Nội dung và cách thức là một cặp phạm trù trong phép biện chứng duy vật của chủ nghĩa Mác-Lenin và là một trong những nội dung của nguyên lý về mối liên hệ phổ biến dùng để chỉ mối quan hệ biện chứng giữa nội dung và cách thức. Để hiểu rõ hơn LVN Group mời bạn cân nhắc nội dung trình bày Mối quan hệ giữa nội dung và cách thức [Cập nhập 2023]
Mối quan hệ giữa nội dung và cách thức [Cập nhập 2023]
1. Khái niệm nội dung và cách thức
– Nội dung là phạm trù triết học dùng để chỉ tổng hợp tất cả các yếu tố quá trình tạo nên sự vật.
Ví dụ: Nội dung của chiếc xe hơi là có 04 bánh cao su, chứa được 4-6 người, sử dụng nhiên liệu là xăng hoặc dầu, tốc độ chạy từ 30 – 200 km/h.
– Hình thức là phạm trù triết học chỉ phương thức tồn tại và phát triển của sv, là hệ thống các MLH tương đối bền vững giữa các yếu tố để tạo nên sv đó.
Ví dụ: Hình thức của chiếc xe hơi là các bộ phận được làm từ thép, nhựa, cao su…, động cơ được bố trí ở phần trước của xe, có nút đề khởi động động cơ, có ghế lái xe và ghế ngồi đệm mút…
2. Mối quan hệ biện chứng giữa nội dung và cách thức
Theo quan điểm của chủ nghĩa duy vật biện chứng, nội dung và cách thức có mối quan hệ biện chứng như sau:
2.1 Nội dung và cách thức thống nhất và gắn bó khăng khít với nhau.
– Bất kỳ sự vật nào cũng phải có đồng thời nội dung và cách thức. Không có sự vật nào chỉ có nội dung mà không có cách thức, hoặc chỉ có cách thức mà không có nội dung. Do vậy, nội dung và cách thức phải thống nhất với nhau thì sự vật mới tồn tại.
– Sự vật được cấu tạo nên từ những mặt, những yếu tố… Nhưng những mặt, những yếu tố này không tách rời nhau, mà thống nhất, gắn kết với nhau.
Như thế, những mặt, những yếu tố… vừa là chất liệu làm nên nội dung, vừa tham gia vào các mối liên hệ tạo nên cách thức. Do đó, nội dung và cách thức không tách rời nhau mà gắn bó hết sức chặt chẽ với nhau.
Không có một cách thức nào không chứa đựng nội dung, và cũng không có nội dung nào lại không tồn tại trong cách thức.
– Cùng một nội dung, trong tình hình phát triển khác nhau, có thể có nhiều cách thức. Ngược lại, cùng một cách thức có thể thể hiện những nội dung khác nhau.
Ví dụ:
Một số doanh nghiệp có thể tương đồng nhau về số lượng vốn nhưng lại có phương thức kinh doanh ít hay nhiều khác nhau, từ đó tạo nên tính hiệu quả kinh doanh khác nhau; ngược lại, cùng một phương thức kinh doanh nhưng lại có thể thích hợp với một số doanh nghiệp có số lượng vốn ít nhiều khác nhau.
Mối quan hệ giữa nội dung và cách thức là mối quan hệ biện chứng, trong đó nội dung quyết định cách thức và cách thức tác động trở lại nội dung. Giữa nội dung và cách thức không phải luôn luôn có sự thống nhất. Thông thường, quá trình biến đổi, phát triển của một sự vật được bắt đầu từ sự biến đổi nội dung của nó (dưới một cách thức phù hợp), tới một giới hạn nhất định sẽ xuất hiện sự không còn phù hợp giữa nội dung và cách thức. Khi đó sẽ xuất hiện nhu cầu thay đổi cách thức tạo nên sự phù hợp mới.
Ví dụ:
Dưới một cách thức kinh doanh phù hợp, số lượng vốn của doanh nghiệp không ngừng tăng lên. Đến một giai đoạn nhất định, nó đòi hỏi phải thay đổi cách thức tổ chức kinh doanh cũ, xác lập cách thức kinh doanh mới để bảo toàn lượng vốn cũ và không ngừng thực hiện sự tăng trưởng của doanh nghiệp.
