Giao dịch ký quỹ tại công ty chứng khoán (sau đây gọi là giao dịch ký quỹ) là giao dịch mua chứng khoán có sử dụng tiền vay của công ty chứng khoán, trong đó chứng khoán có được từ giao dịch này và các chứng khoán khác được giao dịch ký quỹ của nhà đầu tư được sử dụng làm tài sản bảo đảm cho khoản vay trên. Sau đây là lưu ý khi gaio dịch ký quỹ.
Quy định về giao dịch ký quỹ
Căn cứ quy định tại Điều 9 Thông tư 120/TT-BTC, giao dịch ký quỹ được thực hiện phải bảo đảm:
Một là, nhà đầu tư trước khi thực hiện giao dịch ký quỹ phải ký hợp đồng giao dịch ký quỹ với công ty chứng khoán được phép gửi tới dịch vụ cho khách hàng vay tiền mua chứng khoán theo hướng dẫn pháp luật.
Hợp đồng giao dịch ký quỹ đồng thời là hợp đồng cho các khoản vay trên tài khoản giao dịch ký quỹ.
Hợp đồng giao dịch ký quỹ tối thiểu phải bao gồm nội dung về tài sản bảo đảm cho giao dịch ký quý, thời hạn bổ sung ký quỹ, xử lý tài sản bảo đảm cho giao dịch ký quỹ khi nhà đầu tư không bổ sung ký quỹ; phương thức giải quyết khi có tranh chấp phát sinh; nêu rõ các rủi ro, tổn hại có thể phát sinh và chi phí khách hàng phải thanh toán.
Hai là, nhà đầu tư nước ngoài không được thực hiện giao dịch ký quỹ.
Ba là, tại mỗi công ty chứng khoán nơi nhà đầu tư mở tài khoản giao dịch chứng khoán, nhà đầu tư chỉ được mở 01 tài khoản giao dịch ký quỹ. Tài khoản giao dịch ký quỹ là tài khoản riêng biệt hoặc được quản lý riêng biệt hoặc được hạch toán dưới cách thức tiểu khoản của tài khoản giao dịch chứng khoán hiện có của nhà đầu tư. Công ty chứng khoán phải hạch toán tách biệt tài khoản giao dịch ký quỹ với tài khoản giao dịch chứng khoán thông thường của từng nhà đầu tư, tách biệt tài khoản giao dịch ký quỹ và tài khoản giao dịch chứng khoán thông thường giữa các nhà đầu tư.
Bốn là, chứng khoán được giao dịch ký quỹ là cổ phiếu niêm yết, đăng ký giao dịch, chứng chỉ quỹ niêm yết trên hệ thống giao dịch chứng khoán và đáp ứng các tiêu chí cơ bản sau: thời gian niêm yết, đăng ký giao dịch; quy mô vốn và kết quả hoạt động kinh doanh của tổ chức phát hành; tính thanh khoản và biến động giá (nếu có); minh bạch thông tin và các tiêu chí khác theo quy chế của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước. Sở giao dịch chứng khoán công bố danh sách chứng khoán được giao dịch ký quỹ hoặc chứng khoán không được giao dịch ký quỹ trên cơ sở tiêu chí do Ủy ban Chứng khoán Nhà nước quy định.
Trên cơ sở danh sách chứng khoán được giao dịch ký quỹ hoặc chứng khoán không được giao dịch ký quỹ do Sở giao dịch chứng khoán công bố, công ty chứng khoán lựa chọn danh sách chứng khoán được thực hiện giao dịch ký quỹ tại công ty và thực hiện công bố thông tin theo hướng dẫn pháp luật.
Năm là, nhà đầu tư có nghĩa vụ đảm bảo tỷ lệ ký quỹ ban đầu, tỷ lệ ký quỹ duy trì theo hợp đồng đã ký với công ty chứng khoán.
Khi tỷ lệ ký quỹ trên tài khoản giao dịch ký quỹ của nhà đầu tư giảm xuống thấp hơn tỷ lệ ký quỹ duy trì, công ty chứng khoán phát hành lệnh gọi ký quỹ bổ sung. Chứng khoán không được phép giao dịch ký quỹ không được tính vào tài sản bảo đảm khi xác định tỷ lệ ký quỹ ban đầu và tỷ lệ ký quỹ duy trì cho giao dịch ký quỹ.
Trường hợp nhà đầu tư không thực hiện ký quỹ bổ sung, công ty chứng khoán có quyền bán chứng khoán là tài sản bảo đảm theo điều khoản tại hợp đồng mở tài khoản giao dịch ký quỹ. Trước khi thực hiện bán chứng khoán là tài sản bảo đảm, công ty chứng khoán thực hiện công bố thông tin theo hướng dẫn pháp luật và thông báo kết quả giao dịch bán chứng khoán là tài sản bảo đảm cho nhà đầu tư biết để thực hiện nghĩa vụ báo cáo sở hữu, công bố thông tin về giao dịch theo hướng dẫn pháp luật (nếu có).
