Trái phiếu chính phủ là trái phiếu do chính phủ phát hành nhằm mục đích bù đắp các thâm hụt của ngân sách nhà nước, tài trợ cho các công trình phúc lợi công cộng trung ương và địa phương hoặc làm công cụ điều tiết tiền tệ. Trái phiếu Chính phủ ghi nhận nghĩa vụ trả nợ của Nhà nước và quyền lợi của người sở hữu trái phiếu.
Công ty luật LVN Group sẽ gửi tới đến quý bạn đọc các thông tin về vấn đề này
1. Quy định chung về trái phiếu Chính phủ
Chủ thể phát hành trái phiếu chính phủ bao gồm các đối tượng sau:
– Chủ thể phát hành trái phiếu chính phủ là Bộ tài chính.
– Bộ tài chính ủy quyền cho Kho bạc nhà nước tổ chức phát hành trái phiếu theo hướng dẫn của pháp luật.
Đối tượng mua trái phiếu là tổ chức, cá nhân Việt Nam và tổ chức, cá nhân nước ngoài.Tổ chức của Việt Nam không được sử dụng kinh phí do ngân sách nhà nước cấp để mua trái phiếu.
2. Quy trình phát hành trái phiếu Chính phủ
Trái phiếu chính phủ được phát hành dựa theo các phương thức như sau:
– Đấu thầu phát hành trái phiếu;
– Bảo lãnh phát hành trái phiếu;
– Đại lý phát hành trái phiếu tại Việt Nam; đầu tư trái phiếu chính phủ phải thông qua cách thức đầu tư gián tiếp tại các quỹ đầu tư;
Quy trình phát hành trái phiếu chính phủ được thực hiện cụ thể như sau:
– Bước 1: Nhà đầu tư mở tài khoản giao dịch đăng ký mua hứng chỉ quỹ cho đại lý ủy quyền phân phối (lần đầu hay lần tiếp theo đều phải mở tài khoản).
– Bước 2: Thực hiện đặt lệnh mua bán theo hướng dẫn. Mỗi quỹ sẽ có mẫu biểu phiếu đặt lệnh khác nhau; nhưng có các nội dung cơ bản bắt buộc.
– Bước 3: Nắm giữ và chuyển đổi hoặc mua bán lại khi có nhu cầu rút vốn/rút tiền khỏi quỹ
3. Quy trình giao dịch trái phiếu Chính phủ
3.1. Ngày T + 0 (Ngày giao dịch)
Bước 1: Sau khi kết thúc phiên giao dịch, VSD nhận kết quả giao dịch từ Sở Giao dịch chứng khoán, thực hiện kiểm tra số dư trái phiếu Chính phủ của các tài khoản bán và thực hiện phong tỏa số lượng trái phiếu bán.
Bước 2: VSD lập và gửi Thông báo tổng hợp kết quả giao dịch trái phiếu Chính phủ cho thành viên lưu ký, tổ chức mở tài khoản trực tiếp, KBNN theo mẫu do VSD quy định.
3.2. Ngày T + 1 (Ngày thanh toán)
Bước 3: Thành viên lưu ký, tổ chức mở tài khoản trực tiếp, KBNN gửi xác nhận kết quả giao dịch cho VSD dưới dạng chứng từ điện tử thông qua cổng giao tiếp điện tử/cổng giao tiếp trực tuyến của VSD.
Bước 4: Sau khi thành viên lưu ký, tổ chức mở tài khoản trực tiếp, KBNN xác nhận giao dịch đúng, VSD sẽ lập và gửi Thông báo thanh toán trái phiếu Chính phủ/tiền giao dịch TPCP cho thành viên lưu ký, tổ chức mở tài khoản trực tiếp, KBNN và Thông báo thanh toán tiền giao dịch TPCP cho NH TVTT.
Bước 5: VSD lập, ký chữ ký điện tử và gửi Sở Giao dịch NHNN Bảng tổng hợp dữ liệu thanh toán tiền giao dịch TPCP theo Phụ lục 1 đính kèm Quy trình này (dữ liệu thanh toán tiền được gửi chi tiết theo từng giao dịch).
