Quy định về hợp tác quốc tế trong đấu tranh chống tội phạm gồm có những quy định thế nào và hợp tác quốc tế diễn ra thế nào? Hãy cùng Luât LVN Group nghiên cứu thông qua nội dung trình bày sau !!
1. Khái niệm về hợp tác quốc tế trong đấu tranh chống tội phạm
Khoa học luật quốc tế có sự phân biệt các loại tội phạm như sau:
- Tội phạm quốc tế hay còn gọi là tội ác quốc tế;
- Tội phạm có tính chất quốc tế;
- Tội phạm hình sự chung.
Tội phạm quốc tế được Uỷ ban luật quốc tế xác định là các hoạt động chống lại pháp luật quốc tế, phát sinh do hành vi vi phạm nghĩa vụ của quốc gia. Đây là nghĩạ vụ có ý nghĩa cơ bản trong việc đảm bảo các quyền lợi sống còn của cộng đồng quốc tế. Tội phạm quốc tế là mối nguy hiểm nhất đối với toàn thể nhân loại, vì chúng xâm hại tới hoà bình và an ninh quốc tế.
Thuộc nhóm tội phạm này là tội ác chiến tranh, tội diệt chủng và apathai, tội chống lại con người, tội ác xâm lược. Đối với loại tội phạm quốc tế, quốc gia phải gánh chịu trách nhiệm pháp lý quốc tế và các thể nhân vi phạm phải chịu trách nhiệm pháp lý về các hành vi tội phạm đã thực hiên.
Tội phạm có tính chất quốc tế là nhóm tội phạm có mức độ nguy hiểm không bằng tội ác quốc tế, mặc dù được thực hiên nhằm xâm phạm trật tự pháp luật quốc gia cũng như xâm hại đến các quyền lợi của cộng đồng quốc tế.
Trong một số tài liêu khoa học, tội phạm này còn được gọi là tội phạm điều ước quốc tế. Thực tiễn quốc tế đã khẳng định, hợp tác quốc tế đấu tranh chống tội phạm có tính chất quốc tế đã được thực thi thành công ở những mức độ nhất định, trong khuôn khổ các điều ước quốc tế đa phương. Thuộc nhóm tội phạm này là cướp biển, khủng bố quốc tế, tội phạm làm tiền giả, tội buôn bán bất hợp pháp ma tuý và các chất hướng thần, tội buôn bán nô lệ, tội buôn bán phụ nữ và trẻ em … Tội phạm có tính chất quốc tế mang lại tổn hại to lớn cho quan hệ quốc tế và liên quan đến các quốc gia.
Về bản chất pháp lý, tội phạm có tính chất quốc tế cũng là tội phạm hình sự chung nhưng chứa đựng yếu tố nước ngoài. Tội phạm có tính quốc tế ngày càng trở nên phức tạp và đa dạng hơn, khi trong việc thực hiên tội phạm, người phạm tội sử dụng các biện pháp khoa học-kỹ thuật hiện đại làm tăng tính nguy hiểm của các loại tội phạm này. Tội phạm có tính chất quốc tế là loại hình tội phạm hình sự chung và có các đặc điểm sau đây:
– Đây là tội phạm nhìn chung được thực hiện trên lãnh thổ của một vài quốc gia hoặc trên lãnh thổ không thuộc thẩm quyền tài phán của quốc gia bất kỳ nào;
– Tội phạm có chứa đựng yếu tố nước ngoài (chủ thể tội phạm có quốc tịch khác nhau; khách thể của tội phạm là lợi ích của các quốc gia khác nhau bị xâm phạm; Sự kiện phạm tội xảy ra ở nước ngoài…).
– Cuộc đấu tranh chống tội phạm có tính chất quốc tế không thể có kết quả nếu không sử dụng các công cụ pháp lý quốc tế.
Tội phạm hình sự chung không xâm phạm đến trật tự pháp lý quốc tế và không đụng chạm đến các quyền lợi của công đồng quốc tế; Tuy nhiên, nhiều trường hợp, việc thực thi công lý đối với loại tội phạm hình sự chung không thể thực hiện được nếu không có sự frợ giúp của các nước khác. Ví dụ, sau khi thực hiện tội ở nước này, kẻ gây ra tội ác có thể vượt biên giới và lẩn trốn sang quốc gia khác.
Hợp tác quốc tế đấu tranh chống tội phạm bao gồm toàn bộ các hoạt động cần thiết cùa thành viên cộng đồng quốc tế, nhằm ngăn ngừa, trừng trị, loại bỏ tội phạm ra khỏi đời sống quốc tế cũng như đời sống quốc gia. Hoạt động hợp tác quốc tế bao gồm các hành động cụ thể, được thực hiện trong nhiều lĩnh vực thuộc các hoạt động tư pháp, đó là:
Hoạt động hợp tác quốc tế bao gồm các hành động cụ thể được thực hiện trong các lĩnh vực:
- Lĩnh vực đầu tiên là về phân định thẩm quyền xét xử của các quốc gia trong trường hợp phát sinh xung đột về thẩm quyền tài phán.
- Lĩnh vực thứ hai về thỏa thuận thành lập tòa án quốc tế xét xử các tội phạm quốc tế (các cá nhân phạm tội) về tội diệt chủng, tội ác chiến tranh…
- Lĩnh vực thứ ba là sự tương trợ tư pháp giữa các quốc gia trong các vụ việc hình sự về các hoạt động có tính chất tư pháp như thẩm vấn kẻ tội phạm; chuyển giao tài liệu, giấy tờ, các vật chứng; lấy lời khai của nhân chứng và các hoạt động điều tra khác; dẫn độ tội phạm và chuyển giao phạm nhân để thụ án tại quốc gia mà người phạm tội là công dân…
Sự xuất hiện tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia và tính quốc tế hoá đặc biệt của loại tội phạm này trong thời giạn gần đây làm tăng lên yêu cầu phát triển các quan hệ hợp tác quốc tế trong lĩnh vực đấu tranh phòng, chống tội phạm.
Phạm vi nghiên cứu của chương này giới hạn trong các loại tội phạm và chủ thể thực hiện cũng như phải chịu trách nhiệm là các thể nhân và tổ chức tội phạm (các băng, nhóm tội phạm). Còn đối với các hành vi xâm phạm luật quốc tế của quốc gia là vấn đề được giải quyết theo chế định trách nhiệm pháp lý quốc tế.
2. Các cách thức pháp lý quốc tế của hợp tác quốc tế trong đấu tranh chống tội phạm
Quá trình phát triển của quan hệ hợp tác quốc tế giữa các quốc gia trong lĩnh vực đấu tranh chống tôi phạm quốc tế đã đi đến hình thành các phương thức giải quyết sau đây:
– Các quốc gia có thể tự mình xét xử các tội phạm chiến tranh theo luật hình sự của nước mình.
– Trong các trường hợp riêng biệt, các quốc gia có thể ký kết các điều ước quốc tế nhầm mục đích thành lập toà án quân sự quốc tế, ví dụ như Toà án quân sự Nurumbe và Toà án quân sự Tôkyô.
– Thành lập toà Ad hoc, theo quyết định của Hội đồng bảo an Liên hợp quốc, như Quyết định số 808 năm 1993 đã thành lập Toà án quốc tế về Nam Tư cũ và Quyết định số 955 năm 1994 thành lập Toà án quốc tế về Ruanda để truy cứu trách nhiệm hình sự các cá nhân có hành vi vi phạm nghiêm trọng luật quốc tế nhân đạo.
3. Phòng, chống tội phạm tiếng anh là gì?
Phòng, chống tội phạm Tiếng anh là “crime prevention”