Nhận thấy, Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2003 đã được ban hành từ lâu và có nhiều điểm bất cập không còn phù hợp với tình hình phát triển hiện nay của xã hội dẫn đến không thể bảo vệ các quan hệ xã hội nên dự thảo Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 được tiến hành. Để nghiên cứu dự thảo Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 được tiến hành thế nào và các vấn đề liên quan, hãy theo dõi nội dung trình bày dưới đây của LVN Group.
1. Dự thảo luật là gì?
Dự thảo luật là Bảo thảo về một đạo luật do đơn vị, tổ chức, cá nhân có quyền trình dự án luật mà mình soạn thảo, chuẩn bị theo các giai đoạn của quy trình ban hành văn bản quy phạm pháp luật chặt chẽ được pháp luật quy định để trình Quốc hội xem xét, quyết định việc thông qua, ban hành. Quốc hội là đơn vị xem xét và thông qua dự thảo luật.
Cơ quan, tổ chức có quyền trình dự án luật trước Quốc hội theo hướng dẫn tại khoản 1 Điều 32 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 là Chủ tịch nước, Ủy ban thường vụ Quốc hội, Hội đồng dân tộc, Ủy ban của Quốc hội, Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Kiểm toán nhà nước, Ủy ban trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và đơn vị trung ương của tổ chức thành viên của Mặt trận. Những đơn vị, tổ chức này có quyền đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh.
Trong hồ sơ đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh có bao gồm đề cương dự thảo luật căn cứ theo điểm đ khoản 1 Điều 37 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2014. Dự thảo luật sẽ do Ban soạn thảo soạn ra, xem xét và thông qua căn cứ theo hướng dẫn tại điểm a khoản 2 Điều 54 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2014.
Thành phần ban soạn thảo theo hướng dẫn tại khoản 1 Điều 53 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2014 gồm Trưởng ban là người đứng đầu đơn vị, tổ chức chủ trì soạn thảo và thành viên khác là uỷ quyền đơn vị, tổ chức chủ trì soạn thảo, đơn vị, tổ chức có liên quan, các chuyên gia, nhà khoa học. Đối với Ban soạn thảo dự án luật, pháp lệnh, dự thảo nghị quyết do Chính phủ trình thì thành phần Ban soạn thảo phải có các thành viên là uỷ quyền lãnh đạo Bộ Tư pháp và Văn phòng Chính phủ. Ban soạn thảo phải có ít nhất là chín người.
2. Dự thảo Bộ luật Tố tụng hình sự 2015.
Ban soạn thảo dự thảo Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 gồm Đồng chí Nguyễn Hòa Bình, Ủy viên Trung ương Đảng, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao là Trưởng Ban soạn thảo. Các đồng chí Ủy viên Ban soạn thảo: Đồng chí Lê Hữu Thể, Phó Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao; đồng chí Đặng Quang Phương, Phó Chánh án Tòa án nhân dân tối cao; đồng chí Hoàng Thế Liên, Thứ trưởng Bộ Tư pháp; đồng chí Trương Trọng Nghĩa, Phó Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam.
Dự thảo Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 được trình Quốc hội vào ngày 07 tháng 4 năm 2015. Bộ luật Tố tụng hình sự (sửa đổi) được xây dựng trên cơ sở đảm bảo những quan điểm sau đây:
– Thứ nhất, đảm bảo tính khoa học, tiến bộ và có tính khả thi cao, thể chế hóa trọn vẹn, đúng đắn các chủ trương cải cách tư pháp của Đảng và Hiến pháp năm 2013; là công cụ pháp lý để đấu tranh hữu hiệu với mọi loại tội phạm, tháo gỡ căn bản những vướng mắc, bất cập trong thực tiễn; tăng cường trách nhiệm của các đơn vị tố tụng trong việc tôn trọng, bảo vệ, bảo đảm các quyền con người, quyền công dân.
– Thứ hai, phải được tiến hành trên cơ sở tổng kết thực tiễn 10 năm thi hành BLTTHS năm 2003, tiếp tục kế thừa những quy định đang phát huy tác dụng tích cực trong đấu tranh phòng ngừa và chống tội phạm, khắc phục một cách căn bản những vướng mắc, bất cập đặt ra trong quá trình thi hành BLTTHS, đồng thời, hoàn thiện kỹ thuật lập pháp, bảo đảm tính cụ thể, minh bạch và khả thi của BLTTHS.
