Định tội danh là một vấn đề rất cần thiết trong quá trình giải quyết vụ án hình sự, là tiền đề cho việc phân hóa trách nhiệm hình sự và cá thể hóa hình phạt một cách công minh, chính xác, đúng người, đúng tội, đồng thời là cơ sở cho việc xác định biện pháp ngăn chặn, thẩm quyền điều tra, truy tố, xét xử của đơn vị tố tụng,…Vậy đối với tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản thì việc định tội danh được quy định thế nào? Bài viết dưới đây, Luật LVN Group sẽ giúp bạn nghiên cứu rõ hơn về vấn đề trên !.
Định tội danh đối với tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản
1/ Định tội danh là gì?
Định tội danh là một hoạt động tố tụng chỉ của riêng các đơn vị tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng và một số đơn vị khác có thẩm quyền theo hướng dẫn của Bộ luật tố tụng hình sự (BLTTHS), bằng phương pháp, chuyên môn, nghiệp vụ của mình để tìm ra và đặt tên cho một hành vi phạm tội.
Công ty Luật LVN Group sẽ gửi tới thông tin tới quý bạn đọc những quy định của pháp luật hình sự hiện hành về tội chiếm đoạt tài sản trái phép
2/ Những lưu ý khi định tội danh đối với tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản
Để định tội danh chính xác, công minh đối với tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản thì đơn vị tiến hành tố tụng cần xác định chính xác các yếu tố cấu thành đối với tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Theo đó, khi định tội danh với tội này, cần lưu ý các điểm sau:
– Độ tuổi của chủ thể phạm tội: Theo quy định tại điều 12 BLHS 2015 về độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự thì đối với tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, thì nếu chủ thể phạm tội từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi thì không phải chịu trách nhiệm hình sự về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản mà chỉ có người trên 16 tuổi mới phải chịu trách nhiệm hình sự về tội này.
– Về khách thể: Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản không xâm phạm đến quan hệ nhân thân mà chỉ xâm phạm đến quan hệ sở hữu, đây cũng là một điểm khác với các tội cướp tài sản, tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản, tội cướp giật tài sản, đặc điểm này này được thể hiện trong cấu thành tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản nhà làm luật không quy định tổn hại về tính mạng, sức khoẻ là tình tiết định khung hình phạt.
– Về mặt khách quan:
+ Thời điểm hoàn thành tội phạm này được xác định từ lúc kẻ phạm tội đã chiếm giữ được tài sản sau khi đã dùng thủ đoạn gian dối để làm cho người chủ sở hữu tài sản hoặc người quản lý tài sản bị mắc lừa giao tài sản cho kẻ phạm tội hoặc không nhận tài sản đáng lẽ phải nhận.
+ Dấu hiệu bắt buộc của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản là người phạm tội sử dụng thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản. Nếu có hành vi gian dối mà không có hành vi chiếm đoạt (chỉ chiếm giữ hoặc sử dụng), thì tùy từng trường hợp cụ thể mà người có hành vi gian dối trên bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội chiếm giữ trái phép hoặc tội sử dụng trái phép tài sản, hoặc đó chỉ là quan hệ dân sự.
– Về mặt chủ quan: Chủ thể phạm tội thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản với lỗi cố ý.
+ Về mặt ý chí của người phạm tội lừa đảo bao giờ cũng nảy sinh ý định chiếm đoạt tài sản trước khi thực hiện hành vi lừa đảo, đây là điểm phân biệt với cấu thành tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.
+ Ý thức chiếm đoạt phải có trước thủ đoạn gian dối và hành vi chiếm đoạt tài sản. Thủ đoạn gian dối bao giờ cũng phải có trước khi tiến hành giao tài sản giữa người bị hại với người phạm tội. Nếu sau khi có được tài sản hợp pháp mới phát sinh thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản thì không coi là phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản mà tùy từng trường hợp cụ thể người phạm tội bị truy cứu trách nhiệm hình sự về những tội danh tương ứng (như tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản).
– Về hậu quả pháp lý và mối quan hệ nhân quả giữa hành vi và hậu quả pháp lý:
+ Thiệt hại về tài sản mà cụ thể là giá trị tài sản bị chiếm đoạt. Khoản 1 của điều luật quy định giá trị tài sản bị chiếm đoạt từ 2.000.000 đồng trở lên mới cấu thành tội phạm;
+ Nếu tài sản bị chiếm đoạt dưới 2.000.000 đồng thì phải kèm theo điều kiện gây hậu quả nghiêm trọng, hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi chiếm đoạt hoặc đã bị kết án về tội chiếm đoạt tài sản, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm hoặc gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội hoặc tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ; tài sản là kỷ vật, di vật, đồ thờ cúng có giá trị đặc biệt về mặt tinh thần đối với người bị hại thì mới cấu thành tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, nhưng không vì thế mà cho rằng, phải có tổn hại về tài sản (người phạm tội chiếm đoạt được tài sản) thì mới cấu thành tội phạm.
Vì vậy, khi định tội danh đối với tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, các đơn vị tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng cần có những chuyên môn, nghiệp vụ cần thiết cũng như hiểu đúng về các yếu tố cấu thành tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản với các tội danh khác để xác định đúng tội phạm, khung hình phạt cũng như các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ đối với chủ thể phạm tội.
3/ Các câu hỏi liên quan
3.1/ Chủ thể khi thực hiện hành vi phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản lúc 15 tuổi thì có bị truy cứu trách nhiệm hình sự không?
Chủ thể khi thực hiện hành vi phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản lúc 15 tuổi thì không bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Khoản 2 Điều 12 BLHS 2015.
3.2/ Chủ thể phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trị giá 1.000.000 đồng thì có bị truy cứu trách nhiệm hình sự không?
Theo Khoản 1 Điều 174 BLHS 2015, sửa đổi bổ sung 2017 thì chủ thể phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản trị giá 1.000.000 đồng vẫn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu hành vi phạm tội gây hậu quả nghiêm trọng, hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi chiếm đoạt hoặc đã bị kết án về tội chiếm đoạt tài sản, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm hoặc gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội hoặc tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ; tài sản là kỷ vật, di vật, đồ thờ cúng có giá trị đặc biệt về mặt tinh thần đối với người bị hại.
3.3/ Yếu tố lỗi đối với tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản là gì?
Yếu tố lỗi đối với tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản phải là lỗi cố ý.
Bài viết trên là những vấn đề pháp lý có liên quan chủ đề Định tội danh đối với tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Trong quá trình nghiên cứu, nếu có câu hỏi về vấn đề đề pháp lý liên quan, hãy liên hệ với chúng tôi để được trả lời !.