Bước 6: Sở Giao dịch NHNN nhận dữ liệu thanh toán tiền trái phiếu Chính phủ từ VSD. Hệ thống thực hiện xác thực chữ ký điện tử của VSD trên Bảng tổng hợp dữ liệu thanh toán tiền giao dịch trái phiếu Chính phủ do VSD gửi đến
Bước 7: NH TVTT bên mua/Tổ chức (bên) mua thanh toán tiền trực tiếp gửi lệnh chuyển tiền thanh toán trái phiếu Chính phủ đến Sở Giao dịch NHNN để thanh toán tiền mua trái phiếu Chính phủ cho NH TVTT bên bán/Tổ chức (bên) bán thanh toán tiền trực tiếp. Lệnh chuyển tiền thanh toán giao dịch TPCP là Lệnh thanh toán Có trên hệ thống TTLNH, trong đó, ngoài các trường thông tin như lệnh chuyển tiền giá trị cao thông thường, Lệnh thanh toán Có thanh toán tiền giao dịch trái phiếu Chính phủ được bổ sung thêm các thông tin để phân biệt, nhận biết với các lệnh thanh toán khác. Trường hợp hệ thống TTLNH gặp sự cố, NH TVTT bên mua/Tổ chức (bên) mua thanh toán tiền trực tiếp có thể gửi Lệnh chuyển tiền thanh toán giao dịch trái phiếu Chính phủ dưới dạng Ủy nhiệm chi bằng giấy bao gồm trường thông tin theo hướng dẫn về mã định danh giao dịch do VSD gửi tới để đối chiếu.
Thời gian Sở Giao dịch NHNN nhận Lệnh thanh toán Có và Ủy nhiệm chi thanh toán tiền giao dịch trái phiếu Chính phủ là từ 09h00 đến 15h30 của ngày thanh toán.
Bước 8: Phòng Kế toán đối chiếu thông tin lệnh chuyển tiền thanh toán giao dịch trái phiếu Chính phủ của NH TVTT bên mua/Tổ chức (bên) mua thanh toán tiền trực tiếp với Bảng tổng hợp dữ liệu thanh toán tiền giao dịch trái phiếu Chính phủ do VSD gửi đến
Bước 9.1: Trường hợp lệnh chuyển tiền thanh toán giao dịch trái phiếu Chính phủ mà Sở Giao dịch NHNN nhận được khớp với dữ liệu trong Bảng tổng hợp dữ liệu thanh toán tiền giao dịch trái phiếu Chính phủ do VSD gửi đến, Phòng Kế toán sẽ thực hiện ghi có tài khoản của người nhận lệnh (NH TVTT bên bán/Tổ chức (bên) bán thanh toán tiền trực tiếp) tại Sở Giao dịch.
Bước 9.2: Trường hợp lệnh chuyển tiền thanh toán giao dịch trái phiếu Chính phủ không khớp với dữ liệu trong Bảng tổng hợp dữ liệu thanh toán tiền giao dịch TPCP do VSD gửi đến:
– Đối với lệnh chuyển tiền thanh toán trái phiếu Chính phủ là Lệnh thanh toán Có trên hệ thống TTLNH: Nếu số tiền thanh toán hoặc mã định danh giao dịch không khớp đúng với dữ liệu thanh toán tiền tương ứng từ VSD, Phòng Kế toán chuyển Phòng TTLNH thực hiện trả lại lệnh thanh toán cho NH TVTT bên mua/Tổ chức (bên) mua thanh toán tiền trực tiếp qua hệ thống TTLNH. Đối với các trường hợp không khớp đúng khác, Phòng Kế toán chuyển lệnh sang Phòng TTLNH để Phòng TTLNH gửi điện tra soát lệnh thanh toán tiền giao dịch trái phiếu Chính phủ đến NH TVTT bên mua/Tổ chức (bên) mua thanh toán tiền trực tiếp qua hệ thống TTLNH. Khi có kết quả tra soát từ Phòng TTLNH chuyển sang, Phòng Kế toán thực hiện:
(a) Nếu trả lời tra soát đối chiếu khớp đúng với dữ liệu thanh toán tiền tương ứng từ VSD, Phòng Kế toán ghi có tài khoản của NH TVTT bên bán/Tổ chức (bên) bán thanh toán tiền trực tiếp tại Sở Giao dịch NHNN;
(b) Nếu trả lời tra soát không khớp với dữ liệu thanh toán tiền tương ứng từ VSD hoặc không nhận được trả lời tra soát trước 15h30, Phòng Kế toán chuyển Phòng TTLNH thực hiện trả lại lệnh thanh toán cho NH TVTT bên mua/Tổ chức (bên) mua thanh toán tiền trực tiếp qua hệ thống TTLNH.