– Thứ ba, phải xuất phát từ điều kiện cụ thể của Việt Nam, khẳng định tiếp tục duy trì và phát huy những ưu điểm vốn có của mô hình tố tụng hình sự thẩm vấn ở nước ta; đồng thời, tiếp thu có chọn lọc những hạt nhân hợp lý của mô hình tố tụng hình sự tranh tụng phù hợp với truyền thống văn hóa, điều kiện chính trị, kinh tế, xã hội cụ thể của Việt Nam, bảo đảm nguyên tắc tranh tụng trong xét xử.
– Thứ tư, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật, phù hợp với các luật, pháp lệnh vừa được Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội ban hành; tạo cơ sở pháp lý thuận lợi cho việc hợp tác quốc tế trong đấu tranh phòng, chống tội phạm, nội luật hóa các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên. Đồng thời, cân nhắc, tiếp thu có chọn lọc kinh nghiệm tố tụng hình sự của các nước phù hợp với điều kiện cụ thể của Việt Nam.
Bộ luật Tố tụng hình sự lần này được xác định là sửa đổi căn bản, toàn diện. Trên cơ sở đó, dự thảo Bộ luật Tố tụng hình sự được xây dựng gồm 8 phần, 36 chương, 476 điều (trong đó, có: 286 điều sửa đổi, 142 điều bổ sung mới, giữ nguyên 48 điều và bỏ 12 điều).
Về khung kết cấu của Bộ luật Tố tụng hình sự. Nhằm bảo đảm sự hợp lý về bố cục và phù hợp với sự phân chia giai đoạn tố tụng, Dự thảo đề xuất hoàn thiện khung kết cấu của Bộ luật Tố tụng hình sự theo hướng:
– Tách chương quyết định việc truy tố khỏi phần khởi tố, điều tra vụ án hình sự để xây dựng thành một phần độc lập (Phần thứ ba: Truy tố).
– Ghép phần xét xử sơ thẩm và phần xét xử phúc thẩm thành một phần (Phần thứ tư: xét xử vụ án hình sự).
– Bổ sung 10 chương mới và sắp xếp vào các phần tương ứng của Dự thảo.
Về kết cấu, Bộ luật được thiết kế khoa học hơn, theo trình tự tố tụng từ khởi tố đến điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án và gắn với các chủ thể tiến hành tố tụng ở mỗi giai đoạn. Cùng với đó, dự thảo Bộ luật có nhiều nội dung mới và tiến bộ như việc hoàn thiện các nguyên tắc cơ bản của tố tụng hình sự; quy định rõ nhiệm vụ, quyền hạn của từng đơn vị tố tụng, tạo điều kiện để các đơn vị thực hiện tốt trách nhiệm luật định; tăng quyền, tăng trách nhiệm cho Điều tra viên, Kiểm sát viên, Thẩm phán; quy định cụ thể trình tự, thủ tục trong từng giai đoạn tố tụng nhằm tháo gỡ vướng mắc, bất cập của thực tiễn; đổi mới chế định chứng cứ và chứng minh; quy định chặt chẽ các biện pháp cưỡng chế tố tụng; về đảm bảo quyền bào chữa của người bị buộc tội, đảm bảo nguyên tắc tranh tụng trong xét xử, đảm bảo nguyên tắc suy đoán vô tội, thời hạn tố tụng; về các biện pháp chống bức cung, nhục hình, tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm sát hoạt động tố tụng hình sự.
Trên đây là toàn bộ nội dung nội dung trình bày giới thiệu về dự thảo Bộ luật Tố tụng hình sự 2015. Nội dung nội dung trình bày có giới thiệu khái niệm về dự thảo luật, ban soạn thảo dự thảo Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, quan điểm xây dựng của dự thảo Bộ luật tố tụng hình sự 2015. Nếu trong quá trình nghiên cứu, quý bạn đọc còn có vấn đề cần được trả lời câu hỏi hay có quan tâm đến các dịch vụ tư vấn do LVN Group gửi tới, vui lòng truy cập địa chỉ trang web sau đây: https://lvngroup.vn/ để được tư vấn trả lời câu hỏi một cách chi tiết.