Điều 83 Bộ luật Dân sự năm 2015 - Biểu mẫu
Văn Phòng Luật LVN
Trang chủ - ACC - Điều 83 Bộ luật Dân sự năm 2015

Điều 83 Bộ luật Dân sự năm 2015

Hiện nay, có rất nhiều doanh nghiệp hoạt động dưới tư cách pháp nhân và tham gia vào các quan hệ chịu sự điều chỉnh của pháp luật dân sự. Vì vậy, việc pháp luật quy định thế nào về cơ cấu tổ chức của pháp nhân cũng là một câu hỏi mà các chủ thể này lưu tâm. Các nhà làm luật đã dự liệu được điều này vào quy định tại Điều 83 Bộ luật Dân sự năm 2015.

Điều 83 Bộ luật Dân sự năm 2015

1. Khái niệm pháp nhân

Pháp nhân là một tổ chức (một chủ thể pháp luật) có tư cách pháp lý độc lập, có thể tham gia vào các hoạt động kinh tế, chính trị, xã hội… theo hướng dẫn của pháp luật. Đây là một khái niệm trong luật học dùng để phân biệt với cá nhân. Nếu một tổ chức có “tư cách pháp nhân” thì tổ chức đó có trọn vẹn quyền và nghĩa vụ của một pháp nhân mà luật đã quy định.

2. Điều kiện để có tư cách pháp nhân

Theo Điều 94 Bộ luật Dân sự năm 2015, một tổ chức được công nhận là có tư cách pháp nhân khi hội đủ 4 điều kiện sau đây:

Thứ nhất, tổ chức đó được thành lập hợp pháp theo hướng dẫn của pháp luật Việt Nam: Theo như định nghĩa thì rõ ràng pháp nhân không phải là một người (một cá nhân) mà phải là một tổ chức. Tổ chức này được đơn vị nhà nước có thẩm quyền thành lập hoặc cho phép thành lập. Vì thế tổ chức đó được công nhận là có tư cách pháp nhân kể từ ngày được cấp giấy chứng nhận thành lập.

Thứ hai, có cơ cấu tổ chức chặt chẽ: Ngoài tên riêng được đăng ký để gọi và sử dụng trong các giao dịch, pháp nhân phải có điều lệ hoạt động rõ ràng, có cơ cấu tổ chức cụ thể, có người uỷ quyền theo pháp luật để nhân danh (thay mặt, uỷ quyền) cho pháp nhân thực hiện các giao dịch.

Thứ ba, có tài sản độc lập với cá nhân, tổ chức khác và tự chịu trách nhiệm bằng tài sản độc lập đó: Theo quy định của pháp luật thì pháp nhân phải sở hữu một lượng tài sản nhất định để sử dụng trong các giao dịch và hoàn toàn chịu trách nhiệm với các tài sản đó. Tài sản này được pháp luật công nhận thuộc quyền sở hữu của pháp nhân, tức là pháp nhân có toàn quyền sử dụng mà không chịu sự chi phối, kiểm soát của bất kỳ ai. Tài sản đó phải hoàn toàn tách biệt với tài sản của các cá nhân là thành viên nên các thành viên chỉ phải chịu trách nhiệm trong phạm vi phần vốn góp vào tổ chức.

Thứ tư, nhân danh mình tham gia vào quan hệ pháp luật một cách độc lập: Pháp nhân có quyền nhân danh mình tham gia vào các quan hệ pháp luật thông qua người uỷ quyền theo pháp luật. Người này là một cá nhân có quyền thực hiện mọi giao dịch dân sự phát sinh trong quá trình hoạt động. Tham gia với tư cách là nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan trước tòa án, trọng tài và các quyền và nghĩa vụ khác theo hướng dẫn của pháp luật. Trong trường hợp người uỷ quyền theo pháp luật bị bắt giam, bị bỏ tù, bị chết hoặc không còn đủ khả năng uỷ quyền nữa thì pháp nhân đó có quyền bầu ra người uỷ quyền theo pháp luật mới để tiếp tục hoạt động (có nghĩa là pháp nhân không bị phụ thuộc vào bất cứ một cá nhân nào).

