Quy định đình chỉ vụ án trong giai đoạn điều tra [Chi tiết 2023]

Đình chỉ vụ án trong giai đoạn điều tra là một giải pháp có ý nghĩa chủ động trong việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, giúp hạn chế những sai sót trong quá trình nhận thức, đánh giá những tình tiết khách quan về vụ việc xảy ra mang dấu hiệu hình sự. Về mặt pháp lý, quy định đình chỉ còn là mốc thời gian xác lập một trong những giới hạn cần thiết của quá trình điều tra, truy tố.

Đến một thời gian nào đó đối với một số vụ án, đơn vị tiến hành tố tụng không thể điều tra, làm rõ được hành vi, sự kiện phạm tội thì biện pháp đình chỉ điều tra, đình chỉ vụ án là giải pháp chấm dứt mọi hoạt động điều tra, truy tố, giải quyết đối với vụ án đó. Tuy nhiên, chắc hẳn chúng ta chưa nắm rõ được quy định đình chỉ vụ án trong giai đoạn điều tra. Để trả lời được những câu hỏi đó, nội dung trình bày sau đây Luật LVN Group xin gửi tới đến quý bạn đọc những thông tin bổ ích như sau:

Đình chỉ vụ án trong giai đoạn điều tra

1. Đình chỉ vụ án hình sự là gì?

• Đình chỉ giải quyết vụ án hình sự là quyết định chấm dứt mọi hoạt động của các đơn vị tố tụng; đối với bị can, bị cáo trong quá trình tố tụng. Vụ án nếu đã có quyết định đình chỉ thì không được phục hồi điều tra, truy tố, xét xử.
• Quyết định đình chỉ điều tra vụ án là việc đơn vị tiến hành tố tụng hình sự; quyết định chấm dứt việc giải quyết theo trình tự tố tụng hình sự; đối với vụ án hoặc đối với bị can, bị cáo khi có căn cứ theo hướng dẫn của pháp luật.

2. Đặc điểm của hoạt động đình chỉ vụ án hình sự

• Việc đình chỉ vụ án hình sự phải dựa trên căn cứ; thẩm quyền và trình tự thủ tục được quy định tại Bộ luật Tố tụng hình sự.
• Đình chỉ vụ án hình sự là một cách thức kết thúc hoạt động tố tụng trong một giai đoạn tố tụng cụ thể; dẫn đến hậu quả là mọi hoạt động tố tụng đều phải chấm dứt.
• Đình chỉ vụ án hình sự là quyết định tố tụng được áp dụng trong các giai đoạn khác nhau; bao gồm: Đình chỉ vụ án trong gia đoạn truy tố; Đình chỉ vụ án trong giai đoạn chuẩn bị xét xử sơ thẩm; Đình chỉ vụ án trong giai đoạn xét xử phúc thẩm; Đình chỉ vụ án trong giai đoạn giám đốc thẩm; và đình chỉ vụ án trong giai đoạn tái thẩm.

– Việc đình chỉ vụ án hình sự phải dựa trên căn cứ, thẩm quyền và trình tự thủ tục được quy định tại Bộ luật Tố tụng hình sự.

– Đình chỉ vụ án hình sự là một cách thức kết thúc hoạt động tố tụng trong một giai đoạn tố tụng cụ thể, dẫn đến hậu quả là mọi hoạt động tố tụng đều phải chấm dứt.

– Đình chỉ vụ án hình sự là quyết định tố tụng được áp dụng trong các giai đoạn khác nhau, bao gồm:

+ Đình chỉ vụ án trong gia đoạn truy tố;

+ Đình chỉ vụ án trong giai đoạn chuẩn bị xét xử sơ thẩm;

+ Đình chỉ vụ án trong giai đoạn xét xử phúc thẩm;

+ Đình chỉ vụ án trong giai đoạn giám đốc thẩm;

+ Đình chỉ vụ án trong giai đoạn tái thẩm.

3. Quy định về Đình chỉ vụ án trong giai đoạn điều tra

Theo Điều 230 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, đơn vị điều tra ra quyết định đình chỉ vụ án trong giai đoạn điều tra khi thuộc một trong các trường hợp:

(1) Có một trong các căn cứ quy định tại khoản 2 Điều 155 và Điều 157 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 (sửa đổi 2021) hoặc có căn cứ quy định tại Điều 16 hoặc Điều 29 hoặc khoản 2 Điều 91 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017);

Căn cứ, các căn cứ theo các quy định trên bao gồm:

– Người đã yêu cầu khởi tố rút yêu cầu theo khoản 2 Điều 155 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015.

