Hiệu lực hồi tố của bộ luật hình sự thường được hiểu là hiệu lực của một hoặc nhiều quy phạm pháp luật hình sự đối với hành vi được pháp luật hình sự quy định là tội phạm đã thực hiện trước khi quy phạm pháp luật hình sự đó có hiệu lực thi hành. Để hiểu rõ hơn về bộ luật hình sự 2015 có hiệu lực hồi tố trong trường hợp nào, mời quý bạn đọc theo dõi nội dung nội dung trình bày dưới đây của LVN Group !.
Bộ luật hình sự 2015 có hiệu lực hồi tố trong trường hợp nào
1. Hồi tố là gì?
Hồi tố tiếng Anh có nghĩa là: Retroactive.
Hồi tố được hiểu là hiệu lực trở về trước của một hoặc nhiều quy phạm pháp luật hình sự đối với hành vi được pháp luật hình sự quy định là tội phạm so với quy phạm pháp luật hình sự tại thời gian có hiệu lực thi hành. Điều này thường áp dụng trong các văn bản quy phạm pháp luật, và đặc biệt luật hình sự thì thường gặp nhiều hơn.
Ví dụ: Công văn số hướng dẫn tội đánh bạc được áp dụng trước thời gian luật hình sự 2015 có hiệu lực 01/01/2017.
Hồi tố là một dạng hiệu lực pháp luật của văn bản quy phạm pháp luật. Trong đó, hiệu lực của văn bản quy phạm pháp luật được coi là tính bắt buộc thi hành của văn bản trong một giai đoạn nhất định, trên một không gian nhất định và với những chủ thể pháp luật nhất định.
2. Bộ luật hình sự 2015 có hiệu lực hồi tố trong trường hợp nào?
Hiệu lực hồi tố của Luật Hình sự là việc áp dụng quy định của Bộ luật hình sự đối với hành vi phạm tội đã thực hiện trước khi điều luật đó có hiệu lực thi hành. Về nguyên tắc, Luật Hình sự Việt Nam không có hiệu lực hồi tố và cũng không có một văn bản cụ thể nào xác định khái niệm hay đặc điểm của hồi tố. Đơn giản tội được quy định trong các văn bản pháp luật, xuất phát từ nguyên tắc pháp chế “không có tội nếu không có luật”.
Theo nguyên tắc này đạo luật hình sự chỉ có hiệu lực thi hành đối với tội phạm xảy ra khi đạo luật đó có hiệu lực thi hành và trước khi khi đạo luật đó mất hiệu lực. Nếu hành vi đã được thực hiện trước khi có luật thì không thể áp dụng điều luật đó để buộc họ chịu trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt, khi quy định của Bộ luật hình sự mới có lợi hơn cho người phạm tội, Bộ luật hình sự cho phép áp dụng quy định này đối với hành vi phạm tội đã được thực hiện trước khi điều luật đó có hiệu lực thi hành. Quy định cho phép áp dụng hiệu lực hồi tố này vì những lý do nhân đạo khi những quy định của luật mới khoan hồng hơn so với luật cũ và sự cần thiết bảo vệ lợi ích Nhà nước của xã hội và lợi ích của công dân thì việc áp dụng hiệu lực hồi tố là cần thiết. Song việc áp dụng hiệu lực hồi tố cũng bó hẹp trong một vài trường hợp.
Theo Khoản 1 Điều 152 Văn bản hợp nhất 23/VBHN-VPQH ngày 15 tháng 7 năm 2020 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật quy định: Chỉ trong trường hợp thật cần thiết để bảo đảm lợi ích chung của xã hội, thực hiện các quyền, lợi ích của tổ chức, cá nhân được quy định trong luật, nghị quyết của Quốc hội, văn bản quy phạm pháp luật của đơn vị trung ương mới được quy định hiệu lực trở về trước. Cũng tại Khoản 2, 3 Điều này quy định những trường hợp không được quy định hiệu lực trở về trước:
– Quy định trách nhiệm pháp lý mới đối với hành vi mà vào thời gian thực hiện hành vi đó pháp luật không quy định trách nhiệm pháp lý.
– Quy định trách nhiệm pháp lý nặng hơn.
– Văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân các cấp, chính quyền địa phương ở đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt không được quy định hiệu lực trở về trước.
Trong pháp luật hình sự hiện hành, không quy định hiệu lực hồi tố đối với điều luật mới không có lợi cho người phạm tội. Riêng đối với điều luật mới có lợi cho người phạm tội thì áp dụng hiệu lực hồi tố. Căn cứ, tại Khoản 2 và Khoản 3 Điều 7 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017 quy định như sau:
– Điều luật quy định một tội phạm mới, một hình phạt nặng hơn, một tình tiết tăng nặng mới hoặc hạn chế phạm vi áp dụng án treo, miễn trách nhiệm hình sự, loại trừ trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt, giảm hình phạt, xóa án tích và quy định khác không có lợi cho người phạm tội, thì không được áp dụng đối với hành vi phạm tội đã thực hiện trước khi điều luật đó có hiệu lực thi hành.
– Điều luật xóa bỏ một tội phạm, một hình phạt, một tình tiết tăng nặng, quy định một hình phạt nhẹ hơn, một tình tiết giảm nhẹ mới hoặc mở rộng phạm vi áp dụng án treo, miễn trách nhiệm hình sự, loại trừ trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt, giảm hình phạt, tha tù trước thời hạn có điều kiện, xóa án tích và quy định khác có lợi cho người phạm tội, thì được áp dụng đối với hành vi phạm tội đã thực hiện trước khi điều luật đó có hiệu lực thi hành.
Có thể thấy, pháp luật hình sự Việt Nam hiện hành không thừa nhận nguyên tắc hồi tố mà chỉ cho phép vận dụng nguyên tắc này trong một số trường hợp cụ thể theo hướng có lợi cho người phạm tội, việc quy định và áp dụng hiệu lực hồi tố là nguyên tắc thể hiện tính nhân đạo của Nhà nước ta.
3. Bộ luật hình sự 2015 có hiệu lực khi nào?
Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13 ngày 27 tháng 11 năm 2015 của Quốc hội, có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 01 năm 2018, được sửa đổi, bổ sung bởi:
Luật số 12/2017/QH14 ngày 20 tháng 6 năm 2017 của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13, có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 01 năm 2018.
Hiệu lực theo thời gian là phạm vi áp dụng BLHS 2015 đối với hành vi phạm tội trong khoảng thời gian nhất định.
Để biết thêm thông tin chi tiết, bạn đọc có thể truy cập thông tin qua nội dung trình bày Hiệu lực của Bộ luật Hình sự 2015
Trên đây là một số thông tin chi tiết về bộ luật hình sự 2015 có hiệu lực hồi tố trong trường hợp nào. Hy vọng với những thông tin LVN Group đã gửi tới sẽ giúp bạn hiểu thêm về vấn đề trên. Nếu bạn cần hỗ trợ tư vấn hỗ trợ pháp lý hoặc sử dụng các dịch vụ pháp lý khác từCông ty Luật LVN Group, hãy đừng ngần ngại mà liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ nhanh chóng. LVN Group cam kết sẽ giúp bạn có trải nghiệm tốt nhất về các dịch vụ mà mình gửi tới đến khách hàng. Chúng tôi luôn đồng hành pháp lý cùng bạn.
Gmail: info@lvngroup.vn
Website: lvngroup.vn