Những quy phạm pháp luật được xây dựng lên là để điều chỉnh các mối quan hệ xã hội. Từ những mối quan hệ xã hội đó được đưa vào các văn bản pháp luật và trở thành quan hệ pháp luật. Cũng vì lý do đó nên các quan hệ pháp luật có số lượng rất lớn và phong phú ở trong tất cả các lĩnh vực. Vậy quan hệ pháp luật là gì? Những nội dung khác liên quan đến quan hệ pháp luật thế nào? Hãy cùng chúng tôi nghiên cứu trong nội dung trình bày dưới đây.
1. Khái niệm quan hệ pháp luật là gì?
– Quan hệ pháp luật là tất cả những quan hệ xã hội được xác lập, tồn tại và phát triển cho đến khi chấm dứt trên cơ sở các quy định của pháp luật thông qua các quy phạm pháp luật.
– Quan hệ pháp luật gắn liền với tất cả các quan hệ: kinh tế, chính trị, xã hội phát sinh giữa con người với con người, trong phạm vi trong nước và cả quốc tế.
– Tuy nhiên, không phải quan hệ pháp luật nào cũng là quan hệ pháp luật. Bởi chỉ những quan hệ xã hội được pháp luật điều chỉnh thông quan các quy phạm pháp luật mới được coi là quan hệ pháp luật là gì. Khi đó, các chủ thể tham gia quan hệ pháp luật sẽ được quy định các quyền và nghĩa vụ nhất định và được bảo vệ bởi pháp luật một cách công bằng như nhau.
– Quan hệ pháp luật dựa vào các tiêu chí khác nhau sẽ có các cách phân loại khác nhau. Trong đó, tại Việt Nam, quan hệ pháp luật được phân loại dựa vào đối tượng và phương pháp điều chỉnh: Gồm các quan hệ pháp luật dân sự, hình sự, lao động, hành chính…
2. Các yếu tố cấu thành quan hệ pháp luật
Các yếu tố cấu thành quan hệ pháp luật là gì bao gồm: Chủ thể, Khách thể và Nội dung. Căn cứ như sau:
Chủ thể của quan hệ pháp luật
– Chủ thể trong quan hệ pháp luật là các cá nhân, tổ chức có năng pháp luật, năng lực hành vi và tham gia vào các quan hệ pháp luật, thực hiện các quyền, nghĩa vụ và được pháp luật bảo vệ lợi ích hợp pháp. Trong đó:
+ Năng lực pháp luật của cá nhân là khả năng để cá nhân đó có quyền và nghĩa vụ dân sự.
+ Năng lực hành vi dân sự của cá nhân là khả năng mà cá nhân đó bằng hành vi của mình để xác lập, thực hiện quyền và nghĩa vụ dân sự.
+ Năng lực pháp luật dân sự và năng lực hành vi của tổ chức sẽ được công nhận khi tổ chức đó thành lập hợp pháp và quan hệ pháp luật là gì mất đi khi phá sản và giải thể.
Khách thể của quan hệ pháp luật
– Khách thể của quan hệ pháp luật là đối tượng, mục đích mà các chủ thể hướng đến khi tham gia vào quan hệ pháp luật. Khách thể trong quan hệ pháp luật đó có thể là giá trị tài sản, vật chất hoặc giá trị khác về tinh thần, lợi ích; hoặc đó có thể là các quyền về tài sản, quyền nhân thân.
Nội dung của quan hệ pháp luật
– Nội dung của quan hệ pháp luật là các quyền và nghĩa vụ mà pháp luật quy định đối với các chủ thể tham giam quan hệ pháp luật đó. Trong đó:
+ Quyền: Chủ thể pháp luật có thể thực hiện quyền của mình bằng hành động hoặc không hành động hợp pháp đối với chủ thể khác.
+ Nghĩa vụ: Chủ thể pháp luật phải hành động hoặc không hành động, điều chỉnh hành vi của mình phù hợp với quy định của pháp luật. Đồng thời, chủ thể đó phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.
3. Phân biệt quan hệ pháp luật và quy phạm pháp luật
– Để hiểu rõ hơn quan hệ pháp luật là gì thì chúng ta cần phải phân biệt được nó với các quy phạm pháp luật. Theo đó, quy phạm pháp luật là các quy tắc xử sự chung, mang tính bắt buộc do nhà nước ban hành hoặc thừa nhận nhằm điều chỉnh hành vi của chủ thể pháp luật và điều chỉnh các quan hệ xã hội và được nhà nước bảo đảm thực hiện.
– Vì vậy, quy phạm pháp luật chính là phương tiện để nhà nước điều chỉnh các quan hệ pháp luật.
Trên đây là những nội dung liên quan đến quy phạm pháp luật là gì mà Công ty luật LVN Group đã tổng hợp và gửi đến bạn đọc. Trong thực tiễn, việc phát hiện được các quan hệ pháp luật sẽ giúp chúng ta có thể điều chỉnh hành vi của mình một cách phù hợp khi tham gia vào các quan hệ xã hội theo hướng dẫn của pháp luật. Khi thực hiện hành vi của mình, chúng ta sẽ luôn có ý thức tuân thủ pháp luật cao hơn.