Trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng, hẳn bạn đọc không còn xa lạ gì với thuật ngữ Trái phiếu doanh nghiệp. Vậy mua trái phiếu doanh nghiệp qua ngân hàng được quy định thế nào? Sau đây, Luật LVN Group sẽ giúp quý bạn đọc phân tích và nghiên cứu rõ hơn.
1. Ngân hàng là gì?
Ngân hàng là tổ chức hay doanh nghiệp thực hiện các hoạt động như: nhận tiền gửi, cho vay, thanh toán chi phiếu, các dịch vụ khác cho người dân. Ngân hàng hoạt động như một cầu nối trung gian giữa nhà gửi tới vốn và người sử dụng vốn, ngân hàng sẽ thu tiền từ ba nguồn: tài khoản séc, tiền gửi kỳ hạn và tiết kiệm, vay ngắn hạn từ các ngân hàng khác, vốn cổ phần.
2. Trái phiếu doanh nghiệp là gì?
Trái phiếu doanh nghiệp là trái phiếu do doanh nghiệp phát hành, dưới dạng chứng chỉ hoặc bút toán ghi nợ. Doanh nghiệp có nghĩa vụ thanh toán cả lãi lẫn gốc cho chủ sở hữu trái phiếu khi đến kỳ hạn. Khi bạn mua trái phiếu của một công ty nào đó thì lúc này, bạn đang là chủ nợ của họ.
Trái phiếu doanh nghiệp được chia làm 2 loại như sau:
- Trái phiếu niêm yết: Là loại trái phiếu được đăng ký và lưu ký trọn vẹn tại Trung tâm lưu ký chứng khoán, đồng thời được giao dịch rộng rãi trên các sàn tập trung như HNX và HSX. Toàn bộ quá trình giao dịch đều phải dựa trên các quy định của Sở Giao dịch Chứng khoán.
- Trái phiếu OTC: Hay còn gọi là trái phiếu phi tập trung, được giao dịch trên thị trường OTC. Giao dịch không bị ràng buộc bởi các chính sách pháp lý mà dựa trên những thỏa thuận mua bán riêng giữa các nhà đầu tư.
3. Mua trái phiếu doanh nghiệp qua ngân hàng
Nhà đầu tư được phép mua trái phiếu doanh nghiệp qua ngân hàng, tuy nhiên cần lưu ý những vấn đề sau:
Khi mua trái phiếu tức là nhà đầu tư cho doanh nghiệp vay tiền, chứ không phải cho ngân hàng vay tiền. Ngân hàng chỉ môi giới và kiếm hoa hồng thông qua giao dịch này.
Ngân hàng là trung gian môi giới trái phiếu doanh nghiệp do các đơn vị này có thuận lợi trong vấn đề phát hành. Rất nhiều trái phiếu doanh nghiệp được ngân hàng hỗ trợ vấn đề phát hành do họ nắm được tất cả các quy định về phát hành. Ngân hàng sẽ có cam kết phân phối hoặc cam kết bảo lãnh trái phiếu của doanh nghiệp phát hành.
- Cam kết phân phối ở đây có nghĩa là họ bảo đảm cho nhà phát hành sẽ bán hết trái phiếu, trong trường hợp không bán hết thì chính các ngân hàng sẽ mua trái phiếu đó cho công ty phát hành. Việc cam kết phân phối khiến ngân hàng mong muốn bán rộng rãi và có thể bán hết trái phiếu để họ không bắt buộc phải mua trái phiếu của nhà phát hành.
- Cam kết bảo lãnh là nếu nhà phát hành không trả được nợ cho người mua trái phiếu thì ngân hàng đứng ra bảo lãnh trả nợ. Tuy nhiên hiện nay, trái phiếu được ngân hàng bảo lãnh phát hành ít hơn nhiều so với việc bảo lãnh phân phối. Việc bảo lãnh thanh toán cũng vậy, ngân hàng muốn tất cả những trái phiếu này được bán hết để được hưởng hoa hồng bảo lãnh.
Ngân hàng chào mời mua trái phiếu của doanh nghiệp có thể gây ra những hiểu lầm, hoặc hiểu chưa trọn vẹn đối với trách nhiệm của doanh nghiệp với trái phiếu phát hành. Nhà đầu tư thường có suy nghĩ trái phiếu đã được các tổ chức này kiểm tra, thẩm định về tính an toàn nên họ mới giới thiệu đến nhà đầu tư. Sự hiểu lầm này có thể khiến nhà đầu tư an tâm hơn và ra quyết định mua trái phiếu. Nhưng trên thực tiễn, Ngân hàng không chịu trách nhiệm xác thực vấn đề trên.
Ngân hàng chỉ là doanh nghiệp gửi tới dịch vụ, hưởng phí dịch vụ từ doanh nghiệp phát hành mà không chịu trách nhiệm về việc doanh nghiệp có hoàn trả được gốc, lãi trái phiếu khi đến hạn được không. Rủi ro của trái phiếu vẫn là rủi ro của doanh nghiệp phát hành. Thị trường trái phiếu Việt Nam mới phát triển mạnh mẽ trong vài năm gần đây nên các nhà đầu tư không có hiểu biết trọn vẹn, mới chỉ nhận thấy rằng khi mua trái phiếu doanh nghiệp thì trách nhiệm của doanh nghiệp là phải trả nợ. Thực tế nếu doanh nghiệp thua lỗ, phá sản, nhà đầu tư có thể mất trắng vốn. Vì ngân hàng chỉ là bên giới thiệu nên họ sẽ vô can khi có vấn đề này xảy ra.
Trừ trường hợp ngân hàng đứng ra bảo lãnh thanh toán, khi nhà phát hành không trả được nợ, ngân hàng sẽ thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh trả nợ thay cho nhà phát hành. Vì vậy, nhà đầu tư nên mua trái phiếu doanh nghiệp có bảo lãnh thanh toán của ngân hàng sẽ chắc chắn hơn.
Trên đây là toàn bộ nội dung giới thiệu và phân tích của chúng tôi về vấn đề mua trái phiếu doanh nghiệp qua ngân hàng, cũng như các vấn đề pháp lý phát sinh có liên quan. Hi vọng có thể trả lời giúp cho bạn đọc những thông tin cơ bản cần thiết, góp phần giúp quá trình lựa chọn đầu tư trên thực tiễn diễn ra thuận lợi hơn. Trong quá trình nghiên cứu, nếu như quý bạn đọc còn câu hỏi hay quan tâm, vui lòng liên hệ với chúng tôi để được trả lời.