Trái phiếu chính phủ là trái phiếu do chính phủ phát hành. Trái phiếu chính phủ là những trái phiếu do Chính phủ phát hành nhằm mục đích bù đắp các thâm hụt của ngân sách nhà nước, tài trợ cho các công trình phúc lợi công cộng trung ương và địa phương hoặc làm công cụ điều tiết tiền tệ. Bài viết sau đây sẽ đưa ra một số ví dụ về trái phiếu Chính phủ . Mời bạn đọc theo dõi.
1. Trái phiếu là gì?
Trái phiếu (bond) là chứng chỉ nợ hay chứng khoán tài chính do các doanh nghiệp hoặc chính phủ phát hành để vay vốn dài hạn. Thông thường trái phiếu được phát hành cho thời hạn nhiều năm và có lãi suất cố định. Hàng năm, người giữ trái phiếu được hưởng lợi tức ghi trên cuống phiếu (gọi là coupon) và khi trái phiếu đến hạn, người giữ trái phiếu được nhận lại vốn gốc bằng mệnh giá của trái phiếu (giá mua trái phiếu). Trái phiếu công ty có thể chuyển đổi thành cổ phần ưu đãi hoặc thông thường.
Trái phiếu được mua đi bán lại trên thị trường trái phiếu. Giá thị trường của trái phiếu biến động thường xuyên để đảm bảo cho lãi suất phổ biến trên thị trường.
(Tài liệu cân nhắc: Nguyễn Văn Ngọc, Từ điển Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân)
Ví dụ về trái phiếu
Bởi vì trái phiếu lãi suất cố định sẽ trả cùng một tỷ lệ phần trăm giá trị của nó theo thời gian, giá thị trường của trái phiếu sẽ biến động khi coupon đó trở nên hấp dẫn hoặc không với lãi suất hiện hành tại một thời gian nhất định. Ví dụ, nếu một trái phiếu được phát hành khi lãi suất hiện hành là 5% với mệnh giá 1.000 đô la mệnh giá và coupon 5%/năm, trái chủ sẽ được có $ 50 trong thu nhập lãi hàng năm. Trái chủ sẽ bàng quan với việc mua trái phiếu hay tiết kiệm cùng một khoản tiền với lãi suất hiện hành.
Tuy nhiên, nếu lãi suất trong nền kinh tế giảm xuống còn 4%, trái phiếu sẽ tiếp tục trả 5% lãi suất, khiến cho nó trở thành một lựa chọn hấp dẫn hơn. Các nhà đầu tư sẽ mua các trái phiếu này, đấu thầu giá lên đến mức cao nhất cho đến khi lãi suất hiệu quả trái phiếu bằng 4%. Mặt khác, nếu lãi suất tăng lên 6%, lãi suất 5% không còn hấp dẫn và giá trái phiếu sẽ giảm, bán với mức chiết khấu cho đến khi lãi suất hiệu quả là 6%.
Bởi vì cơ chế này, giá trái phiếu di chuyển ngược với lãi suất.
2. Trái phiếu chính phủ là gì?
Trái phiếu chính phủ là trái phiếu do chính phủ phát hành. Trái phiếu chính phủ là những trái phiếu do Chính phủ phát hành nhằm mục đích bù đắp các thâm hụt của ngân sách nhà nước, tài trợ cho các công trình phúc lợi công cộng trung ương và địa phương hoặc làm công cụ điều tiết tiền tệ.
Phát hành trái phiếu chính phủ là phương thức để nhà nước vay vốn (tín dụng nhà nước). Do đó, trái phiếu ghi nhận nghĩa vụ trả nợ của Nhà nước và quyền lợi của người sở hữu trái phiếu. Hình thức ban đầu của trái phiếu chính phủ áp dụng phổ biến là cách thức chứng chỉ, sau đó xuất hiện thêm cách thức bút toán ghi sổ.
Trái phiếu chính phủ gốm các loại sau:
1) Trái phiếu kho bạc: loại trái phiếu chính phủ được phát hành thông qua hệ thống kho bạc nhà nước;
2) Trái phiếu đầu tư: loại trái phiếu chính phủ phát hành theo phương thức đấu thầu qua thị trường giao dịch chứng khoán tập trung, bảo lãnh hoặc đại lí phát hành. Trái phiếu chính phủ được phát hành và thanh toán bằng đồng Việt Nam hoặc ngoại tệ. Người sở hữu trái phiếu chính phủ có các quyền lợi cơ bản: được Chính phủ bảo đảm thanh toán trái phiếu (gốc và lãi) khi đến hạn; được dùng trái phiếu để bán, tặng, cho, để lại thừa kế hoặc cầm cố; cá nhân được miễn thuế thu nhập đối với khoản thu nhập từ trái phiếu.
Ví dụ về trái phiếu Chính phủ
- Tín phiếu kho bạc: Loại trái phiếu Chính phủ nàycó kì hạn 13 tuần, 26 tuần hoặc 52 tuần và được phát hành dưới dạng đồng Việt Nam.
