Thị trường trái phiếu của nước ta được hình thành từ những năm 1990 và bắt đầu phát triển từ năm 2000. Hiện nay, thị trường trái phiếu đã và đang trên đà phát triển mạnh nhằm đáp ứng yêu cầu huy động vốn của Chính phủ, chính quyền địa phương, các ngân hàng chính sách và doanh nghiệp. Các chế độ pháp lý điều chỉnh cho hoạt động của thị trường trái phiếu đã được ban hành trọn vẹn, đồng bộ từ cấp trên đến cấp dưới. Trong đó trái phiếu chính phủ là thị trường đóng vai trò cần thiết trong thị trường trái phiếu. Vậy các đợt phát hành trái phiếu chính phủ được quy định thế nào? Mời quý bạn đọc cùng cân nhắc nội dung trình bày dưới đây để hiểu rõ hơn về vấn đề này !!
các đợt phát hành trái phiếu chính phủ
1. Thị trường trái phiếu
Thị trường trái phiếu được biết đến là nơi diễn ra các hoạt động trao đổi mua bán trái phiếu giữa các nhà đầu tư, tổ chức phát hành hoặc trung gian môi giới. Đây là nơi các tổ chức phát hành công cụ trái phiếu để thực hiện việc huy động vốn cho hoạt động của mình.
Người nắm giữ trái phiếu được gọi là trái chủ, bên phát hành có trách nhiệm trả lãi cho trái chủ cùng với toàn bộ số vốn vào thời gian đáo hạn.
Thị trường trái phiếu được chia thành rất nhiều loại phù hợp với từng đặc điểm và chức năng của nó. Tùy theo nhu cầu của nhà đầu tư mà có thể chọn và sở hữu loại trái phiếu phù hợp với mục tiêu đầu tư đã đề ra.
Đặc điểm của trái phiếu
- Trái phiếu có kỳ hạn: Mỗi trái phiếu được phát hành đều có quy định kỳ hạn cụ thể. Trái phiếu có thể là ngắn hạn (từ 01 đến 05 năm), trung hạn (từ 05 đến 12 năm) và dài hạn (từ 12 đến 30 năm).
- Trái phiếu có mệnh giá niêm yết là 100.000 VNĐ và bội số của 100.000 VNĐ nếu phát hành tại thị trường Việt Nam. Giá trái phiếu tỷ lệ nghịch với lãi sự thay đổi lãi suất trên thị trường.
- Trái chủ nhận được lợi tức cố định đối với các trái phiếu đã quy định trước mức lãi suất áp dụng trên trái phiếu.
- Trái chủ được ưu tiên thanh toán tài sản thanh lý nếu tổ chức phát hành bị phá sản.
- Trái chủ không có quyền biểu quyết, tác động đến quyết định của công ty phát hành.
Hiện nay, trên thị trường có 5 loại thị trường trái phiếu phổ biến như sau:
- Thị trường trái phiếu chính phủ
- Thị trường trái phiếu chính phủ bảo lãnh
- Thị trường trái phiếu chính quyền địa phương
- Thị trường trái phiếu doanh nghiệp
- Thị trường trái phiếu quốc tế
2. Trái phiếu chính phủ
Căn cứ theo hướng dẫn tại khoản 1 Điều 2 Nghị định 01/2011/NĐ-CP quy định về khái niệm trái phiếu chính phủ, theo đó Trái phiếu Chính phủ được hiểu là loại trái phiếu do Bộ Tài chính phát hành nhằm huy động vốn cho ngân sách nhà nước hoặc huy động vốn cho chương trình, dự án đầu tư cụ thể thuộc phạm vi đầu tư của nhà nước.
Vì vậy, có thể thấy rằng, trái phiếu trong thị trường trái phiếu chính phủ được phát hành với mục đích chính là huy động vốn cho ngân sách nhà nước và là nơi để chính phủ thực hiện biện pháp quản lý lượng tiền trên thị trường, chống lại tình trạng lạm phát nếu xảy ra.
Đại diện phát hành trái phiếu chính phủ chính là Bộ tài chính. Sau khi quyết định, Kho bạc Nhà nước sẽ công bố kế hoạch phát hành trái phiếu chính phủ ra công chúng. Các thông tin gồm có: Khối lượng phát hành dự kiến, kỳ hạn, lãi suất,… Những thông tin này giúp các nhà đầu tư chủ động nguồn vốn để tham gia vào các đợt phát hành trái phiếu.
Trái phiếu chính phủ được phát hành theo phương thức đấu thầu, bảo lãnh hoặc bán lẻ. Hiện nay các chứng khoán sẽ được đăng ký, lưu ký và niêm yết trên sở giao dịch chứng khoán Hà Nội và phát hành theo cách thức đấu thầu là chủ yếu.
