Quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp là gì ? [Cập nhập 2023]

Pháp luật sinh ra để bảo vệ sự cân bằng của các quan hệ pháp luật. Khi pháp luật ra đời có chia làm ba mảng chính đó chính là lập pháp, hành pháp và tư pháp. Ứng theo từng mảng thì sẽ có đơn vị chuyên thực hiện việc này. Hãy cùng LVN Group nghiên cứu về quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp thông qua nội dung trình bày  Quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp là gì? dưới đây!

1. Quyền lập pháp là gì?

Quyền lập pháp là một trong ba chức năng chính của nhà nước, song hành cùng quyền hành pháp và quyền tư pháp để tổng hợp thành quyền lực của nhà nước được quy định trong Hiến pháp 2013.

Cũng theo căn cứ tại Hiến pháp năm 2013 thì Quốc hội chính là đơn vị thực hiện quyền lập hiến cũng như quyền lập pháp và quyết định các vấn đề cần thiết, cốt yếu của đất nước.

Chính vì vậy, lập pháp được hiểu là quyền thuộc về toàn thể nhân dân, được trao cho hội nghị đại biểu nhân dân là Quốc hội.

Quyền lực nhà nước được phân tách thành ba quyền là quyền lập pháp, quyền hành pháp và quyền tư pháp. Quyền lập pháp là quyền ban hành pháp luật, quyền hành pháp là quyền thực thi pháp luật và quyền tư pháp là quyền bảo vệ pháp luật.

Tại khoản 3 Điều 2 Hiến pháp năm 2013 đã quy định rõ quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công, phối hợp, kiểm soát giữa các đơn vị nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp.

Đồng thời tại khoản 1 Điều 70 Hiến pháp năm 2013 quy định Quốc hội là đơn vị duy nhất có nhiệm vụ và quyền hạn “Làm Hiến pháp và sửa đổi Hiến pháp; làm luật và sửa đổi luật;”. Vì vậy quyền lập pháp thuộc về Quốc hội và Quốc hội có thể ủy quyền cho đơn vị nhà nước khác thay mặt mình ban hành văn bản dưới luật để quản lý xã hội.

Nội dung căn bản của quyền lập pháp chính là quyền đồng ý thông qua một chính sách hoặc một dự luật nào đó. Quốc hội là đơn vị duy nhất có quyền thông qua dự án luật, tạo nên các quy tắc xử sự bắt buộc các chủ thể trong xã hội phải thực hiện.

Quy trình lập pháp được tiến hành theo một trình tự, giai đoạn từ sáng kiến pháp luật, soạn thảo văn bản, trình dự án luật, thẩm tra, thảo luận, thông qua. Do đó soạn thảo luật chỉ là một công đoạn của hoạt động lập pháp mà không phải là yếu tố cấu thành quyền lập pháp.

Hoạt động lập pháp được tiến hành một cách thường xuyên theo chương trình xây dựng luật, pháp lệnh hàng năm và cả nhiệm kỳ của Quốc hội. Ở nước ta thì đa số các đạo luật đều do Chính phủ soạn thảo và trình lên Quốc hội do đó chủ thể lập pháp không nhất thiết là chủ thể soạn thảo luật.

 

 

Tuy nhiên, dựa vào mối quan hệ giữa hai đơn vị là Quốc hội và Chính phủ thì Quốc hội chỉ ban hành luật dựa trên nhu cầu chính sách do Chính phủ báo cáo và thông qua chương trình công tác của Chính phủ. Mối tương quan giữa lập pháp và hành pháp này nhằm đảm bảo cho pháp luật khi ban hành, áp dụng sẽ không xa rời thực tiễn.

Quốc hội có thể ủy quyền cho Chính phủ và các đơn vị nhà nước khác ban hành văn bản quy phạm pháp luật để chi tiết hóa nội dung của đạo luật đó. Đây không phải là việc Quốc hội chia sẻ quyền lập pháp của mình cho đơn vị khác mà bản chất của hoạt động này là lập pháp ủy quyền. Quốc hội chỉ giao cho đơn vị nhà nước điều chỉnh những quan hệ xã hội thường xuyên thay đổi để tránh trường hợp luật của Quốc hội phải thường xuyên thay đổi theo.

2. Quyền hành pháp là gì?

Quyền hành pháp là một trong ba chức năng chính của nhà nước, cùng quyền lập pháp và quyền tư pháp hợp thành tạo nên quyền lực nhà nước.

Hành pháp chính là việc thi hành theo hướng dẫn tại Hiến pháp, căn cứ theo Hiến pháp để soạn thảo ra hoặc ban bố các quy định của luật và thực hiện theo các quy định của luật.

Đại diện cho hành pháp sẽ là Chính phủ, người đứng đầu là Chủ tịch nước. Chính vì vậy, hành pháp được hiểu là việc thực hiện luật pháp đã được thiết lập thông qua đơn vị Chính phủ.

3. Quyền tư pháp là gì?

Quyền tư pháp là quyền lực nhà nước với mục đích là để đảm bảo sự công tư công bằng của pháp luật, bảo vệ nền công lý, đảm bảo thực hiện tư pháp thì theo hướng dẫn pháp luật sẽ có các đơn vị tư pháp.

Tư pháp cũng chính là một trong ba chức năng chính của quyền lực nhà nước. Tư pháp là để mục đích trừng trị tội phạm cũng như giải quyết xung đột giữa các cá nhân.

Cơ quan tư pháp chính là hệ thống các tòa án để xử lý những hành vi vi phạm pháp luật và giải quyết các tranh chấp, xung đột.

Trên đây là các thông tin về Quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp là gì ? [Cập nhập 2023] mà LVN Group gửi tới tới quý bạn đọc. Nếu còn bất kỳ câu hỏi nào cần hỗ trợ về vấn đề trên vui lòng liên hệ với Công ty Luật LVN Group của chúng tôi. Công ty Luật LVN Group luôn cam kết sẽ đưa ra nhưng hỗ trợ tư vấn về pháp lý nhanh chóng và có hiệu quả nhất. Xin chân thành cảm ơn quý bạn đọc.