Nhặt được của rơi là chiếm hữu gì?

Việc đánh rơi tài sản hay nhặt được tài sản của người khác làm rơi là một trong những tình huống thường gặp trong đời sống hằng ngày. Trong lĩnh vực pháp luật, việc nhặt được của rơi là hành vi chiếm hữu tài sản. Tuy nhiên, chiếm hữu tài sản cả về lý thuyết lẫn thực tiễn đều có rất nhiều loại và mỗi loại sẽ dẫn đến những hậu quả pháp lý khác nhau. Vậy nhặt được của rơi là thuộc vào trường hợp chiếm hữu nào? Bài viết dưới đây sẽ trả lời câu hỏi này của quý bạn đọc.

1. Phân loại quyền chiếm hữu

Theo quy định tại Điều 165 Bộ luật Dân sự năm 2015 thì quyền chiếm hữu được chia thành hai loại: một là chiếm hữu có căn cứ pháp luật; hai là, chiếm hữu không có căn cứ pháp luật. Theo đó:

“Chiếm hữu có căn cứ pháp luật là việc chiếm hữu tài sản trong trường hợp sau đây:

a) Chủ sở hữu chiếm hữu tài sản;
b) Người được chủ sở hữu ủy quyền quản lý tài sản;
c) Người được chuyển giao quyền chiếm hữu thông qua giao dịch dân sự phù hợp với quy định của pháp luật;
d) Người phát hiện và giữ tài sản vô chủ, tài sản không xác định được ai là chủ sở hữu, tài sản bị đánh rơi, bị bỏ quên, bị chôn, giấu, bị vùi lấp, chìm đắm phù hợp với điều kiện theo hướng dẫn của Bộ luật này, quy định khác của pháp luật có liên quan;
đ) Người phát hiện và giữ gia súc, gia cầm, vật nuôi dưới nước bị thất lạc phù hợp với điều kiện theo hướng dẫn của Bộ luật này, quy định khác của pháp luật có liên quan;

e) Trường hợp khác do pháp luật quy định.
Việc chiếm hữu tài sản không phù hợp với các trường hợp nêu trên thì được coi là là chiếm hữu không có căn cứ pháp luật.”

2. Nhặt được của rơi là thuộc về trường hợp chiếm hữu nào?

Vì vậy, có thể thấy, hành vi nhặt được của rơi cũng được ghi nhận là một trong những căn cứ pháp luật của hành vi chiếm hữu. Nhặt được của rơi có thể được xếp vào điểm d Khoản 1 Điều 165 nêu trên, trong trường hợp có căn cứ cho thấy người thực hiện hành vi chiếm hữu không thể biết và không buộc phải biết chủ sở hữu của tài sản bị đánh rơi. Khi này, tài sản đó được xem là tài sản không xác định được chủ sở hữu.

3. Phải làm gì khi nhặt được của rơi?

Theo quy định tại Điều 230 Bộ luật Dân sự năm 2015 hiện hành, tài sản bị đánh rơi được coi là tài sản không xác định được chủ sở hữu, tức là không biết ai là chủ của tài sản này. Trong trường hợp phát hiện ra tài sản không xác định được ai là chủ sở hữu, thì người nhìn thấy cần phải thông báo hoặc giao nộp cho Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc Công an cấp xã nơi gần nhất để thông báo công khai nhằm tìm chủ sở hữu biết mà nhận lại tài sản đã đánh rơi. Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc Công an cấp xã đã nhận tài sản phải thông báo cho người đã giao nộp về kết quả xác định chủ sở hữu. 

Cũng có trường hợp tài sản đánh rơi xác định được chủ sở hữu, tức là người nhặt được biết rõ ai là người đánh rơi. Ví dụ như đang đi đường thì thấy một người đi trước đánh rơi chìa khóa hoặc rơi một vật dụng nào đó từ chính người đó. Hay đồ đánh rơi tuy không tận mắt chứng kiến người làm rơi nhưng căn cứ vào tài sản đó có thể xác định được ai là chủ sở hữu như đánh rơi thẻ căn cước công dân, bằng lái xe, hộ chiếu… Thì trong trường hợp này, pháp luật quy định, người phát hiện tài sản do người khác đánh rơi mà biết được địa chỉ của người đánh rơi hoặc bỏ quên, cần phải thông báo hoặc trả lại tài sản cho chính chủ. 

Sau 01 năm, kể từ ngày thông báo công khai về tài sản do người khác đánh rơi, bỏ quên mà không xác định được chủ sở hữu hoặc chủ sở hữu không đến nhận thì quyền sở hữu đối với tài sản này được xác định như sau:

• Trường hợp tài sản bị đánh rơi, bỏ quên có giá trị nhỏ hơn hoặc bằng mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định thì người nhặt được được xác lập quyền sở hữu đối với tài sản đó theo hướng dẫn của Bộ luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan; trường hợp tài sản có giá trị lớn hơn mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định thì sau khi trừ chi phí bảo quản, người nhặt được được hưởng giá trị bằng mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định và 50% giá trị của phần vượt quá mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định, phần giá trị còn lại thuộc về Nhà nước;
• Trường hợp tài sản bị đánh rơi, bị bỏ quên là tài sản thuộc di tích lịch sử – văn hóa theo hướng dẫn của Luật di sản văn hóa thì tài sản đó thuộc về Nhà nước; người nhặt được tài sản được hưởng một khoản tiền thưởng theo hướng dẫn của pháp luật.

Trên đây là các vấn đề liên quan đến Nhặt được của rơi thuộc trường hợp chiếm hữu nào? Mong rằng nội dung trình bày này sẽ gửi tới cho quý bạn đọc những thông tin bổ ích. Nếu có câu hỏi hay cần tư vấn, vui lòng liên hệ với công ty luật LVN Group để chúng tôi có thể trả lời cho quý bạn đọc một cách nhanh chóng nhất.