thư ký Tòa án là một trong những hoạt động được tiến hành nhằm đảm bảo tính khách quan, minh bạch trong quá trình xét xử vụ án dân sự. Tuy nhiên, ai là chủ thể có thẩm quyền quyết định thay đổi và việc thay đổi có thể diễn ra vào thời gian nào, hệ quả pháp lý thế nào? Sau đây, Công ty Luật LVN Group – Đồng hành pháp lý cùng bạn xin mời quý bạn đọc cùng nghiên cứu Điều 56 Bộ luật tố tụng dân sự 2015 để hiểu rõ hơn về vấn đề này.

Điều 56 Bộ luật tố tụng dân sự 2015

1. Quy định pháp luật

Điều 56. Quyết định việc thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân, Thẩm tra viên, Thư ký Tòa án

1. Trước khi mở phiên tòa, việc thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân, Thẩm tra viên, Thư ký Tòa án do Chánh án Tòa án quyết định. Trường hợp Thẩm phán bị thay đổi là Chánh án Tòa án thì thẩm quyền quyết định việc thay đổi như sau:

a) Thẩm phán là Chánh án Tòa án nhân dân cấp huyện thì do Chánh án Tòa án nhân dân cấp tỉnh quyết định;

b) Thẩm phán là Chánh án Tòa án nhân dân cấp tỉnh thì do Chánh án Tòa án nhân dân cấp cao có thẩm quyền theo lãnh thổ đối với Tòa án nhân dân cấp tỉnh đó quyết định;

c) Thẩm phán là Chánh án Tòa án nhân dân cấp cao thì do Chánh án Tòa án nhân dân tối cao quyết định.

2. Tại phiên tòa, việc thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân, Thẩm tra viên, Thư ký Tòa án do Hội đồng xét xử quyết định sau khi nghe ý kiến của người bị yêu cầu thay đổi. Hội đồng xét xử thảo luận tại phòng nghị án và quyết định theo đa số. Trường hợp phải thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân, Thẩm tra viên, Thư ký Tòa án thì Hội đồng xét xử ra quyết định hoãn phiên tòa. Chánh án Tòa án quyết định cử Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân, Thẩm tra viên, Thư ký Tòa án thay thế người bị thay đổi. Nếu người bị thay đổi là Chánh án Tòa án thì thẩm quyền quyết định được thực hiện theo hướng dẫn tại khoản 1 Điều này.

3. Việc thay đổi Thẩm phán, Thư ký Tòa án khi giải quyết việc dân sự được thực hiện theo hướng dẫn tại khoản 1 và khoản 2 Điều 368 của Bộ luật này.

4. Trong thời hạn 03 ngày công tác, kể từ ngày hoãn phiên tòa, phiên họp, Chánh án Tòa án phải cử người khác thay thế.

2. Quyết định việc thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân, Thẩm tra viên, Thư ký Tòa án trước phiên tòa

Trước khi mở phiên tòa, theo hướng dẫn pháp luật, việc thay đổi Thẩm phán do Chánh án Tòa án quyết định.

Trường hợp Thẩm phán bị thay đổi là Chánh án Tòa án thì thẩm quyền quyết định việc thay đổi Thẩm phán như sau:

Thẩm phán là Chánh án Tòa án nhân dân cấp huyện thì do Chánh án Tòa án nhân dân cấp tỉnh quyết định;
Thẩm phán là Chánh án Tòa án nhân dân cấp tỉnh thì do Chánh án Tòa án nhân dân cấp cao có thẩm quyền theo lãnh thổ đối với Tòa án nhân dân cấp tỉnh đó quyết định;
Thẩm phán là Chánh án Tòa án nhân dân cấp cao thì do Chánh án Tòa án nhân dân tối cao quyết định.

3. Quyết định việc thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân, Thẩm tra viên, Thư ký Tòa án tại phiên tòa

Tại phiên tòa, việc thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân, Thẩm tra viên, Thư ký Tòa án do Hội đồng xét xử quyết định sau khi nghe ý kiến của người bị yêu cầu thay đổi. Hội đồng xét xử thảo luận tại phòng nghị án và quyết định theo đa số.

Ngoài việc quy định thẩm quyền quyết định, khoản 2 Điều 56 BLTTDS 2015 còn quy định thủ tục của việc quyết định thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân, Thẩm tra viên, Thư ký Tòa án tại phiên tòa giải quyết vụ án dân sự. Đó là thủ tục Hội đồng xét xử nghe ý kiến của người bị yêu cầu, sau đó phải thảo luận tại phòng nghị án và quyết định theo đa số. Nếu quyết định là phải thay đổi thì Hội đồng xét xử phải ra quyết định hoãn phiên tòa để chờ Chánh án Tòa án trong thời hạn 3 ngày sẽ quyết định cử người mới thay thế người bị thay đổi. Quy định về thủ tục này là tương đối phù hợp, tuy nhiên từ quy định này tại khoản 2 Điều 56 lại cho thấy một vấn đề là quyết định thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân, Thẩm tra viên, Thư ký Tòa án trước phiên tòa có cần phải nghe ý kiến của người bị bị yêu cầu là thay đổi cần thiết thể hiện tính khách quan công minh hơn. Nếu Chánh án chỉ cần đọc văn bản đã lập như Điều 55 trước đó thì việc quyết định của Chánh án có thể chưa thật sự thấu đáo. Có lẽ nội dung này cần được hướng dẫn trong văn bản hướng dẫn thi hành Bộ luật tố tụng dân sự 2015 của đơn vị, người có thẩm quyền.

Vì vậy, Công ty Luật LVN Group – Đồng hành pháp lý cùng bạn đã gửi tới những kiến thức cơ bản cho quý bạn đọc về Điều 56 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015. Hy vọng đây sẽ là những kiến thức hữu ích, trả lời được những câu hỏi của bạn đọc liên quan đến vấn đề này.