Theo Luật Doanh nghiệp 2020, ở Việt Nam hiện có 05 loại hình doanh nghiệp bao gồm: Công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên, công ty nhiệm hữu hạn một thành viên, công ty cổ phần, công ty hợp danh và doanh nghiệp tư nhân.Trong số các loại hình doanh nghiệp này, chỉ có duy nhất doanh nghiệp tư nhân là không có tư cách pháp nhân. Bởi lẽ doanh nghiệp tư nhân không đáp ứng đủ các điều kiện để được xem là có “tư cách pháp nhân”: i) Tài sản của doanh nghiệp tư nhân không có tính độc lập với chủ sở hữu; ii) Chủ doanh nghiệp tư nhân phải chịu trách nhiệm vô hạn về mọi hoạt động của doanh nghiệp tư nhân; iii) Doanh nghiệp tư nhân không có tính độc lập khi tham gia quan hệ tố tụng tại Tòa án và Trọng Tài.

3. Đăng ký, thành lập pháp nhân

Theo quy định tại Điều 83 Bộ luật Dân sự năm 2015, pháp nhân được thành lập theo sáng kiến của cá nhân, pháp nhân hoặc theo quyết định của đơn vị nhà nước có thẩm quyền. Việc đăng ký pháp nhân bao gồm đăng ký thành lập, đăng ký thay đổi và đăng ký khác theo hướng dẫn của pháp luật. Mặt khác, việc đăng ký pháp nhân phải được công bố công khai.

4. Cơ cấu tổ chức của pháp nhân

Như các thông tin vừa nêu trên, để có tư cách pháp nhân thì pháp nhân cần phải có cơ cấu tổ chức chặt chẽ theo hướng dẫn tại Điều 83 Bộ luật Dân sự năm 2015.

Pháp nhân phải có đơn vị điều hành. Tổ chức, nhiệm vụ và quyền hạn của đơn vị điều hành của pháp nhân được quy định trong điều lệ của pháp nhân hoặc trong quyết định thành lập pháp nhân. Pháp nhân có đơn vị khác theo quyết định của pháp nhân hoặc theo hướng dẫn của pháp luật.

Tổ chức là tập hợp nhiều người có cùng chung mục đích, lợi ích… được thành lập với những chức năng, nhiệm vụ cụ thể nhằm thực hiện một mục đích nào đó. Cơ cấu tổ chức chặt chẽ giúp cho pháp nhân trở thành một thể thống nhất, vận hành, hoạt động một cách có hiệu quả. Cơ cấu tổ chức chặt chẽ nghĩa là pháp nhân phải có sự sắp xếp, phân bổ nguồn nhân lực vào các bộ phận như phòng, ban… và quy định cho từng bộ phận đó những chức năng, nhiệm vụ cụ thể trong Điều lệ. Tuy nhiên, điều kiện này có lẽ chưa thực sự chính xác và không cần thiết vì trong một số trường hợp (Chẳng hạn công ty trách nhiệm hữu hạn 1 thành viên…) tổ chức không đáp ứng điều kiện này nhưng vẫn được coi là pháp nhân.

Ví dụ: Công ty Luật LVN Group muốn trở thành pháp nhân phải có điều lệ hoặc quyết định thành lập pháp nhân. Trong điều lệ và quyết định thành lập phải có quy định cụ thể về tổ chức, nhiệm vụ và quyền hạn của cá nhân tổ chức điều hành pháp nhân.

 

Có thể thấy, quy định về cơ cấu thành lập pháp nhân đã phần nào giải quyết các khúc mắc cho các chủ thể trong quan hệ pháp luật dân sự.

 Trên đây là toàn bộ nội dung giới thiệu của LVN Group về quy định tại Điều 83 Bộ luật Dân sự năm 2015 gửi đến quý bạn đọc để cân nhắc. Trong quá trình nghiên cứu nếu như quý bạn đọc còn câu hỏi cần trả lời, quý bạn đọc vui lòng truy cập trang web: https://lvngroup.vn để được trao đổi, hướng dẫn cụ thể.

SOẠN HỢP ĐỒNG, ĐƠN, VĂN BẢN THEO YÊU CẦU CHỈ 500.000đ

--- Gọi ngay 1900.0191 ---

(Tư vấn Miễn phí - Hỗ trợ 24/7)

Công ty Luật LVN - Địa chỉ: Số 16B Nguyễn Thái Học, Yết Kiêu, Hà Đông, Hà Nội, Việt Nam

Gmail: luatlvn@gmail.com