Hình phạt là gì? (Cập nhật 2023)

Theo quy định của pháp luật nói chung và Bộ luật Hình sự nói riêng, khi các các nhân, tổ chức vi phạm pháp luật được quy định tại Bộ luật Hình sự, cá thể đó sẽ phải chịu sự trừng phạt của pháp luật thông qua hình phạt. Vậy, hình phạt là gì? Được quy định cụ thể thế nào? Hãy cùng LVN Group nghiên cứu rõ hơn thông qua nội dung trình bày dưới đây.

1. Hình phạt là gì

Theo quy định tại Điều 30 Bộ luật Hình sự 2015 đã quy định rõ: “Hình phạt là biện pháp cưỡng chế nghiêm khắc nhất của Nhà nước được quy định trong Bộ luật này, do Tòa án quyết định áp dụng đối với người hoặc pháp nhân thương mại phạm tội nhằm tước bỏ hoặc hạn chế quyền, lợi ích của người, pháp nhân thương mại đó.”

Từ đó, đối với câu hỏi hình phạt là gì, có thể hiểu, hình phạt chính là một biện pháp mà thông qua đó, Nhà Nước sẽ sử dụng để trừng phạt những cá nhân, tổ chức vi phạm quy định của pháp luật. Và hình phạt sẽ ảnh hưởng đến quyền nhân thân cũng như các quyền và lợi ích khác của người phạm tội theo hướng dẫn của pháp luật

2. Đặc điểm và mục đích của hình phạt

2.1 Đặc điểm của hình phạt

a) Hình phạt là biện pháp cưỡng chế nghiêm khắc nhất

Theo như quy định tại Điều 30 Bộ luật Hình sự 2015 đã quy định rõ, hình phạt chính là biện pháp cưỡng chế nghiêm khắc nhất của Nhà Nước được quy định tại Bộ luật Hình sự. Trong đó, tính nghiêm khắc của hình phạt được thể hiện qua việc hình phạt sẽ tác động trực tiếp đến các quyền nhân thân, tài sản của người phạm tội. Thậm chí, mức cao nhất hiện nay chính là tử hình – nghĩa là tước bỏ quyền sống của một cá nhân

b) Hình phạt được quy định tại Bộ luật Hình sự và do Tòa án quyết định

Theo quy định tại Bộ luật Hình sự, hình phạt chỉ bao gồm và được giới hạn tại Bộ luật Hình sự. Trong đó, khi một cá nhân hay tổ chức phạm tội và bị tuyên án, cá thể đó chỉ phải chịu những hình phạt được quy định cụ thể trong Bộ luật Hình sự mà không phải bị bất cứ hình phạt nào khác nếu Bộ luật Hình sự không quy định

Đồng thời, theo hướng dẫn tại Khoản 2 Điều 2 Luật Tổ chức Tòa án nhân dân 2014 đã quy định rõ, Tòa án nhân dân có vai trò bao gồm: “căn cứ vào kết quả tranh tụng ra bản án, quyết định việc có tội hoặc không có tội, áp dụng hoặc không áp dụng hình phạt, biện pháp tư pháp, quyết định về quyền và nghĩa vụ về tài sản, quyền nhân thân.”

Từ đó, có thể thấy, khi một người bị xác định là có tội theo hướng dẫn pháp luật, việc quyết định áp dụng hình phạt sẽ do Tòa án nhân dân là đơn vị có thẩm quyền quyết định.

2.2 Mục đích của hình phạt

Hình phạt không chỉ nhằm mục đích trừng phạt những người phạm tội, mà bên cạnh đó, hình phạt còn mang trong mình tính răn đe, giáo dục ý thức tuân thủ pháp luật không chỉ với người phạm tội mà còn là cả với toàn xã hội, ngặn ngừa các tội phạm xảy ra trong tương lai, phòng ngừa và đấu tranh tội phạm

3. Các hình phạt theo hướng dẫn pháp luật

Theo quy định tại Bộ luật Hình sự, hình phạt được chia ra làm 02 loại bao gồm:

3.1 Hình phạt dành cho người phạm tội

Theo đó, đối với người phạm tội là cá nhân, các hình phạt sẽ bao gồm:

Hình phạt chính bao gồm:

– Cảnh cáo;

– Phạt tiền;

– Cải tạo không giam giữ;

– Trục xuất;

– Tù có thời hạn;

– Tù chung thân;

– Tử hình.

Hình phạt bổ sung bao gồm:

– Cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định;

– Cấm cư trú;

– Quản chế;

– Tước một số quyền công dân;

– Tịch thu tài sản;

– Phạt tiền, khi không áp dụng là hình phạt chính;

– Trục xuất, khi không áp dụng là hình phạt chính.

3.2 Hình phạt dành cho pháp nhân

Đối với người phạm tội là pháp nhân, tổ chức, hình phạt sẽ bao gồm:

Hình phạt chính bao gồm:

– Phạt tiền;

– Đình chỉ hoạt động có thời hạn;

– Đình chỉ hoạt động vĩnh viễn.

Hình phạt bổ sung bao gồm:

– Cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định;

– Cấm huy động vốn;

– Phạt tiền, khi không áp dụng là hình phạt chính.

Trên đây là những tư vấn của LVN Group dành cho câu hỏi hình phạt là gì của quý bạn đọc. Ngoài việc nghiên cứu về hình phạt là gì, quý bạn đọc có thể nghiên cứu rõ hơn về các tội danh và khung hình phạt theo hướng dẫn pháp luật tại đây