Giải quyết ly hôn như thế nào nếu không hòa giải được?

Anh Bằng có câu hỏi:

Thưa Luật Sư!
Em có 1 chị gái hiện đã lấy chồng đã có cháu 2 tuổi. Hiện giờ chồng của chị cờ bạc, đánh chị e và chị e muốn ly hôn. Và đang  đe dọa gia đình e. Bây giờ theo Luật sư thì gia đình e nên giải quyết thế nào nếu hòa giải không được?

Luật sư trả lời:

Chào bạn !

Theo quy định khoản 2, Điều 8, Luật hôn nhân và gia đình năm 2000 và và quy định tại khoản 5, Điều 3, Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 thì “ Kết hôn là việc nam và nữ xác lập quan hệ vợ chồng với nhau theo hướng dẫn của Luật này về điều kiện kết hôn và đăng ký kết hôn”. Vì vậy, với quy định trên thì quan hệ hôn nhân chỉ được xác lập, được pháp luật thừa nhận khi nam và nữ có đăng ký kết hôn hợp pháp. Trường hợp nam nữ chung sống như vợ chồng mà không có đăng ký kết hôn thì pháp luật không thừa nhận là vợ chồng. Theo quy định của Nghị quyết 35/2000/QH10 ngày 9/6/2000 của Quốc hội quy định: Từ ngày 01/01/2001, nam và nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn, đều không được pháp luật chấp nhận là vợ chồng…Tại khoản 3 Nghị quyết 35/2000/QH10 ngày 9/6/2000 của Quốc hội hướng dẫn về việc thi hành Luật Hôn nhân và Gia đình quy định về việc áp dụng quy định tại khoản 1 Điều 11 của luật này được thực hiện như sau:

a) Trong trường hợp quan hệ vợ chồng được xác lập trước ngày 3/1/1987, ngày Luật hôn nhân và gia đình năm 1986 có hiệu lực mà chưa đăng ký kết hôn thì được khuyến khích đăng ký kết hôn; trong trường hợp có yêu cầu ly hôn thì được Tòa án thụ lý giải quyết theo hướng dẫn về ly hôn của Luật hôn nhân và gia đình năm 2000.

b) Nam và nữ chung sống với nhau như vợ chồng từ ngày 3/1/1987 đến ngày 1/1/2001, mà có đủ điều kiện kết hôn theo hướng dẫn của Luật này thì có nghĩa vụ đăng ký kết hôn trong thời hạn hai năm, kể từ ngày Luật này có hiệu lực cho đến ngày 1/1/2003; trong thời hạn này mà họ không đăng ký kết hôn, nhưng có yêu cầu ly hôn thì Tòa án áp dụng các quy định về ly hôn của Luật hôn nhân và gia đình năm 2000 để giải quyết. Từ sau ngày 1/1/2003 mà họ không đăng ký kết hôn thì pháp luật không công nhận họ là vợ chồng.

c) Kể từ ngày 1/1/2001 trở đi, trừ trường hợp quy định tại điểm a và điểm b khoản 3 của Nghị quyết này, nam và nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn, đều không được pháp luật chấp nhận là vợ chồng…”. Vì vậy, nếu việc chung sống như vợ chồng xảy ra sau ngày 03/01/1987 mà đến nay vẫn không có đăng ký kết hôn thì pháp luật không công nhận là vợ chồng. Một trong các bên đều có quyền kết hôn với người khác. Nếu có tranh chấp về tài sản thì áp dụng các quy định của luật dân sự để giải quyết. Nếu có tranh chấp về quyền nuôi con thì căn cứ vào luật hôn nhân và gia đình để giải quyết. khi có tranh chấp về quyền nuôi con thì tòa án sẽ giao con cho người có điều kiện để con có thể phát triến tốt hơn và người không trực tiếp nuôi con sẽ có nghĩa vụ cấp dưỡng.

Căn cứ luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định như sau:

” Điều 14. Giải quyết hậu quả của việc nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn

1. Nam, nữ có đủ điều kiện kết hôn theo hướng dẫn của Luật này chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn thì không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ giữa vợ và chồng. Quyền, nghĩa vụ đối với con, tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng giữa các bên được giải quyết theo hướng dẫn tại Điều 15 và Điều 16 của Luật này.

2. Trong trường hợp nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng theo hướng dẫn tại khoản 1 Điều này nhưng sau đó thực hiện việc đăng ký kết hôn theo hướng dẫn của pháp luật thì quan hệ hôn nhân được xác lập từ thời gian đăng ký kết hôn.

Điều 15. Quyền, nghĩa vụ của cha mẹ và con trong trường hợp nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn

Quyền, nghĩa vụ giữa nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng và con được giải quyết theo hướng dẫn của Luật này về quyền, nghĩa vụ của cha mẹ và con.

Điều 16. Giải quyết quan hệ tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng của nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn

1. Quan hệ tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng của nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn được giải quyết theo thỏa thuận giữa các bên; trong trường hợp không có thỏa thuận thì giải quyết theo hướng dẫn của Bộ luật dân sự và các quy định khác của pháp luật có liên quan.

2. Việc giải quyết quan hệ tài sản phải bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của phụ nữ và con; công việc nội trợ và công việc khác có liên quan để duy trì đời sống chung được coi như lao động có thu nhập. “.