- Trái phiếu kho bạc: Loại trái phiếu này có kì hạn từ 1 năm trở lên, cũng phát hành dưới dạng đồng Việt Nam hoặc ngoại tệ tự do chuyển đổi.
- Công trái xây dựng Tổ quốc: Đây là một loại trái phiếu chính phủ có kì hạn kéo dài từ 1 năm trở lên, đồng tiền phát hành trái phiếu là đồng Việt Nam.
- Trái phiếu đầu tư: Bằng cách thức đấu thầu thông qua các đại lí, thị trường giao dịch tập trung hoặc bão lãnh thì trái phiếu đầu tư được ra đời. Việc phát hành trái và thanh toán trái phiếu đầu tư có thể thực hiện bằng đồng Việt Nam hoặc ngoại tệ.
3. Giải đáp có liên quan
Mệnh giá trái phiếu Chính phủ là bao nhiêu?
Theo Nghị định 95/2018/NĐ-CP thì mệnh giá phát hành trái phiếu Chính phủ được quy định như sau:
Trái phiếu Chính phủ có mệnh giá là một trăm nghìn (100.000) đồng hoặc là bội số của một trăm nghìn (100.000) đồng.
Lãi suất trái phiếu Chính phủ là bao nhiêu?
Trái phiếu được phát hành theo lãi suất cố định, lãi suất thả nổi hoặc lãi suất chiết khấu theo thông báo của Kho bạc Nhà nước.
Lãi suất phát hành trái phiếu Chính phủ do Kho bạc Nhà nước quyết định trong khung lãi suất do Bộ Tài chính quy định.
Đặc điểm của trái phiếu Chính phủ là gì?
Theo Nghị định 01 năm 2011, trái phiếu Chính phủ có một số đặc điểm sau:
Về chủ thể phát hành
– Chủ thể phát hành trái phiếu Chính phủ là Bộ Tài chính;
– Chủ thể phát hành trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh là doanh nghiệp, ngân hàng chính sách của nhà nước và tổ chức tài chính, tín dụng thuộc đối tượng được cấp bảo lãnh Chính phủ.
Đối tượng được mua trái phiếu Chính phủ
Tại Điều 7 quy định, đối tượng mua trái phiếu là tổ chức, cá nhân Việt Nam và tổ chức, cá nhân nước ngoài. Mặt khác, tổ chức của Việt Nam không được sử dụng kinh phí do ngân sách nhà nước cấp để mua trái phiếu.
Các điều khoản của trái phiếu Chính phủ
Điều 6 Nghị định 01 quy định về các điều khoản của trái phiếu như sau:
– Kỳ hạn trái phiếu
Ngoại trừ tín phiếu kho bạc do Bộ Tài chính phát hành, các loại trái phiếu Chính phủ khác, trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh, trái phiếu chính quyền địa phương có kỳ hạn từ một (01) năm trở lên. Bộ Tài chính hướng dẫn cụ thể về kỳ hạn trái phiếu, đảm bảo tính đa dạng và tiêu chuẩn hóa các kỳ hạn trái phiếu nhằm mục đích phát triển thị trường trái phiếu.
– Mệnh giá trái phiếu
Mệnh giá trái phiếu do chủ thể phát hành quyết định. Trường hợp trái phiếu niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán, mệnh giá trái phiếu được quy định phù hợp với quy định về niêm yết và giao dịch chứng khoán.
– Đồng tiền phát hành, thanh toán trái phiếu
+ Trái phiếu Chính phủ, trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh, trái phiếu chính quyền địa phương phát hành trong nước bằng đồng Việt Nam. Trường hợp trái phiếu Chính phủ phát hành trong nước bằng ngoại tệ tự do chuyển đổi thực hiện theo đề án được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
+ Trái phiếu Chính phủ, trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh phát hành ra thị trường quốc tế bằng ngoại tệ theo đề án được cấp có thẩm quyền phê duyệt theo hướng dẫn tại Nghị định này.
+ Đồng tiền sử dụng để thanh toán gốc, lãi trái phiếu cùng loại với đồng tiền khi phát hành.
+ Việc sử dụng ngoại tệ làm đồng tiền phát hành, thanh toán trái phiếu phải đảm bảo phù hợp với quy định của pháp luật về quản lý ngoại hối.
– Hình thức trái phiếu
Trái phiếu được phát hành dưới cách thức chứng chỉ, bút toán ghi sổ hoặc dữ liệu điện tử. Chủ thể phát hành quyết định cụ thể về cách thức trái phiếu đối với mỗi đợt phát hành.
– Lãi suất trái phiếu
+ Lãi suất trái phiếu Chính phủ, trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh, trái phiếu chính quyền địa phương phát hành trong nước do chủ thể phát hành quyết định trong khung lãi suất do Bộ Tài chính quy định.
+ Trái phiếu được phát hành theo lãi suất cố định, lãi suất thả nổi và lãi suất chiết khấu theo phương án phát hành được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
XEM THÊM:>>>>Vai trò của thị trường đấu thầu trái phiếu chính phủ
Trên đây là một số ví dụ về trái phiếu chính phủ. Cảm ơn bạn đọc đã quan tâm đến nội dung trình bày.