Tội phạm là một trong những vấn đề luôn thu hút được sự quan tâm của nhiều người do tính chất nghiêm trọng của nó. Mỗi loại tội phạm khác nhau có những biện pháp và mức hình phạt xử lý khác nhau được quy định trong bộ luật hình sự. Bên cạnh việc quy định các biện pháp và mức xử phạt đối với tội phạm thì việc phòng ngừa tội phạm cũng là một vấn đề cần được đặt ra. Vậy nguyên tắc nhân đạo trong phòng ngừa tội phạm là gì? Mời quý bạn đọc cùng cân nhắc nội dung trình bày dưới đây để hiểu rõ hơn về vấn đề này.
nguyên tắc nhân đạo trong phòng ngừa tội phạm
1. Công tác phòng ngừa tội phạm
Phòng ngừa tội phạm là hoạt động của đơn vị nhà nước, tổ chức xã hội của toàn thể cộng đồng và công dân nhằm nhanh chóng phát hiện, kịp thời ngăn chặn để khắc phục nguyên nhân và điều kiện của tình hình tội phạm đồng thời góp phần làm giảm tỷ lệ tội phạm.
Phòng ngừa tội phạm là tư tưởng chỉ đạo của đơn vị, tổ chức nhà nước có thẩm quyển theo hướng dẫn của pháp luật cũng như cách thức, biện pháp của công dân được thực hiện nhằm hạn chế đến mức tổi thiểu tội phạm xảy ra, nếu tội phạm xảy ra thì phải hạn chế đến mức thấp nhất hậu quả và tác hại của nó tới cộng đồng.
Phòng ngừa tội phạm mang tính hệ thống, chặt chẽ, đồng bộ, thống nhất và có sự phối hợp nhịp nhàng, quan hệ hữu cơ giữa các đơn vị nhà nước, tổ chức và công dân.
Chủ thể chính của công tác phòng ngừa tội phạm bao gồm: các đơn vị nhà nước, các tổ chức kinh tế, các tổ chức xã hội và toàn thể công dân. Ở Việt Nam, phòng ngừa tội phạm mang tính kế hoạch, có sự chỉ đạo chặt chẽ giữa các đơn vị nhà nước cũng như tổ chức cộng đồng dân cư dưới sự lãnh đạo của các cấp uỷ Đảng và người dân.
Để phòng ngừa tội phạm, từ trước đến nay Nhà nước ta đã tiến hành nhiều biện pháp, chương trình khác nhau, trong đó đáng chú ý là phát động phong trào quần chúng bảo vệ an ninh tổ quốc, phong trào quần chúng bảo vệ trị an… và đặc biệt trong giai đoạn hiện nay là Chương trình quốc gia phòng, chống tội phạm,
Công tác phòng ngừa tội phạm không phải chỉ là nhiệm vụ của một đơn vị, tổ chức và cũng không phải của một ngành khoa học nào trong lĩnh vực tư pháp hình sự, mà nó chính là nhiệm vụ chung của toàn thể cộng đồng và toàn xã hội.
2. Nguyên tắc trong phòng ngừa tội phạm
Nguyên tắc tổ chức và hoạt động phòng ngừa Tội phạm là những quan điểm, phương châm xuyên suốt toàn bộ việc tổ chức và hoạt động phòng ngừa tội phạm, được áp dụng thực hiện thống nhất và đồng bộ từ cấp trên xuống cấp dưới. Theo đó, trong phòng ngừa tội phạm có các nguyên tắc cần tuân thủ như sau:
– Nguyên tắc pháp chế xã hội chủ nghĩa: Phòng ngừa tội phạm là hoạt động thực hiện nhiệm vụ chung của nhà nước và xã hội cho nên ở mức độ nhất định mang tính quyền lực nhà nước, do đó việc tổ chức và hoạt động phòng ngừa tội phạm phải tuân theo Hiến pháp và Pháp luật. Nói cách khác là chỉ khi tuân theo đúng hiến pháp và pháp luật thì phòng ngừa tội phạm mới bảo đảm mục đích của nó là phục vụ lợi ích xã hội, nhà nước và công dân.