2.2 Nội dung quyết định cách thức.
Trong quá trình vận động, phát triển của sự vật, nội dung có vai trò quyết định đến cách thức.
Nội dung bao giờ cũng là mặt động nhất; nó có khuynh hướng chủ đạo là biến đổi. Còn cách thức là mặt tương đối bền vững; khuynh hướng chủ đạo của nó là ổn định.
Sự biến đổi, phát triển của sự vật bao giờ cũng bắt đầu từ sự biến đổi, phát triển của nội dung. Còn cách thức cũng biến đổi, nhưng chậm hơn, ít hơn so với nội dung.
Khi nội dung biến đổi thì cách thức buộc phải biến đổi theo cho phù hợp với nội dung mới.
Ví dụ: Nội dung quan hệ giữa anh A và chị B là quan hệ bạn bè, khi đó cách thức quan hệ giữa hai người không có “giấy chứng nhận”. Khi anh A và chị B kết hôn, nội dung quan hệ đã thay đổi, thì cách thức quan hệ buộc phải thay đổi khi hai người buộc phải có “giấy chứng nhận kết hôn”.
2.3 Hình thức không thụ động mà tác động trở lại nội dung.
– Tuy nội dung giữ vai trò quyết định so với cách thức nhưng điều đó không có nghĩa là cách thức chỉ “ngoan ngoãn” đi theo nội dung. Trái lại, cách thức luôn độc lập nhất định và tác động tích cực trở lại nội dung.
Khi phù hợp với nội dung, cách thức sẽ thúc đẩy sự phát triển của nội dung. Ngược lại, nếu không phù hợp, cách thức sẽ kìm hãm nội dung phát triển.
– Sự tác động qua lại giữa nội dung và cách thức diễn ra trong suốt quá trình phát triển của sự vật.
Tới một lúc nào đó, nội dung và cách thức xung đột sâu sắc. Nội dung mới sẽ phá bỏ cách thức cũ, cách thức mới sẽ hình thành. Trên cơ sở cách thức mới, nội dung mới tiếp tục biến đổi, phát triển và chuyển sang trạng thái mới về chất.
3. Ý nghĩa phương pháp luận
3.1 Không tách rời nội dung với cách thức.
Do nội dụng và cách thức luôn gắn bó chặt chẽ với nhau nên trong hoạt động thực tiễn, ta cần chống lại mọi khuynh hướng tách rời nội dung với cách thức. Ở đây cần chống lại hai thái cực sai lầm:
+ Hoặc là tuyệt đối hóa cách thức, xem thường nội dung.
Ví dụ: Trong cuộc sống chỉ coi trọng vật chất xa hoa mà coi nhẹ tâm hồn con người.
+ Hoặc là tuyệt đối hóa nội dung, xem thường cách thức.
Ví dụ: Trong cuộc sống, chỉ biết đến rèn luyện nhân cách, tâm hồn mà không chú ý đến phương tiện vật chất tối thiểu.
3.2 Cần căn cứ trước hết vào nội dung để xét đoán sự vật.
Vì nội dung quyết định cách thức nên để xét đoán sự vật nào đấy, cần căn cứ trước hết vào nội dung của nó. Và nếu muốn làm biến đổi sự vật thì cần tác động để thay đổi trước hết nội dung của nó.
3.3 Phải theo dõi sát mối quan hệ giữa nội dung và cách thức.
Vì cách thức có thể kìm hãm hoặc thúc đẩy sự phát triển của nội dung, nên trong hoạt động thực tiễn cần luôn theo dõi mối quan hệ giữa cách thức và nội dung của sự vật để có thể kịp thời phát hiện, can thiệp vào tiến trình phát triển của sự vật theo hướng có lợi nhất.
Trên đây là toàn bộ nội dung về Lý tính là gì? Cho ví dụ [Cập nhập 2023] mà chúng tôi muốn giới thiệu đến quý bạn đọc. Trong quá trình nghiên cứu vấn đề, nếu có bất kỳ câu hỏi nào hoặc có nhu cầu sử dụng dịch vụ hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được hỗ trợ tốt nhất, chúng tôi có các dịch vụ hỗ trợ mà bạn cần. LVN Group đồng hành pháp lý cùng bạn.