Hiện nay, ô nhiễm môi trường là một vấn đề đang được được xã hội rất được quan tâm. Ô nhiễm môi trường được đề cập đến cả ô nhiễm môi trường nước, ô nhiễm môi trường không khí,…Hằng ngày, chúng ta đều hít thở bởi không khí và ô nhiễm môi trường không khí đang là vấn đề ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, gây ra nhiều bệnh về hô hấp, tim mạch, dị ứng,…Vậy Ô nhiễm môi trường không khí là gì? Nguyên nhân và hậu quả của ô nhiễm môi trường không khí là gì? Bài viết dưới đây sẽ giúp các bạn trả lời những câu hỏi trên.
Ô nhiễm môi trường không khí là gì?
1/ Không khí là gì?
Không khí là hỗn hợp bao quanh Trái Đất, chủ yếu gồm nitrogen và oxigen, rất cần thiết cho con người và sinh vật. Không khí là hỗn hợp khí gồm có nitơ chiếm 78,9%; oxi chiếm 0,95%; acgông chiếm 0,93%, đioxít cacbon chiếm 0,32% và các khí hiếm khác như neon, heli, metan, kripton. Trong điều kiện bình thường của độ ẩm tuyệt đối, hơi nước chiếm gần 1-3% thể tích không khí.
2/ Môi trường không khí là gì?
Môi trường không khí là tập hợp tất cả các khí bao quanh chúng ta. Không khí có nhiệm vụ gửi tới sự sống cho tất cả các sinh vật trên trái đất, trong đó có con người. Điều đó có ý nghĩa rất cần thiết đối với sự sinh tồn và phát triển của tất cả các sinh vật trên trái đất.
3/ Ô nhiễm môi trường không khí là gì?
Ô nhiễm môi trường không khí là một trong những loại ô nhiễm môi trường, là sự thay đổi lớn trong thành phần không khí, do khói, bụi, hơi hay các khí lạ được đưa vào không khí gây nên các mùi lạ, làm giảm tầm nhìn, biến đổi khí hậu. Chúng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của con người cũng như động thực vật trên trái đất. Theo đó, ô nhiễm môi trường không khí là gây biến đổi khí hậu, gây bệnh cho con người và cũng có thể gây hại cho sinh vật khác như động vật và cây lương thực, nó có thể làm hỏng môi trường tự nhiên hoặc xây dựng. Hoạt động của con người và các quá trình tự nhiên có thể gây ra ô nhiễm không khí.
4/ Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường không khí
Ô nhiễm môi trường không khí xuất phát từ rất nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng nguyên nhân trực tiếp có thể do hoạt động của con người. Căn cứ:
– Công nghiệp: Đây là một trong các nguyên nhân chính dẫn đến sự kiện ô nhiễm môi trường. Các nhà máy, xí nghiệp thải các chất thải môi trường chưa qua quá trình xử lý. Bên cạnh đó, các nhà máy sử dụng các nhiên liệu hoá thạch làm chất đốt trong quá trình sản xuất đã tạo các khí CO2, CO, N0, SO2,… Các khí thải này cũng gây ô nhiễm không khí trầm trọng, thậm chí là gây nên hiệu ứng nhà kính.
– Giao thông vận tải: Đây cũng là nguồn gây ô nhiễm lớn đối với không khí, đặc biệt là ở khu đô thị và khu đông dân cư. Quá trình đốt nhiên liệu động cơ tạo ra các chất khí độc hại làm ảnh hưởng đến không khí như CO2, CO, SO2, NOx, Pb, CH4…
– Chất thải rắn: Nguồn gốc chất thải rắn có thể đến từ sinh hoạt của người dân, từ khu chế xuất hay cơ sở y tế. Các chất thải này không được xử lý đúng quy trình trước khi thải ra môi trường. Điều này gây ra ô nhiễm môi trường không khí rất nghiêm trọng.
– Hộ gia đình: Một trong những nguồn ô nhiễm không khí chính là bắt nguồn từ các hộ gia đình khi đốt các nhiên liệu hóa thạch, gỗ, phân động vật, một lượng lớn phụ phẩm nông nghiệp, chủ yếu là rơm, rạ và trấu để nấu ăn, sưởi ấm và thắp sáng nhà cửa. Việc đốt các các nhiên liệu hóa thạch, gỗ, phân động vật rơm, rạ, trấu tạo ra nhiều chất gây ô nhiễm gây hại cho sức khỏe, bao gồm các hạt vật chất (PM), metan, carbon monoxide, hydrocarbon và các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC). Đốt cháy dầu hỏa trong khi thắp sáng bằng đèn dầu cũng tạo ra lượng khí thải đáng kể của các hạt mịn và các chất ô nhiễm khác.
Mặt khác, các vụ phun trào núi lửa, bão bụi và các quá trình tự nhiên khác cũng gây ra ô nhiễm môi trường không khí. Bão cát và bụi cũng là nguyên nhân gây ô nhiễm không khí, các hạt bụi li ti có thể di chuyển hàng ngàn dặm trong bầu khí quyển sau của những cơn bão, đi theo chúng cũng có thể mang mầm bệnh là những con vi rút hay các chất độc hại, gây ra các bệnh đường hô hấp mãn tính.
