Quyền bề mặt là gì? (Cập nhật 2023) – Luật LVN Group

Là một quyền xuất phát từ quyền sở hữu đối với tài sản, quyền bề mặt được quy định tại Bộ luật dân sự 2015. Tuy nhiên, không phải mọi người ai cũng hiểu rõ quyền bề mặt là gì và các vấn đề pháp lý liên quan thế nào. Hãy cũng LVN Group theo dõi nội dung trình bày dưới đây để hiểu rõ hơn !.

1. Quyền bề mặt là gì?

Quyền bề mặt theo Điều 267 Bộ luật dân sự 2015 (BLDS) là quyền của một chủ thể đối với mặt đất, mặt nước, khoảng không gian trên mặt đất, mặt nước và lòng đất mà quyền sử dụng đất đó thuộc về chủ thể khác.

Cùng là một vật phát sinh từ quyền sở hữu, quyền bề mặt là quyền của một chủ thể nhưng chủ thể này không phải chủ sở hữu được tác động, khai thác trên tài sản. Quyền này chỉ áp dụng được đối với đối tượng là quyền sử dụng đất đối với mặt đất, mặt nước với phạm vi quyền là khoảng không gian bên trên và bên trong của các đối tượng này.

2. Căn cứ xác lập quyền bề mặt

Theo quy định của BLDS, quyền bề mặt được xác lập theo hướng dẫn của luật hoặc theo thỏa thuận hoặc theo di chúc.

3. Hiệu lực của quyền bề mặt

Quyền bề mặt được xác lập từ thời gian chủ thể có quyền sử dụng đất chuyển giao mặt đất, mặt nước, khoảng không gian trên mặt đất, mặt nước và lòng đất cho người có quyền bề mặt. Đó được xác định là thời gian có hiệu lực của quyền bề mặt. Có nghĩa là kể từ thời gian chủ sở hữu chuyển giao tài sản, người có quyền bề mặt có quyền được khai thác công dụng, hưởng hoa lợi, lợi tức và các quyền khác đối với tài sản đó. Nhưng nếu luật liên quan có quy định khác hoặc các bên có thỏa thuận khác, quyền bề mặt sẽ được xác lập theo thời gian luật quy định hoặc thời gian mà các bên thỏa thuận chứ không căn cứ vào thời gian chuyển giao tài sản.

Quyền bề mặt có hiệu lực đối với cá nhân, pháp nhân, trừ trường hợp luật liên quan có quy định khác.

Trừ trường hợp luật liên quan quy định khác, với tính chất tuyệt đối của một vật quyền, kể từ thời gian quyền bề mặt phát sinh hiệu lực, quyền bề mặt sẽ được bảo vệ, tôn trọng và có giá trị đối kháng với các chủ thể khác trong xã hội

4. Thời hạn của quyền bề mặt

Theo từng căn cứ xác lập, quyền bề mặt có những thời hạn khác nhau. Tuy nhiên, bởi vì quyền bề mặt chỉ là một quyền phái sinh của quyền sở hữu đối với quyền sử dụng đất nên thời hạn của quyền bề mặt không thể vượt quá thời hạn của quyền sử dụng đất theo hướng dẫn của Luật đất đai.

Trường hợp thời hạn của quyền bề mặt không được xác định (các bên không thỏa thuận haydi chúc không nêu thời hạn,..) thì người có quyền bề mặt hoặc người có quyền sử dụng đất có thể chấm dứt quyền bề mặt bất cứ lúc nào tuy nhiên phải thông báo bằng văn bản cho bên kia  biết trước ít nhất là 06 tháng.

5. Nội dung của quyền bề mặt

Chủ thể có quyền bề mặt thì có quyền khai thác, sử dụng mặt đất, mặt nước, khoảng không gian trên mặt đất, mặt nước và lòng đất thuộc quyền sử dụng đất của người khác để xây dựng công trình, trồng cây, canh tác tuy nhiên phải không được trái với quy định của BLDS, pháp luật về đất đai, xây dựng, quy hoạch, tài nguyên, khoáng sản và quy định khác của pháp luật có liên quan. Trường hợp hoạt động này tạo dựng được các tài sản thì chủ thểcó quyền bề mặt được xác lập quyền sở hữu đối với các tài sản đó chứ không phải là chủ sở hữu.

Trường hợp quyền bề mặt được chuyển giao một phần hoặc toàn bộ thì chủ thể nhận chuyển giao được quyền kế thừa quyền bề mặt theo điều kiện và trong phạm vi tương ứng với phần quyền bề mặt được chuyển giao tức phù hợp với căn cứ xác lập quyền này.

6. Chấm dứt quyền bề mặt

Quyền bề mặt sẽ chấm dứt trong trường hợp sau đây:

– Thời hạn hưởng quyền bề mặt đã hết.

– Chủ thể có quyền bề mặt và chủ thể có quyền sử dụng đất là một.

– Chủ thể có quyền bề mặt từ bỏ quyền của mình.Quyền sử dụng đất có quyền bề mặt bị thu hồi theo hướng dẫn của Luật đất đai.

– Theo thỏa thuận của các bên hoặc theo hướng dẫn của luật.

7. Các câu hỏi liên quan

Sau khi quyền bề mặt chấm dứt thì chủ thể có quyền bề mặt phải làm gì?

Khi quyền bề mặt chấm dứt, chủ thể quyền bề mặt phải trả mặt đất, mặt nước,… cho chủ thể có quyền sử dụng đất theo thoả thuận hoặc theo hướng dẫn của pháp luật.

Tài sản thuộc sở hữu của chủ thể quyền bề bề mặt phải xử lý thế nào?

Trừ trường hợp các bên có thoả thuận khác, trước khi quyền bề mặt chấm dứt, chủ thể có quyền bề mặt phải xử lý tài sản sở hữu của mình, nếu không xử lý thì sau khi chấm dứt tài sản đó sẽ thuộc về chủ thể có quyền sử dụng đất trừ trường hợp chủ thể có quyền sử dụng đất không nhận tài sản đó.

Nếu chủ sử dụng đất không nhận tài sản thuộc sở hữu của chủ thể quyền bề mặt sau khi chấm dứt quyền bề mặt thì sẽ xử lý thế nào?

Trường hơp chủ thể có quyền sử dung đất không nhận tài sản thì chủ thể có quyền bề mặt phải thanh toán chi phí xử lý tài sản nếu buộc phải xử lý tài sản.

Trên đây LVN Group đã nêu một số nội dung và trả lời một số câu hỏi có liên quan đến quyền bề mặt. Trong quá trình nghiên cứu, nếu quý khách hàng còn câu hỏi xin vui lòng liên hệ với chúng tôi qua website của Công ty Luật LVN Group.