Công ty chứng khoán không còn đáp ứng điều kiện được gửi tới dịch vụ cho khách hàng vay tiền mua chứng khoán phải ngừng ngay việc ký mới, gia hạn hợp đồng mở tài khoản giao dịch ký quỹ, ngừng cho vay vốn để thực hiện giao dịch ký quỹ và báo cáo bằng văn bản cho Ủy ban Chứng khoán Nhà nước trong vòng 48 giờ kể từ khi xảy ra sự kiện trên.
Trong trường hợp cần thiết để ổn định thị trường, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước có quyền yêu cầu tạm ngừng giao dịch ký quỹ tại công ty chứng khoán.
Giao dịch ký quỹ là thế nào?
Đây là cách thức vay tiền Công ty Chứng khoán để mua chứng khoán. Căn cứ, giao dịch ký quỹ chứng khoán được thực hiện khi số dư khả dụng trong tài khoản chứng khoán của khách hàng không đủ. Khi này bạn vẫn có thể đặt lệnh mua và bán trên một tiểu khoản ký quỹ. Các Công ty Chứng khoán sẽ cấp cho khách hàng số vốn nhất định; dựa trên tỷ lệ tài sản chứng khoán trong khoản tỷ lệ đúng hạn mức cho phép. Theo đó, khoản lãi và gốc khách hàng phải thanh toán đúng hạn cho Công ty Chứng khoán. Quá hạn, các Công ty Chứng khoán sẽ tiến hành bán tự động danh mục chứng khoán của bạn để thu hồi vốn.
Giao dịch ký quỹ giúp khách hàng tăng sức mua và khả năng xoay vòng vốn linh hoạt; nên hiện rất được các nhà đầu tư chú ý. Về bản chất là dùng đòn bẩy trong hoạt động đầu tư chứng khoán. Nếu hoạt động đầu tư có hiệu quả, mức sinh lời từ khoản đầu tư có thể tăng lên gấp bội; so với việc chỉ dùng vốn của chính mình.
Lợi ích giao dịch ký quỹ chứng khoán là gì?
- Khả năng giao dịch lớn hơn so với tiền mặt đang có: Khi sử dụng dịch vụ giao dịch ký quỹ, nhà đầu tư sẽ giao dịch được nhiều mã chứng khoán hơn; và giá trị giao dịch lớn hơn so với khi chỉ dùng tiền mặt tự có.
- Sử dụng đòn bẩy tài chính phù hợp: Nhà đầu tư sử dụng đòn bẩy tài chính phù hợp; để tối đa hóa khả năng sinh lời danh mục.
- Thanh toán và vay nợ: Linh hoạt và tại bất kỳ thời điểm nào; thông qua việc nộp tiền mặt hoặc ngay sau khi bán cổ phiếu. Và nhà đầu tư có thể vay lại tại bất kỳ thời điểm nào khi thị trường có cơ hội.
- Sử dụng vốn linh hoạt: Nhà đầu tư có thể huy động tiền nhanh; để thực hiện chiến lược đầu tư ngắn hạn, trung hạn hay dài hạn.
Hướng dẫn giao dịch ký quỹ cho nhà đầu tư
Mở tài khoản chứng khoán
Nhà đầu tư có nhu cầu mở tài khoản chứng khoán và đăng ký giao dịch ký quỹ phải mở tài khoản theo các bước sau:
- Khách hàng đến trực tiếp công ty chứng khoán; sau đó làm thủ tục mở tiểu khoản giao dịch theo biểu mẫu và gửi tới chứng minh nhân để xác nhận.
- Đề nghị cấp hạn mức.
- Ký hợp đồng.
- Kích hoạt tài khoản giao dịch ký quỹ.
- Xem hướng dẫn và các quy định về tài khoản.
Giao dịch chứng khoán
Giao dịch chứng khoán là giao dịch mua và bán trên thị trường chứng khoán phi tổ chức hoặc có tổ chức. Thị trường phi tổ chức nghĩa là tự doanh chứng khoán, môi giới mua bán với nhà đầu tư tại các công ty chứng khoán. Thị trường có tổ chức tất cả hoạt động mua bán đều thông qua trung gian là trung tâm giao dịch hoặc sở giao dịch.
Định kỳ
Nhà đầu tư phải nộp một số tiền định kỳ vào tài khoản; để thực hiện ký quỹ dựa trên giá trị cổ phiếu mua. Bên cạnh đó, hợp đồng ký quỹ sẽ được gia hạn hoặc tái ký sau một khoản thời gian nhất định. Nếu khách hàng không có nhu cầu ký quỹ sau thời hạn này có thể thanh lý hợp đồng giao dịch ký quỹ.