1. Tính chất côn đồ là gì?
Tính chất côn đồ là hành vi của người sẵn sàng bất kỳ lúc nào, tình huống nào, lý do nào; thậm chí không có bất kỳ lý do gì đã lập tức sử dụng hung khí, tay chân tấn công, xâm phạm thân thể, sức khỏe, tính mạng của người khác (Đương nhiên, những người gây thương tích, giết người thuê luôn được đánh giá là có tính chất côn đồ vì không có mâu thuẫn gì với nạn nhân).
Người côn đồ và tính chất côn đồ khác nhau bởi hành vi khách quan biểu hiện ra bên ngoài. Tính chất côn đồ chỉ diễn ra giữa người này và người kia mà không thể xem là có tính chất côn đồ với danh dự, tài sản và các khách thể khác.
2. Quy định tính chất côn đồ trong Bộ luật Hình sự
Tình tiết định khung “Có tính chất côn đồ” được quy định tại điểm i khoản 1 Điều 134 BLHS – Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác và điểm n khoản 1 Điều 123 BLHS – Tội giết người. Mặt khác, tính chất côn đồ được quy định là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự tại điểm d khoản 1 Điều 52 BLHS 2015 ( trừ trường hợp quy định là dấu hiệu định tội hoặc định khung hình phạt).
Vì vậy, hành vi “Có tính chất côn đồ” chỉ được áp dụng khi khởi tố điều tra, truy tố, xét xử đối với người có đủ năng lực trách nhiệm hình sự phạm tội cố ý gây thương tích và tội giết người, hoặc áp dụng là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự đối với các tội danh này. Quan điểm của người viết là hành vi “Có tính chất côn đồ” không được xem là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự khi người phạm tội xâm phạm các khách thể khác như xâm phạm sở hữu; xâm phạm an toàn công cộng, trật tự công cộng; hành chính…Không thể kết tội một người hủy hoại tài sản, tàng trữ trái phép chất ma túy, đua xe trái phép, chống người thi hành công vụ (trừ trường hợp gây thương tích hoặc giết người)… có tính chất côn đồ.