– Đối với lệnh chuyển tiền thanh toán trái phiếu Chính phủ dưới dạng Ủy nhiệm chi bằng giấy: Phòng Kế toán thực hiện gửi trả Ủy nhiệm chi cho NH TVTT bên mua/Tổ chức (bên) mua thanh toán tiền trực tiếp.
NH TVTT và tổ chức thanh toán tiền trực tiếp thực hiện tra cứu thông tin về trạng thái lệnh thanh toán tiền giao dịch trái phiếu Chính phủ thông qua Bảng tổng hợp kết quả thanh toán tiền giao dịch TPCP theo thành viên thanh toán
Bước 9.3: Sau khi hoàn thành hạch toán ghi có tài khoản của NH TVTT bên bán/Tổ chức (bên) bán thanh toán tiền trực tiếp, hệ thống tự động gửi thông báo kết quả thanh toán tiền giao dịch trái phiếu Chính phủ theo từng giao dịch cho VSD
Bước 10: Ngay sau khi nhận thông báo kết quả thanh toán tiền giao dịch trái phiếu Chính phủ của Sở giao dịch NHNN, hệ thống thanh toán trái phiếu của VSD sẽ xác định giao dịch, thực hiện thanh toán trái phiếu Chính phủ tương ứng đồng thời gửi xác nhận đến Sở giao dịch NHNN là đã nhận thông báo thành công.
Quy trình giao dịch trái phiếu chính phủ
Bước 11: Từ 15h30 – 16h30:
11.1. Phòng Kế toán lập, ký chữ ký điện tử và gửi VSD Bảng, tổng hợp kết quả thanh toán tiền giao dịch trái phiếu Chính phủ trong ngày theo Phụ lục 5 đính kèm Quy trình này để thực hiện đối chiếu kết quả thanh toán trong ngày.
11.2. Sau khi nhận được Bảng tổng hợp kết quả thanh toán tiền giao dịch trái phiếu Chính phủ trong ngày do Sở giao dịch NHNN gửi đến, VSD thực hiện xác thực, ký chữ ký điện tử và gửi trả kết quả đối chiếu cho Sở Giao dịch NHNN
4. Giải đáp có liên quan
Tổ chức nào tham gia trong Quy trình thanh toán tiền giao dịch trái phiếu Chính phủ tại Ngân hàng nhà nước?
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam
Ai được phát hành trái phiếu chính phủ?
Chủ thể phát hành trái phiếu chính phủ bao gồm các đối tượng sau:
– Chủ thể phát hành trái phiếu chính phủ là Bộ tài chính.
– Bộ tài chính ủy quyền cho Kho bạc nhà nước tổ chức phát hành trái phiếu theo hướng dẫn của pháp luật.
Đối tượng nào được mua trái phiếu chính phủ ?
Đối tượng mua trái phiếu là tổ chức, cá nhân Việt Nam và tổ chức, cá nhân nước ngoài.Tổ chức của Việt Nam không được sử dụng kinh phí do ngân sách nhà nước cấp để mua trái phiếu.
Quý bạn đọc có thể nghiên cứu thêm thông tin về trái phiếu qua nội dung trình bày:
Trái phiếu chuyển đổi thành cổ phiếu được không?