Nhận diện tội phạm phi truyền thống

Trong những năm qua, tội phạm phi truyền thống (TPPTT) đã nảy sinh, phát triển, tác động trực tiếp đến sự ổn định và phát triển của các quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Hiện nay, một số loại hình tội phạm phi truyền thống phát triển và gây ra nhiều hậu quả xấu cho đời sống xã hội nước ta.

1. Tội phạm phi truyền thống là gì

Cuối thế kỷ XX, đầu thế kỷ XXI, thế giới bước vào giai đoạn phát triển mới với sự phát triển của nền kinh tế tri thức và toàn cầu hóa. Cùng với sự biến đổi về kinh tế, chính trị, xã hội, an ninh truyền thống (ANTT) chuyển dần thành an ninh phi truyền thống (ANPTT). Một số loại tội phạm mới – tội phạm phi truyền thống (TPPTT) cũng nảy sinh, phát triển và diễn biến phức tạp ở mỗi quốc gia, khu vực và trên toàn cầu. Với những phương thức, thủ đoạn hoạt động phạm tội mới, tinh vi, có tổ chức, xuyên quốc gia, TPPTT đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho lợi ích của mỗi quốc gia, dân tộc; chúng hoạt động không theo quy luật truyền thống mà theo những cách thức phi truyền thống.

Việt Nam tuy là nước đang phát triển, đang hội nhập, song cũng đã nhanh chóng đối diện với nhiều vấn đề thuộc ANPTT và TPPTT. Trong khi đó, quan niệm về ANPTT và TPPTT thì ngay cả thế giới lẫn Việt Nam cũng đang còn nhiều ý kiến khác nhau.

Theo nhiều nhà nghiên cứu quốc tế, TPPTT là khái niệm mới xuất hiện trong những năm cuối thế kỷ XX, đầu thế kỷ XXI. TPPTT thường được hiểu như những tội phạm mới xuất hiện hoặc những tội phạm cũ nhưng phương thức, thủ đoạn thực hiện mới. Những tội phạm này thường gắn nhiều với việc sử dụng những phương tiện, công cụ của thời kỳ kinh tế tri thức và toàn cầu hóa. Phạm vi hoạt động của tội phạm thường có tính liên quốc gia, quốc tế. Hậu quả của các tội phạm này thường lớn, ảnh hưởng đến cả kinh tế, xã hội của không chỉ một nước mà cả một vùng, một khu vực hay toàn cầu.

Tham khảo An ninh truyền thống là gì?

2. Phân loại Tội phạm phi truyền thống

Hiện tại, trên thế giới cũng như ở Việt Nam, TPPTT thường được phân chia thành các loại sau:

(1) Tội phạm công nghệ cao;

(2) Tội phạm ma túy xuyên quốc gia,

(3) Tội phạm rửa tiền, lưu hành tiền giả, kinh doanh trái phép;

(4) Tội phạm buôn bán người và nội tạng người;

(5) Tội phạm về môi trường (bao gồm cả tội phạm làm lây lan các dịch bệnh cho người và gia súc);

(6) Tội phạm khủng bố;

(7) Tội phạm cướp biển và làm mất an ninh hàng hải.

Hiện nay, TPPTT ở Việt Nam đang diễn biến phức tạp và có xu hướng gia tăng. Chúng liên kết thành các băng nhóm, đường dây hoạt động phạm tội có tổ chức, có sự liên kết, móc nối nhau, hình thành các băng, nhóm tội phạm xuyên quốc gia.

Trong quá trình mở cửa, đổi mới, hội nhập quốc tế, các TPPTT đã nảy sinh, phát triển dưới tác động của các tội phạm tham nhũng, buôn lậu, trốn thuế và gian lận thương mại sẽ càng làm cho các TPPTT này diễn biến phức tạp hơn, khó phòng, chống hơn. Trên lĩnh vực kinh tế, các hành vi phạm tội có tính phi truyền thống đang diễn ra với  nhiều thủ đoạn tinh vi, phức tạp hơn, có tính xuyên quốc gia nhiều hơn. Bọn tội phạm thường tạo sự thông đồng giữa các doanh nghiệp trong và ngoài nước với sự tiếp tay của một bộ phận cán bộ thoái hóa, biến chất trong bộ máy nhà nước để phạm tội. Đây chính là yếu tố gây rất nhiều khó khăn cho công tác phòng, chống TPPTT hiện nay trên cả thế giới và ở Việt Nam.

Tham khảo Tình hình tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản 

3. So sánh tội phạm phi truyền thống và tội phạm truyền thống

Tội phạm phi truyền thống với tư cách là thách thức ANPTT có sự biến đổi thể hiện khác biệt với tội phạm truyền thống như sau:

– Tội phạm phi truyền thống thường có tính xuyên quốc gia. Một thực tiễn rõ ràng là hành vi phạm tội luôn là loại tội phạm xuyên quốc gia với đặc tính đa quốc gia của tội phạm, mà theo Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia năm 2000, tính chất xuyên quốc gia được biểu hiện ở một trong các yếu tố:

+ Thể hiện ở không gian diễn ra tội phạm đối với toàn bộ quá trình thực hiện tội phạm như: Tội phạm được thực hiện ở hai quốc gia trở lên; tội phạm được thực hiện ở một quốc gia nhưng việc chuẩn bị, lên kế hoạch, chỉ đạo hoặc điều khiển nó lại diễn ra ở một quốc gia khác.

