Hướng dẫn xét xử vụ án hình sự về tội cho vay lãi nặng

Trong cuộc sống ngày nay việc vay tài sản diễn ra hết sức phổ biến và rộng khắp. Pháp luật cho phép các bên có thể tự do thỏa thuận lãi suất vay nhưng không được trái với với quy định pháp luật hoặc các điều mà pháp luật cấm. Bài viết dưới đây, Công ty Luật LVN Group giới thiệu với bạn đọc Hướng dẫn xét xử vụ án hình sự về tội cho vay lãi nặng, hãy cùng theo dõi !!

1. Cho vay nặng lãi là gì?

Cho vay nặng lãi là cụm từ phổ biến để chỉ những trường hợp cho vay với lãi suất cao, còn theo Bộ luật Hình sự và Nghị quyết 01/2021/NQ-HĐTP gọi là “cho vay lãi nặng”.

Theo khoản 1 Điều 2 Nghị quyết 01/2021/NQ-HĐTP, cho vay lãi nặng là trường hợp bên cho vay cho bên vay vay tiền với mức lãi suất gấp 05 lần trở lên mức lãi suất cao nhất quy định tại khoản 1 Điều 468 của Bộ luật Dân sự.

Căn cứ thì mức lãi suất cao nhất tại BLDS là 20%/năm của khoản tiền vay, trừ trường hợp có quy định khác.

Nếu cho vay bằng tài sản khác (không phải là tiền) thì khi giải quyết phải quy đổi giá trị tài sản đó thành tiền tại thời gian chuyển giao tài sản vay.

2. Lãi suất trong cho vay nặng lãi 

Để xác định Tội cho vay nặng lãi theo hướng dẫn bộ luật hình sự thì cần xác định mức lãi suất pháp luật cho phép, từ đó đánh giá được mức lãi suất vượt phép quy định của pháp luật. Căn cứ căn cứ theo hướng dẫn tại khoản 1 Điều 468 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định về lãi suất như sau: “1. Lãi suất vay do các bên thỏa thuận.

Trường hợp các bên có thỏa thuận về lãi suất thì lãi suất theo thỏa thuận không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay, …

Trường hợp lãi suất theo thỏa thuận vượt quá lãi suất giới hạn được quy định tại khoản này thì mức lãi suất vượt quá không có hiệu lực”.

Có thể thấy, lãi suất là một trong những điều khoản các bên có thể thỏa thuận trong hợp đồng vay tài sản. Tuy nhiên vẫn có sự điều chỉnh của pháp luật, theo pháp luật dân sự thì lãi suất không được vượt quá 20%/năm.

Tuy nhiên, trên thực tiễn, hoạt động cho vay với lãi suất lớn xảy ra phổ biến, có quy mô ngày càng lớn. Lãi suất vượt quá mức 20%/ năm thì sẽ được coi là cho vay nặng lãi. Pháp luật cũng quy định trường hợp lãi suất theo thỏa thuận vượt quá lãi suất giới hạn 20%/năm thì mức lãi suất vượt quá sẽ không có hiệu lực đồng nghĩa với việc bên vay chỉ có nghĩa vụ trả lãi ở mức lãi suất tối đa theo hướng dẫn pháp luật là 20%/năm

3. Hướng dẫn xét xử vụ án hình sự về tội cho vay lãi nặng

Nguyên tắc xử lý đối với người phạm tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự là tuân thủ các nguyên tắc cơ bản của pháp luật hình sự và tố tụng hình sự. Xem xét áp dụng nghiêm khắc hình phạt tiền là hình phạt chính đối với người thực hiện hành vi phạm tội. Trường hợp phạm tội có tính chất chuyên nghiệp, hoạt động dưới cách thức băng, ổ nhóm thì xem xét áp dụng hình phạt tù là hình phạt chính.

Trường hợp hình phạt chính được áp dụng không phải hình phạt tiền thì phải xem xét áp dụng nghiêm khắc hình phạt bổ sung là hình phạt tiền.

Trong vụ án hình sự, người cho vay bị truy cứu trách nhiệm sự về tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự theo Điều 201 của Bộ luật Hình sự thì người vay tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.

Xử lý vật, tiền liên quan trực tiếp đến tội phạm

Tịch thu sung quỹ Nhà nước đối với: a- Khoản tiền, tài sản khác người phạm tội dùng để cho vay; b- Tiền lãi tương ứng mức lãi suất cao nhất theo hướng dẫn của Bộ luật Dân sự mà người phạm tội đã thu của người vay; c- Tiền, tài sản khác mà người phạm tội có thêm được từ việc sử dụng tiền lãi và các khoản thu bất hợp pháp khác.

Trả lại cho người vay tiền thu lợi bất chính mà người phạm tội thực tiễn đã thu, trừ trường hợp người vay sử dụng tiền vay vào mục đích bất hợp pháp thì khoản tiền thu lợi bất chính bị tịch thu sung quỹ nhà nước.

Xác định số tiền thu lợi bất chính để xử lý trách nhiệm hình sự

Trường hợp cho vay lãi nặng đã hết thời hạn vay theo thỏa thuận thì số tiền thu lợi bất chính để xác định trách nhiệm hình sự bao gồm tiền lãi và các khoản thu trái pháp luật khác mà người vay phải trả cho người cho vay sau khi trừ đi số tiền lãi tương ứng với mức lãi suất cao nhất theo hướng dẫn của Bộ luật Dân sự trong cả kỳ hạn vay.

Trường hợp cho vay lãi nặng chưa hết kỳ hạn vay theo thỏa thuận mà bị phát hiện thì số tiền thu lợi bất chính để xác định trách nhiệm hình sự bao gồm tiền lãi và các khoản thu trái pháp luật khác mà người vay phải trả cho người cho vay sau khi trừ đi số tiền lãi tương ứng với mức lãi suất cao nhất theo hướng dẫn của Bộ luật Dân sự tính đến thời gian đơn vị có thẩm quyền phát hiện và ngăn chặn.

Trường hợp bên vay đã trả tiền lãi trước hạn và các khoản thu trái pháp luật khác thì số tiền thu lợi bất chính để xác định trách nhiệm hình sự bao gồm tiền lãi và các khoản thu trái pháp luật khác mà người vay thực tiễn đã trả cho người cho vay sau khi trừ đi số tiền lãi tương ứng với mức lãi suất cao nhất theo hướng dẫn của Bộ luật Dân sự.

Trên đây là nội dung trình bày đã gửi tới cho bạn một số kiến thức cơ bản về Hướng dẫn xét xử vụ án hình sự về tội cho vay lãi nặng. Nếu có bất kỳ câu hỏi nào xin hãy liên hệ với công ty Luật LVN Group để được đội ngũ chuyên viên chuyên nghiệp tư vấn và hỗ trợ nhiệt tình nhất. Công ty Luật LVN Group đồng hành pháp lý cùng bạn!