Thông tin công dân được tiếp cận có điều kiện

Luật Tiếp cận thông tin năm 2016 (có hiệu lực thi hành từ ngày 1-7-2018) quy định về trách nhiệm, cách thức để người dân có thể tiếp cận với thông tin trong hoạt động của đơn vị nhà nước, đây được xem là đạo luật mới với nhiều quy định tiến bộ, cụ thể hóa các quyền cơ bản của công dân được Hiến pháp quy định. Vậy Thông tin nào công dân được tiếp cận có điều kiện theo hướng dẫn của Luật tiếp cận thông tin 2016? Hãy cùng LVN Group nghiên cứu qua nội dung trình bày dưới đây!

1. Những thông tin nào được tiếp cận ?

Luật Tiếp cận thông tin quy định, công dân được tiếp cận thông tin bằng 2 cách thức: Tự do tiếp cận thông tin được đơn vị nhà nước công khai và yêu cầu đơn vị nhà nước gửi tới thông tin. Trong đó, thông tin phải được công khai gồm: Thông tin mà pháp luật quy định phải công khai; thủ tục hành chính và quy trình giải quyết công việc của đơn vị nhà nước…

Về phạm vi thông tin được tiếp cận, luật quy định công dân được tiếp cận tất cả thông tin của đơn vị nhà nước theo hướng dẫn của luật (trừ thông tin công dân không được tiếp cận và thông tin tiếp cận có điều kiện). Mặt khác, căn cứ vào điều kiện thực tiễn, đơn vị nhà nước chủ động công khai thông tin khác do mình tạo ra hoặc nắm giữ.

Bên cạnh quy định quyền tiếp cận thông tin của công dân, luật quy định rất rõ các hành vi bị cấm như: Cố ý gửi tới thông tin sai lệch, không trọn vẹn; trì hoãn việc gửi tới thông tin; hủy hoại thông tin; làm giả thông tin.

Các hành vi gửi tới hoặc sử dụng thông tin để chống lại Nhà nước, phá hoại chính sách đoàn kết, kích động bạo lực; gửi tới hoặc sử dụng thông tin nhằm xúc phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín, gây kỳ thị về giới; cản trở, đe dọa, trù dập người yêu cầu hay người gửi tới thông tin… đều bị nghiêm cấm.

Mặt khác, luật cũng quy định các loại thông tin công dân không được tiếp cận gồm: Thông tin thuộc bí mật Nhà nước (những thông tin có nội dung cần thiết thuộc các lĩnh vực: Chính trị, quốc phòng – an ninh quốc gia, đối ngoại, kinh tế, khoa học – công nghệ và các lĩnh vực khác theo hướng dẫn của luật); thông tin nếu để tiếp cận sẽ gây nguy hại đến lợi ích của Nhà nước, ảnh hưởng xấu đến quốc phòng – an ninh quốc gia, quan hệ quốc tế, trật tự an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức khỏe của cộng đồng, gây nguy hại đến tính mạng, cuộc sống hoặc tài sản của người khác; thông tin thuộc bí mật công tác; thông tin về các cuộc họp nội bộ của đơn vị; các tài liệu do đơn vị soạn thảo cho công việc nội bộ…

2. Thông tin công dân không được tiếp cận

Điều 6 Luật Tiếp cận thông tin 2016 quy định thông tin công dân không được tiếp cận

–  Thông tin thuộc bí mật nhà nước, bao gồm những thông tin có nội dung cần thiết thuộc lĩnh vực chính trị, quốc phòng, an ninh quốc gia, đối ngoại, kinh tế, khoa học, công nghệ và các lĩnh vực khác theo hướng dẫn của luật.

Khi thông tin thuộc bí mật nhà nước được giải mật thì công dân được tiếp cận theo hướng dẫn của pháp luật.

– Thông tin mà nếu để tiếp cận sẽ gây nguy hại đến lợi ích của Nhà nước, ảnh hưởng xấu đến quốc phòng, an ninh quốc gia, quan hệ quốc tế, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức khỏe của cộng đồng; gây nguy hại đến tính mạng, cuộc sống hoặc tài sản của người khác; thông tin thuộc bí mật công tác; thông tin về cuộc họp nội bộ của đơn vị nhà nước; tài liệu do đơn vị nhà nước soạn thảo cho công việc nội bộ.

3. Thông tin công dân được tiếp cận có điều kiện

Điều 7 Luật Tiếp cận thông tin 2016 quy định thông tin công dân được tiếp cận có điều kiện:

– Thông tin liên quan đến bí mật kinh doanh được tiếp cận trong trường hợp chủ sở hữu bí mật kinh doanh đó đồng ý.

– Thông tin liên quan đến bí mật đời sống riêng tư, bí mật cá nhân được tiếp cận trong trường hợp được người đó đồng ý; thông tin liên quan đến bí mật gia đình được tiếp cận trong trường hợp được các thành viên gia đình đồng ý.

– Trong quá trình thực hiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình, người đứng đầu đơn vị nhà nước quyết định việc gửi tới thông tin liên quan đến bí mật kinh doanh, đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình trong trường hợp cần thiết vì lợi ích công cộng, sức khỏe của cộng đồng theo hướng dẫn của luật có liên quan mà không cần có sự đồng ý của chủ sở hữu bí mật kinh doanh; các thành viên trong gia đình đó đồng ý.

4. Cách thức gửi tới thông tin

Luật Tiếp cận thông tin quy định, tùy trường hợp cụ thể mà trình tự, thủ tục yêu cầu gửi tới thông tin của công dân và cách thức đơn vị nhà nước gửi tới thông tin cũng sẽ có sự thay đổi.

Theo đó, trường hợp gửi tới thông tin trực tiếp tại trụ sở đơn vị gửi tới thông tin: Đối với thông tin đơn giản, có sẵn có thể gửi tới ngay. Với thông tin phức tạp, cần tập hợp từ các bộ phận của đơn vị đó hoặc phải có ý kiến của đơn vị khác thì chậm nhất là 10 ngày công tác. Trường hợp cần gia hạn tìm kiếm thì tối đa không quá 10 ngày công tác. Người yêu cầu gửi tới thông tin được trực tiếp đọc, xem, nghe, ghi chép, sao chép, chụp tài liệu…

Đối với trường hợp gửi tới thông tin qua mạng điện tử: Đối với thông tin đơn giản, có sẵn thì chậm nhất là 3 ngày công tác; với thông tin phức tạp, cần tập hợp từ các bộ phận của đơn vị đó hoặc phải có ý kiến của đơn vị khác thì chậm nhất là 15 ngày công tác. Trường hợp cần gia hạn thì tối đa không quá 15 ngày công tác. Việc gửi tới thông tin qua mạng điện tử được thực hiện bằng các cách thức như: gửi tập tin đính kèm thư điện tử; gửi tới mã truy cập một lần (chỉ dẫn địa chỉ truy cập để tải thông tin).

Còn trong trường hợp gửi tới thông tin thông qua dịch vụ bưu chính, fax: Đối với thông tin đơn giản, có sẵn thì chậm nhất là 5 ngày công tác. Các thông tin phức tạp, cần tập hợp hoặc phải có ý kiến thì chậm nhất là 15 ngày công tác. Trường hợp cần gia hạn thì tối đa không quá 15 ngày công tác…

Trên đây là Thông tin công dân được tiếp cận có điều kiện mà LVN Group muốn giới thiệu đến quý bạn đọc. Hi vọng nội dung trình bày sẽ hỗ trợ và giúp ích cho quý bạn đọc về vấn đề này!