5/ Hậu quả của ô nhiễm môi trường không khí
Ô nhiễm môi trường không khí dẫn đến những hậu quả vô cùng nghiêm trọng đến con người, kinh tế,…Căn cứ:
– Ảnh hưởng nghiêm trọng đến đa dạng sinh học, sự cân bằng của hệ sinh thái, biến đổi khí hậu, suy giảm, cạn kiệt nguồn tài nguyên,… Bên cạnh đó, nó còn gây tổn hại cho mỹ quan đô thị, ảnh hưởng đến kinh tế và sự phát triển của đất nước.
– Ảnh hưởng khá lớn đến hệ hô hấp của cả con người. Khí thải từ các phương tiện giao thông gây hại rất nhiều cho phổi. Mặt khác, bụi mịn (PM2.5, PM10,…) là yếu tố gây ô nhiễm nguy hiểm nhất. Do kích thước khá nhỏ, nếu xâm nhập sâu vào phổi, máu sẽ gây nên các bệnh hô hấp, vô sinh…
– Có thể làm tăng nguy cơ mắc các rối loạn nhịp tim, thậm chí dẫn đến đau tim ở người cao tuổi, phụ nữ mang thai, người đang mang bệnh, trẻ em dưới 15 tuổi. Bên cạnh đó, biến đổi khí hậu khiến cho nhiệt độ tăng giảm bất thường có chiều hướng gia tăng. Điều này khiến gây ra các bệnh như đột quỵ nhiệt thậm chí là tử vong.
– Ô nhiễm không khí không chỉ ảnh hưởng đến đường hô hấp, trực tiếp len lỏi vào nội tạng thông qua hô hấp của mũi, miệng,… mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến mắt. Mắt là một đơn vị nhạy cảm của con người. Những yếu tố như ánh nắng, gió, bụi,… đều có những ảnh hưởng trực tiếp đến mắt.
6/ Các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm không khí
Một số biện pháp để bảo vệ không khí, hạn chế ô nhiễm không khí bao gồm:
– Tăng diện tích cây xanh trên bề mặt Trái Đất: Trồng rừng, phủ xanh đất trống, đồi trọc,…;
– Xử lý rác thải sinh hoạt, nước thải sinh hoạt đúng cách, giảm thiểu tác hại đến không khí;
– Giảm thiểu các phương tiện giao thông sử dụng nhiên liệu hóa thạch, chuyển sang sử dụng các phương tiện giao thông có sử dụng các nhiên liệu sạch;
– Hạn chế tối đa bụi mịn, các chất độc hại từ hoạt động xây dựng công trình của con người;
– Chuyển dần từ việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong xây dựng, vận tải, sinh hoạt,…sang các nhiên liệu sạch (ví dụ năng lượng từ gió, dòng chảy, ánh nắng mặt trời…);
– Hạn chế sử dụng các chất độc hại trong trồng trọt, nông lâm nghiệp;
– Nâng cao ý thức bảo vệ môi trường không khí của con người;
– Có sự hợp tác giữa các quốc gia, vùng lãnh thổ trong việc bảo vệ môi trường, thực thi các biện pháp chống biến đổi khí hậu;
– Có các chính sách cụ thể để khuyến khích phát triển các dự án giảm thiểu ô nhiễm môi trường, dự án xanh và các biện pháp xử lý thích đáng, phù hợp đối với các hành vi vi phạm.
7/ Một số câu hỏi liên quan
7.1/ Cơ sở pháp lý để bảo vệ, giảm thiểu ô nhiễm môi trường không khí?
– Hiệp định chống biến đổi khí hậu mà Việt Nam là thành viên;
– Luật Bảo vệ môi trường 2020, Nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường 45/2023/NĐ-CP;
– Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 cùng các văn bản khác có liên quan.
7.2/ Bụi mịn nguy hiểm thế nào?
Loại bụi có đường kính 10 μm gọi là PM10 là bụi mịn. Nguy hiểm nhất là loại bụi siêu mịn PM2.5. Ở các đô thị lớn như TP.HCM, các loại bụi này hầu hết sinh ra từ khí thải giao thông (xe buýt, xe máy, ô tô). Khi nồng độ bụi mịn ngoài trời tăng lên, không khí sẽ có vẻ mờ đi và tầm nhìn bị giảm. Tình trạng này tương tự thời gian độ ẩm cao hoặc sương mù.
7.3/ Không khí trong nhà có trong lành hơn ngoài trời được không?
Với quan điểm không khí trong nhà có trong lành hơn ngoài trời là chưa chính xác. Vì các thành phố lớn, các không gian nhà ở thường được xây dựng theo mô hình khá khép kín, ít sự lưu thông về không khí; do đó rất ngột ngạt. Các chất khí độc hại, các loại không khí ô nhiễm sau khi xâm nhập vào trong nhà không được lưu thông ra bên ngoài, tích tụ lâu dần sẽ rất độc hại. Theo nghiên cứu thì nguồn không khí trong nhà bị ô nhiễm nặng hơn ngoài trời gấp 10 lần.
Luật LVN Group cập nhật những thông tin cơ bản về chủ đề Ô nhiễm môi trường không khí là gì? Luật LVN Group với những dịch vụ pháp lý chuyên nghiệp, sẵn sàng trả lời và đáp ứng các yêu cầu pháp lý của Quý khách hàng.