Hiệp định SALT I là gì? Những điều cần biết

Trong thời đại hội nhập kinh tế quốc tế như hiện nay, các điều ước quốc tế được ký kết giữa các quốc gia ngày càng gia tang và bao phủ trên nhiều lĩnh vực. Các quốc gia tham gia ký kết điều ước quốc tế nhằm mở rộng quan hệ ngoại giao với các nước khác cũng như tăng vị thế của quốc gia mình trên trường quốc tế. Vậy, hiệp định SALT I là gì là thế nào? Hãy cùng theo dõi nội dung trình bày bên dưới của LVN Group để được trả lời câu hỏi và biết thêm thông tin chi tiết về hiệp định SALT I là gì.

Hiệp định SALT I là gì

1.Hiệp định SALT I là gì?

Hiệp định SALT I là gì cụ thể như sau:

SALT I: (tên trọn vẹn: Hiệp định tạm thời về một số biện pháp trong lĩnh vực hạn chế vũ khí tiến công chiến lược), kí ở Matxcơva ngày 26.5.1972 giữa Liên Xô [Brêgiơnep L.I (L. I. Brezhnev)] và Hoa Kì [Nichxơn R. (R. Nixon)]. Nội dung chính: 1) Cấm phát triển thêm những tên lửa vượt đại châu trên đất liền (ICBM) sau 1.7.1972; 2) Cấm thay thế những ICBM loại nhẹ triển khai trước 1964 thành những ICBM loại nặng; 3) Duy trì mức vũ khí chiến lược của mỗi bên như sau: Liên Xô có 1408 – 1618 ICBM, 62 tàu ngầm hạt nhân, 950 tên lửa vượt đại châu đặt trên tàu ngầm (SLBM); Hoa Kì có 1000 – 1 054 ICBM, 44 tàu ngầm hạt nhân, 710 SLBM. Chưa đề cập đến việc hạn chế máy bay ném bom chiếc lược. Có giá trị trong 5 năm, đến hết 3.10.1977, nhưng đến cuối 9.1977, hai phía Liên Xô và Hoa Kì tuyên bố tiếp tục thi hành các điều khoản của hiệp định. Việc kí kết hiệp định đánh dấu sự hình thành thế cân bằng chiến lược giữa Liên Xô và Hoa Kì về lực lượng quân sự nói chung, cũng như về vũ khí hạt nhân chiến lược nói riêng, cả chất lượng cũng như số lượng.

2.Quá trình đàm phán kí hiệp định SALT I

Quá trình đàm phán kí hiệp định SALT I cũng là vấn đề cần thiết khi nghiên cứu hiệp định SALT I là gì

Vào ngày này năm 1969, các nhà đàm phán từ Liên Xô và Mỹ đã gặp nhau tại Helsinki để bắt đầu các cuộc Đàm phán Hạn chế Vũ khí Chiến lược (Strategic Arms Limitation Talks, SALT). Cuộc họp này là đỉnh điểm của nhiều cuộc thảo luận giữa hai bên liên quan đến các biện pháp để hạn chế cuộc chạy đua vũ trang trong Chiến tranh Lạnh.

Giám đốc Cơ quan Kiểm soát và Giải giáp Vũ trang (Arms Control and Disarmament Agency), Gerard Smith, là trưởng phái đoàn đàm phán của Mỹ. Đồng thời, Cố vấn An ninh Quốc gia Henry Kissinger cũng bắt đầu đàm phán với Đại sứ Liên Xô tại Mỹ. Các cuộc đàm phán tiếp tục kéo dài gần ba năm, cho đến khi Hiệp định SALT I được ký vào tháng 05/1972. Các cuộc đối thoại này tập trung vào hai hệ thống vũ khí chính: tên lửa đạn đạo (ABM) và tên lửa đa đầu đạn phân hướng (MIRVs- tên lửa với nhiều đầu đạn, mỗi loại có khả năng tấn công các mục tiêu khác nhau).

Vào thời gian đàm phán bắt đầu, Liên Xô đã nắm giữ một lợi thế nhỏ về công nghệ ABM; tuy nhiên, Mỹ đã nhanh chóng vượt lên trong việc phát triển MIRVs, điều này sẽ đem lại cho họ lợi thế về chất to lớn đối với các hệ thống tên lửa tấn công của Liên Xô. Theo quan điểm của Mỹ, việc kiểm soát ABM là chìa khóa. Sau cùng thì bất kể Mỹ có phát triển bao nhiêu tên lửa đi chăng nữa, nhưng nếu Liên Xô có thể bắn hạ chúng trước khi chúng tấn công được mục tiêu, tác dụng của chúng sẽ hạn chế. Vì Liên Xô dẫn đầu về số lượng tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) và tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm (SLBM), nên một hệ thống ABM hiệu quả của Liên Xô sẽ giúp họ có thể tấn công hạt nhân mà không sợ bị trả đũa.

Nhưng từ phía Liên Xô, sự phát triển của công nghệ MIRV của Mỹ đặc biệt đáng sợ. Không chỉ các tên lửa MIRV có công nghệ cao hơn vũ khí của Liên Xô, mà người ta còn đặt ra những câu hỏi liệu ngay cả một hệ thống ABM tiên tiến có thể bảo vệ được Liên Xô khỏi loại tên lửa này được không. Rõ ràng đây là thời gian để thảo luận về những gì dường như là một cuộc đua vũ trang không bao giờ kết thúc.