– Nguyên tắc dân chủ xã hội: Là đặc điểm nổi bật của bản chất xã hội Việt Nam, đòi hỏi sựu tham gia của toàn xã hội, huy động được sức mạn tổng hợp của xã hội (sáng kiến, đoàn kết, kết hợp, phối hợp …)
– Nguyên tắc nhân đạo: Bản thân phòng ngừa tội phạm là hoạt động mang tính nhân đạo (bảo về xã hội, bảo về con người: không để họ thực hiện tội phạm cũng như không để con người bị hoạt động tội phạm xâm hại). nguyên tắc này đòi hỏi hoạt động phòng ngừa tội phạm không xâm hại quyền và lợi ích hợp pháp của xã hội, nhà nước và công dân; hoạt động phòng ngừa tội phạm phải có hiệu quả (hiệu quả càng cao thì tính nhân đạo càng được đảm bảo).
– Nguyên tắc bảo đảm sự phối hợp đồng bộ hoạt động phòng ngừa tội phạm: Để thực hiện được nguyên tắc này đòi ỏi phải có chương trình, kế hoạch, chiến lược xây dựng một cách khoa học. quá trình áp dụng phải đồng bộ, có sự chỉ đạo thống nhất, tập trung.
Trong đó nguyên tắc nhân đạo đòi hỏi các biện pháp phòng ngừa tội phạm phải được xây dựng và áp dụng trên thực tiễn, không được hạ thấp danh dự, nhân phẩm và gây ảnh hưởng đến các quyền tự nhiên của con người mà phải hướng đến việc định hướng tích cực cho hành vi của người khác. Nguyên tắc nhân đạo thể hiện sự mong muốn của xã hội đối với lối sống tốt đẹp của người dân và thể hiện bản chất tốt đẹp của nhà nước ta. Nó đòi hỏi hoạt động phòng ngừa tội phạm phải kết hợp hài hòa, đúng mực theo hướng tăng cường sự giáo dục, răn đe mọi người, đề cao tinh thần nhân văn.
3. Một số câu hỏi thường gặp
- Phòng ngừa tội phạm có những nguyên tắc nào?
Phòng ngừa tội phạm có những nguyên tắc sau: Nguyên tắc pháp chế xã hội chủ nghĩa, Nguyên tắc dân chủ xã hội, Nguyên tắc nhân đạo, Nguyên tắc bảo đảm sự phối hợp đồng bộ hoạt động phòng ngừa tội phạm.
- Nguyên tắc nhân đạo trong phòng ngừa tội phạm quy định thế nào?
Nguyên tắc này đòi hỏi hoạt động phòng ngừa tội phạm không xâm hại quyền và lợi ích hợp pháp của xã hội, nhà nước và công dân; hoạt động phòng ngừa tội phạm phải có hiệu quả (hiệu quả càng cao thì tính nhân đạo càng được đảm bảo).
- Chủ thể phòng ngừa tội phạm là ai?
Công tác phòng ngừa tội phạm không phải chỉ là nhiệm vụ của một đơn vị, tổ chức và cũng không phải của một ngành khoa học nào trong lĩnh vực tư pháp hình sự, mà nó chính là nhiệm vụ chung của toàn thể cộng đồng và toàn xã hội.
>> Xem thêm: Phân tích nguyên tắc nhân đạo trong luật hình sự hiện nay 2023
Trên đây là toàn bộ nội dung giới thiệu của chúng tôi về vấn đề nguyên tắc nhân đạo trong phòng ngừa tội phạm, cũng như các vấn đề pháp lý có liên quan. Trong quá trình nghiên cứu nếu như quý bạn đọc còn câu hỏi và có nhu cầu sử dụng dịch vụ tư vấn của LVN Group về nguyên tắc nhân đạo trong phòng ngừa tội phạm vui lòng liên hệ với chúng tôi.