Nhập khẩu song song theo quy định pháp luật hiện hành

Nhập khẩu song song (parallel imports) là hoạt động thương mại mà trong đó hàng hoá, dịch vụ mang đối tượng sở hữu trí tuệ(đã được bảo hộ) đã được lưu thông trên thị trường của một nước nhưng hàng hoá, dịch vụ này lại được khẩu nhập khẩu từ nước khác vào chính nước này mà không được sự cho phép của chủ sở hữu đối tượng sở hữu trí tuệ.

2. Phạm luật điều chỉnh hoạt đông nhập khẩu song song

• Hiệp định TRIPs
• CPTPP (Tên trọn vẹn: Hiệp định Đối tác Toàn điện và Tiến bộ Xuyên Thái Bình Dương) là hiệp định thay thế hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP); 
• Luật sở hữu trí tuệ 2005; 
• Nghị định 54/2017/NĐ-CP ngày 08/05/2017 quy định chi tiết một số điều và hướng dẫn thi hành luật dược – có hiệu lực từ 01/07/2017; 

Khái niệm nhập khẩu song song 

3. Nguyên nhân của nhập khẩu song song

Nguyên nhân sâu xa của thương mại song song xuất phát từ sự khác biệt về giá của cùng một sản phẩm tại các thị trường khác nhau. Khi một sản phẩm có giá tại thị trường xuất khẩu thấp hơn so với thị trường nhập khẩu, việc chuyển dịch sản phẩm từ nước xuất để bán ở nước nhập sẽ thu được lợi nhuận – kể cả sau khi trừ đi các chi phí vận chuyển, hải quan. Nhà kinh doanh trong trường hợp này có thể thu được lợi nhuận bằng cách xuất khẩu hoặc nhập khẩu hàng hoá song song thông qua các kênh chính thức.

4. Ảnh hưởng của nhập khẩu song song

Nhập khẩu song song là gì? 

•  Đối với người tiêu dùng: Cạnh tranh về giá giúp người tiêu dùng, đặc biệt là ở các nước kém phát triển, đang phát triển, có cơ hội sử dụng nhiều sản phẩm y tế hơn. Cạnh tranh về giá cũng giúp chính phủ nhiều nước cắt giảm được chi tiêu công cho lĩnh vực y tế (chủ yếu thông qua chi trả cho bảo hiểm y tế, chi trả cho đầu tư y tế công…), tăng hiệu quả trong việc chăm sóc sức khoẻ cộng đồng cũng như phòng ngừa và đối phó với bệnh dịch.
• Đối với chủ thể quyền: thương mại song song đem lại những hạn chế sau:

– Giảm khả năng cạnh tranh. Nếu không có thương mại song song, chủ thể quyền SHTT sẽ không phải chịu sự cạnh tranh về giá, có thể chủ động điều chỉnh giá sản phẩm mà mình đưa ra thị trường, qua đó tối đa hoá lợi nhuận thu được. Ở tầm khu vực và tầm quốc tế, chủ thể quyền SHTT sẽ tiếp tục tạo được những lợi thế khác về chiến lược, đồng thời nắm quyền chủ động điều tiết các yếu tố như phân phối hàng hoá, giá cả, cũng như các yếu tố khác…

– Giảm khả năng đầu tư, nghiên cứu mới. Cạnh tranh về giá làm cho phần chi phí này bị sụt giảm, kéo theo khả năng tái đầu tư, khả năng nghiên cứu khoa học để đưa ra sản phẩm mới cũng sụt giảm theo. Chủ thể quyền SHTT cho rằng, giá sản phẩm cao sẽ được bù vào chi phí đầu tư, nghiên cứu sản phẩm mới.

– Thiệt hại do viện trợ. Một số trường hợp khi các công ty dược phẩm (thường là các công ty, tập đoàn dược phẩm lớn) viện trợ thuốc cho các quốc gia kém phát triển và đang phát triển nhằm chung tay đối phó với vấn đề bệnh dịch ở các quốc gia này và thuốc không được dùng hết, chúng có thể bị xuất khẩu ngược trở lại – thông qua xuất khẩu song song – tới các nước khác với giá cao hơn để thu lợi nhuận. Điều này rõ ràng gây tổn hại không nhỏ với chủ thể quyền SHTT.