+ Thể hiện ở phạm vi ảnh hưởng của tội phạm. Nếu đối với tội phạm không có tính chất xuyên quốc gia thì quốc gia nơi thực hiện tội phạm cũng chính là quốc gia nơi tội phạm gây ảnh hưởng. Trong khi đó, tội phạm xuyên quốc gia có thể được thực hiện ở một quốc gia nhưng có ảnh hưởng ở một hoặc nhiều quốc gia khác.

+ Thể hiện ở chủ thể thực hiện tội phạm. Đây là trường hợp việc thực hiện tội phạm liên quan đến một nhóm tội phạm có tổ chức tham gia các hoạt động phạm tội ở nhiều quốc gia khác nhau. Trường hợp chủ thể của tội phạm đơn thuần có quốc tịch khác với quốc gia nơi thực hiện tội phạm không thuộc loại tội phạm này mà chỉ là tội phạm có yếu tố nước ngoài.

– Tội phạm phi truyền thống đe dọa trật tự, an ninh ở phạm vi khu vực hoặc toàn thế giới. Do tính chất “xuyên quốc gia” nên tội phạm này có thể trực tiếp đe dọa trật tự, an ninh của một khu vực, của toàn thế giới hoặc chỉ uy hiếp an ninh của một cộng đồng, quốc gia nhưng về thời gian sau, hậu quả của nó sẽ lan tỏa vượt ra khỏi biên giới quốc gia. Trong khi đó, tội phạm truyền thống tập trung đe dọa đến an ninh quốc gia riêng lẻ. Vì vậy, việc phối hợp, cộng tác để ứng phó luôn được tất cả tổ chức quốc tế, khu vực đặt ra khi hợp tác song phương, đa phương và thông qua các hoạt động diễn tập, luyện tập…

– Phương pháp, thủ đoạn thực hiện tội phạm phi truyền thống thường thể hiện dưới dạng tội phạm có tổ chức, phạm tội có tính chuyên nghiệp rất cao. Thực tiễn cho thấy, buôn bán vũ khí, mua bán trái phép chất ma túy, buôn bán người, khủng bố, rửa tiền… hầu như không thể thực hiện bởi cá nhân đơn lẻ mà luôn được thực hiện bởi các tổ chức tội phạm và thường hoạt động xuyên quốc gia, thực hiện nhiều lần, còn được gọi là tội phạm có tổ chức. Hơn nữa, cách thức, thủ đoạn thực hiện các tội phạm ngày càng tinh vi, sử dụng thành tựu của khoa học – công nghệ cao.

4. Giải đáp có liên quan

Phương thức hoạt động của  tội phạm sử dụng công nghệ cao?

Chúng thường tấn công  các loại thiết bị kỹ thuật số, mạng máy tính, mạng viễn thông bằng cách phát tán virus, spyware, worm, spam; truy cập trái phép vào hệ thống máy tính, cơ sở dữ liệu; phá hoại dữ liệu, trộm cắp dữ liệu, tấn công từ chối dịch vụ DOS-BOTNET; tấn công chiếm đoạt tên miền, cản trở hoạt động của mạng máy tính, sử dụng trái phép dữ liệu, đưa thông tin trái phép lên mạng, điều khiển bí mật, bất hợp pháp máy tính, mạng máy tính; sử dụng máy tính làm công cụ để lừa đảo qua mạng, trộm cắp tiền từ thẻ tín dụng, đánh bạc, buôn bán ma túy qua mạng, tuyên truyền văn hóa phẩm đồi trụy, rửa tiền và xâm phạm sở hữu trí tuệ qua mạng.

Hình thức tội phạm buôn bán người và nội tạng người?

Loại tội phạm này đang phát triển dưới nhiều cách thức như: bắt cóc, lừa gạt, đưa người đi lao động, đi lấy chồng ở nước ngoài; đi du lịch, thăm thân hoặc cho, nhận con nuôi. Gần đây, lợi dụng hoàn cảnh khó khăn của một số người dân, bọn tội phạm đã xúi dục, lừa gạt không ít người lao động nghèo bán gan, thận, để lại hậu quả nặng nề cho sức khỏe bản thân. Đây là loại tội phạm mới, cần đấu tranh ngăn chặn.

Chi phí khi sử dụng dịch vụ của LVN Group?

Công ty LVN Group gửi tới dịch vụ và tư vấn với chi phí thấp giúp quý khách hàng hoàn thiện hồ sơ, các thủ tục pháp lý nhanh chóng và chính xác nhất.

Trên đây là các thông tin LVN Group gửi tới đến quý bạn đọc về tội phạm phi truyền thống. Trên thực tiễn thực hiện có thể phát sinh các vướng mắc bất cập, nếu bạn có câu hỏi gì về tội phạm phi truyền thống hay những vấn đề khác quý khách hàng có thể liên hệ với chúng tôi. Công ty Luật LVN Group luôn sẵn sàng hỗ trợ quý khách hàng!