Thị trường chứng khoán đang ngày càng phát triển ở Việt Nam, trong đó trái phiếu doanh nghiệp được đánh giá là một trong những yếu tố cần thiết góp phân phát triển nền kinh tế. Tính đến cuối năm 2021, thị trường có gần 1,2 triệu tỷ đồng được doanh nghiệp huy động qua thị trường trái phiếu, chiếm khoảng 12% tổng dư nợ tín dụng toàn nền kinh tế vào khoảng 15% GDP sau điều chỉnh. Tuy nhiên, quy mô thị trường trái phiếu Việt Nam chỉ chiếm khoảng 15% GDP, thấp hơn nhiều so với các quốc gia khác trong khu vực.
Trong khuôn khổ nội dung trình bày này, công ty luật LVN Group sẽ gửi tới thông tin về vấn đề này đến quý bạn đọc
1. Thị trường trái phiếu doanh nghiệp mới chỉ ở giai đoạn phát triển
Hiện nay, quy mô thị trường trái phiếu doanh nghiệp ở Việt Nam mới chỉ ở giai đoạn phát triển, với 15% GDP vẫn còn thấp hơn nhiều so với các nước trong khu vực như Malaysia (56% GDP), Singapore (38% GDP), Thailand (25% GDP).
Thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam bắt đầu phát triển từ năm 2005, qua nhiều thời gian trái chiếm tỉ trọng rất nhỏ bé trên thị trường Việt Nam.
Tuy nhiên, từ năm 2016 trở lại đây, thị trường trái phiếu doanh nghiệp phát triển tương đối nhanh. Nhưng so với các nước trong khu vực, quy mô thị trường trái phiếu Việt Nam rất nhỏ bé.
Theo công bố của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước trong 6 tháng đầu năm 2021, Việt Nam phát hành hơn 200 nghìn tỉ trái phiếu doanh nghiệp. Thị trường phát triển nhanh nhưng không ổn định.
2. Khối bất động sản chiếm tỉ trọng lớn
Thị trường trái phiếu doanh nghiệp có vai trò cần thiết với doanh nghiệp kinh doanh bất động sản, luôn chiếm tỉ trọng 38 – 40% trong tổng cơ cấu phát hành trái phiếu doanh nghiệp của cả năm.
Quy mô thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam
Xếp thứ hai là trái phiếu doanh nghiệp của khối ngân hàng. Khối ngân hàng phát hành trái phiếu để tăng vốn trung và dài hạn, tức là tăng vốn cấp hai cho ngân hàng. Tài sản đảm bảo của ngân hàng chính là uy tín của ngân hành.
3. Nhiều doanh nghiệp mới phát hành trái phiếu
Theo số liệu của VBMA, năm 2021, tổng khối lượng phát hành trái phiếu doanh nghiệp trong nước đạt trên 658.000 tỷ đồng, tăng trưởng đến 42%.
Thị trường chứng kiến 1.033 đợt chào bán, gấp 2,8 lần so với năm 2020 và tương đương quy mô trung bình 636 tỷ đồng/đợt. Mặt khác còn có 4 đợt phát hành ra quốc tế với tổng giá trị 1,425 tỷ USD. Trong đó tỷ lệ doanh nghiệp phát hành ra công chúng chỉ chiếm rất nhỏ chưa đến 4,6% (năm 2020 là 7,1%), phần lớn vẫn đến từ phát hành riêng lẻ.
VBMA lưu ý rằng có đến 243 doanh nghiệp lần đầu phát hành trái phiếu trong năm ngoái, chiếm 40% tổng khối lượng phát hành. Phần lớn là các cái tên mới đến từ ngành bất động sản và xây dựng.
Phần lớn trái phiếu được phát hành bởi các doanh nghiệp ít tên tuổi hoặc doanh nghiệp mới,, có yếu tố rủi ro về thiếu thông tin cho người mua.
4. Thị trường đang có xu hướng hạ nhiệt
Theo Hiệp hội Thị trường trái phiếu Việt Nam (VBMA), thị trường trái phiếu doanh nghiệp đã hạ nhiệt trong 3 tháng đầu năm nay khi các quy định mới bắt đầu có hiệu lực. Tổng giá trị phát hành trong quý đầu năm đạt xấp xỉ 40.000 tỷ đồng; trong đó phần lớn là phát hành riêng lẻ với giá trị gần 31.000 tỷ đồng và phần còn lại là phát hành ra công chúng.
Mặt khác, lãi suất của cả thị trường trái phiếu Chính phủ và thị trường trái phiếu doanh nghiệp trong quý đầu năm đều có áp lực tăng nhẹ so với cùng kỳ năm 2021 do lo ngại lạm phát.
Từ năm 2019 đến nay lượng trái phiếu doanh nghiệp bắt đầu vượt lượng phát hành trái phiếu Chính phủ, thậm chí tỷ lệ năm 2021 là gấp đôi ở mức hơn 658.000 tỷ đồng. Đây là xu hướng phù hợp của tăng trưởng kinh tế.
Cơ quan quản lý cũng đã nhận thấy những rủi ro tiềm ẩn từ kênh huy động vốn này khi thị trường phát triển. Nghị định 153 quy định hoạt động phát hành về là một bước định hướng tất yếu về mặt chính sách để quản lý rủi ro hợp lý.
5. Giải đáp có liên quan
Trái phiếu doanh nghiệp là gì?
Trái phiếu doanh nghiệp là loại chứng khoán có kỳ hạn từ 01 năm trở lên do doanh nghiệp phát hành, xác nhận nghĩa vụ trả nợ gốc, lãi, và các nghĩa vụ khác (nếu có) của doanh nghiệp đối với nhà đầu tư sở hữu trái phiếu.
Kỳ hạn trái phiếu doanh nghiệp là bao lâu?
Kỳ hạn trái phiếu do doanh nghiệp phát hành quyết định đối với từng đợt phát hành căn cứ vào nhu cầu sử dụng vốn của doanh nghiệp và tình hình thị trường.
Ai được mua trái phiếu doanh nghiệp?
Đối tượng mua trái phiếu là các tổ chức, cá nhân Việt Nam và tổ chức, cá nhân nước ngoài.
Mặt khác, quý bạn đọc có thể nghiên cứu thêm về thị trường trái phiếu quốc tế qua nội dung trình bày:
Thị trường trái phiếu quốc tế