– Các căn cứ không khởi tố vụ án hình sự theo Điều 157 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 (sửa đổi 2021) bao gồm:

+ Không có sự việc phạm tội;

+ Hành vi không cấu thành tội phạm;

+ Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội chưa đến tuổi chịu trách nhiệm hình sự;

+ Người mà hành vi phạm tội của họ đã có bản án hoặc quyết định đình chỉ vụ án có hiệu lực pháp luật;

+ Đã hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự;

+ Tội phạm đã được đại xá;

+ Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội đã chết, trừ trường hợp cần tái thẩm đối với người khác;

+ Tội phạm quy định tại khoản 1 các Điều 134, 135, 136, 138, 139, 141, 143, 155 và 156 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) mà bị hại hoặc người uỷ quyền của bị hại không yêu cầu khởi tố.

– Tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội theo Điều 16 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017).

– Các trường hợp được miễn trách nhiệm hình sự theo Điều 29, khoản 2 Điều 91 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017).

(2) Đã hết thời hạn điều tra vụ án mà không chứng minh được bị can đã thực hiện tội phạm.

Trường hợp vụ án có nhiều bị can mà căn cứ để đình chỉ điều tra không liên quan đến tất cả bị can thì có thể đình chỉ điều tra đối với từng bị can.

4. Hệ quả sau khi đình chỉ vụ án hình sự

Khi có quyết định đình chỉ vụ án hình sự, tất cả hoạt động tố tụng đối với toàn bộ vụ án, đối với bị can sẽ chấm dứt, cụ thể:

• Hủy bỏ các biện pháp ngăn chặn đối với bị can: Bị can đang bị tạm giam hoặc áp dụng các biện pháp ngăn chặn khác như cấm đi khỏi nơi cư trú, tạm hoãn xuất cảnh… thì sẽ được trả tự do, hủy bỏ biện pháp ngăn chặn.
• Hủy bỏ các biện pháp cưỡng chế, xử lý vật chứng, tài liệu đồ vật đã tạm giữ (nếu có).
• Các vấn đề khác có liên quan và các nội dung quy định tại các văn bản tố tụng trước đó cũng bị hủy bỏ.
• Quyết định đình chỉ khi đã có hiệu lực pháp luật; thì người được đình chỉ sẽ được khôi phục mọi quyền lợi bị hạn chế trước đó; do đơn vị tiến hành tố tụng áp dụng

5. Thẩm quyền đình chỉ điều tra trong tố tụng hình sự

– Thẩm quyền đình chỉ vụ án trong giai đoạn điều tra: Theo quy định của pháp luật tố tụng hình sự, vụ án đang trong giai đoạn nào thì đơn vị tố tụng ở giai đoạn đó có thẩm quyền ban hành quyết định đình chỉ điều tra. Nếu vụ án đang trong giai đoạn điều tra thì theo mô hình tố tụng xét hỏi và quy định về tổ chức các đơn vị điều tra thì đơn vị nào có thẩm quyền điều tra đương nhiên có quyền ra quyết định đình chỉ điều tra và Viện kiểm sát cùng cấp kiểm sát việc ra quyết định đình chỉ đó. Nếu vụ án ở giai đoạn truy tố thì VKS là đơn vị có thẩm quyền ban hành quyết định đình chỉ điều tra.

Cũng giống như ở giai đoạn điều tra, trường hợp vụ án có nhiều bị can mà căn cứ để đình chỉ điều tra vụ án không liên quan đến tất cả các bị can thì có thể đình chỉ điều tra vụ án đối với từng bị can. Vì vậy, nội dung trình bày trên, LVN Group đã gửi tới đến quý bạn đọc thông tin về đình chỉ vụ an trong giai đoạn điều tra. Nếu có câu hỏi hay muốn sử dụng dịch vụ tư vấn tại Luật LVN Group; vui lòng liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ tư vấn. Luật LVN Group luôn sẵn sàng để phục vụ quý khách hàng.