Hiệp định SALT I đã được ký vào tháng 05/1972, giới hạn mỗi quốc gia không được có hơn 100 bệ phóng ABM tại mỗi địa điểm do họ lựa chọn. Vũ khí tấn công cũng bị hạn chế. Mỹ chỉ được có 1000 ICBM và 710 SLBM; Liên Xô có thể có tối đa 1.409 ICBM và 950 SLBM. Chính quyền Tổng thống Richard Nixon đã biện hộ sự chênh lệch rõ ràng này bằng cách lưu ý rằng hai bên đã không đưa ra thỏa thuận gì về MIRV. Các tên lửa của Mỹ, dù ít về số lượng, nhưng lại có thể mang theo nhiều đầu đạn hạt nhân.

Thật khó để nói liệu thỏa thuận này có làm cho thế giới trở nên an toàn hơn được không. Mỹ và Liên Xô chủ yếu đang nói rằng họ sẽ hạn chế các nỗ lực để tự vệ và tiêu diệt nước khác. Tuy nhiên, kho vũ khí hạt nhân của họ vẫn đủ để phá hủy thế giới nhiều lần.

3.SALT-I và sự cân bằng vô giá

Khi nghiên cứu hiệp định SALT I là gì chủ thể cũng cần biết được sự cân bằng trong hiệp định này.

Từ ngày 17/11/1969, các nhà đàm phán từ Liên Xô và Mỹ đã gặp nhau tại Helsinki để bắt đầu các cuộc đàm phán hạn chế vũ khí chiến lược (Strategic Arms Limitation Talks, SALT). Cuộc họp này là đỉnh điểm của nhiều cuộc thảo luận giữa hai bên liên quan đến các biện pháp để hạn chế cuộc chạy đua vũ trang trong Chiến tranh Lạnh.

Ba năm tiếp đó, cho đến tận tháng 5/1972, các cuộc thảo luận tập trung vào hai hệ thống vũ khí chính: tên lửa đạn đạo (ABM) và tên lửa đa đầu đạn phân hướng (MIRVs- tên lửa với nhiều đầu đạn, mỗi loại có khả năng tấn công các mục tiêu khác nhau).

Vào thời gian đàm phán bắt đầu, Liên Xô đã nắm giữ một lợi thế nhỏ về công nghệ ABM. Tuy nhiên, Mỹ đã nhanh chóng vượt lên trong việc phát triển MIRVs. Theo quan điểm của Mỹ, việc kiểm soát ABM là chìa khóa. Tuy vậy, thực tiễn là nếu Liên Xô có thể bắn hạ tên lửa Mỹ trước khi chúng tấn công được mục tiêu, tác dụng của MIRVs sẽ bị hạn chế. Vì Liên Xô dẫn đầu về số lượng tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) và tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm (SLBM), nên một hệ thống ABM hiệu quả của Liên Xô cũng vẫn luôn là một mối đe dọa ghê gớm.

Nhưng, nhìn từ phía ngược lại, Liên Xô cũng có trọn vẹn lý do để lo lắng về sự phát triển của công nghệ MIRVs. Không chỉ các tên lửa MIRV có công nghệ cao hơn vũ khí của Liên Xô, mà chuyện liệu ngay cả một hệ thống ABM tiên tiến có thể bảo vệ được Liên Xô khỏi loại tên lửa này được không cũng vẫn là bài toán không thể có đáp án chính xác. Và do đó, hai phía đều cảm thấy cần phải thảo luận về những gì dường như là “một cuộc đua vũ trang không bao giờ kết thúc”.

Những nỗi e sợ dành cho nhau giữa hai siêu cường ấy, cuối cùng, lại trở thành động lực hoàn hảo để Liên Xô và Mỹ cùng chấp nhận một cơ chế cân bằng cần thiết. Nhìn rộng ra, các hiệp ước kiểm soát vũ khí mà Washington và Moskva có được sau đó, kể cả cho đến khi Chiến tranh Lạnh đã kết thúc, cũng không chỉ có lợi cho riêng họ. Quân đội Mỹ và quân đội Liên Xô (cũng như quốc gia thừa kế là Nga) tránh giảm thiểu đến tận cùng nguy cơ xung đột trực diện, song nhờ vậy, thế giới cũng tạm thời không phải lo lắng quá nhiều về các thảm họa đến từ việc sử dụng vũ khí hạt nhân trong chiến tranh.

Song, hiện tại, giữa Nga và Mỹ, chỉ còn tồn tại duy nhất một chiếc “van an toàn”: Hiệp ước New START (mới được tái gia hạn 5 năm vào tháng 2/2021). Và hiện tại, khác xa với quá khứ, khả năng sử dụng vũ khí hạt nhân đã bắt đầu được nhắc đến nhiều hơn, thường xuyên hơn, công khai hơn…

Những vấn đề có liên quan đến hiệp định SALT I là gì và những thông tin cần thiết khác đã được trình bày cụ thể và chi tiết trong nội dung trình bày. Khi nắm được thông tin về hiệp định SALT I là gì sẽ giúp chủ thể nắm được vấn đề một cách chính xác và rõ rang hơn.

Nếu quý khách hàng vẫn còn câu hỏi liên quan đến hiệp định SALT I là gì? cũng như các vấn đề có liên quan, hãy liên hệ ngay với LVN Group.

Công ty luật LVN Group chuyên gửi tới các dịch vụ tư vấn hỗ trợ pháp lý đáp ứng nhu cầu của khách hàng trong thời gian sớm nhất có thể.