Hình thức ban đầu của trái phiếu chính phủ áp dụng phổ biến là cách thức chứng chỉ, sau đó xuất hiện thêm cách thức bút toán ghi sổ. Hiện nay, có 03 loại trái phiếu Chính phủ đó là:
- Tín phiếu kho bạc
- Trái phiếu kho bạc
- Công trái xây dựng Tổ quốc
Lãi suất trái phiếu Chính phủ được hiểu là tỷ lệ phần trăm dựa giá trị mệnh giá trái phiếu mà chủ sở hữu được hưởng. Theo đó vào các kỳ trả lãi theo như điều kiện, điều khoản của trái phiếu mà chủ sở hữu đang năm giữ nhà phát hành phải thanh toán theo tỉ lệ lãi hàng năm đã được quy định.
Hiện nay, lãi xuất trái phiếu Chính phủ sẽ được thông báo khi trên trang điện tử của Sở Giao dịch chứng khoán và khi người sở hữu mua được trái phiếu Chính phủ thì lãi suất trái phiếu sẽ được ghi trên trái phiếu mà nhà đầu tư – nhà tạo lập thị trường sở hữu.
3. Các đợt phát hành trái phiếu chính phủ
- Phát hành riêng lẻ trái phiếu Chính phủ
Theo quy định tại Điều 17 Nghị định 95/2018/NĐ-CP quy định về việc Phát hành riêng lẻ trái phiếu Chính phủ như sau:
– Phát hành riêng lẻ là phương thức bán trực tiếp trái phiếu Chính phủ cho từng đối tượng mua.
– Kho bạc Nhà nước xây dựng phương án phát hành trái phiếu Chính phủ theo phương thức riêng lẻ báo cáo Bộ Tài chính chấp thuận.
– Trên cơ sở phương án phát hành riêng lẻ được Bộ Tài chính chấp thuận Kho bạc Nhà nước ban hành quyết định phát hành trái phiếu và trực tiếp tổ chức phát hành và thanh toán gốc, lãi trái phiếu đối với từng đợt phát hành.
- Phát hành trái phiếu Chính phủ để đảm bảo thanh khoản
Theo quy định tại Điều 20 Nghị định 95/2018/NĐ-CP quy định về việc Phát hành trái phiếu Chính phủ để đảm bảo thanh khoản của thị trường như sau:
– Khi có nhu cầu trái phiếu để thực hiện nghĩa vụ chào giá với cam kết chắc chắn, nhà tạo lập thị trường đề nghị Kho bạc Nhà nước phát hành trái phiếu để đảm bảo thanh khoản trong đó nêu rõ mã trái phiếu Chính phủ và khối lượng đề nghị hỗ trợ thanh khoản, thời hạn hỗ trợ thanh khoản.
– Căn cứ đề nghị của nhà tạo lập thị trường, Kho bạc Nhà nước thông báo để nhà tạo lập thị trường ký hợp đồng hỗ trợ thanh khoản và thực hiện ký quỹ bằng tiền tại Kho bạc Nhà nước, số tiền ký quỹ tương ứng với khối lượng trái phiếu dự kiến phát hành tính theo giá thị trường cộng thêm tỷ lệ phòng ngừa rủi ro tính trên giá trị trái phiếu phát hành.
– Sau khi nhận đủ tiền ký quỹ, Kho bạc Nhà nước phát hành trái phiếu Chính phủ cho nhà tạo lập thị trường. Thời hạn phát hành trái phiếu để đảm bảo thanh khoản không quá 28 ngày từ ngày phát hành, kể cả thời gian gia hạn (nếu có).
- Phát hành trái phiếu chính phủ xanh (Trái phiếu xanh)
Theo quy định tại Điều 21 Nghị định 95/2018/NĐ-CP quy định về việc Phát hành Trái phiếu xanh như sau:
– Trái phiếu xanh là một loại trái phiếu Chính phủ được phát hành để đầu tư cho các dự án liên quan đến hoạt động bảo vệ môi trường theo hướng dẫn tại Luật bảo vệ môi trường (dự án xanh) và nằm trong danh mục dự án được phân bổ vốn đầu tư công theo hướng dẫn của Luật đầu tư công, Luật ngân sách nhà nước.
– Bộ Tài chính phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài nguyên và Môi trường xây dựng đề án phát hành trái phiếu Chính phủ xanh báo cáo Thủ tướng Chính phủ phê duyệt trước khi triển khai thực hiện.
– Điều kiện điều khoản, việc tổ chức phát hành, đăng ký, lưu ký, niêm yết và giao dịch trái phiếu Chính phủ xanh thực hiện theo hướng dẫn tại Điều 14 Điều 15, Điều 16, Điều 17, Điều 18, và Điều 19 của Nghị định này.
- Phát hành trái phiếu Chính phủ tại thị trường trong nước bằng ngoại tệ (Trái phiếu ngoại tệ)
Theo quy định tại Điều 22 Nghị định 95/2018/NĐ-CP quy định về việc phát hành Trái phiếu ngoại tệ như sau:
– Trái phiếu ngoại tệ là một loại trái phiếu Chính phủ phát hành tại thị trường trong nước bằng ngoại tệ tự do chuyển đổi thực hiện theo đề án được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
– Căn cứ nhu cầu huy động của ngân sách nhà nước, Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam xây dựng đề án phát hành trái phiếu Chính phủ tại thị trường trong nước bằng ngoại tệ tự do chuyển đổi trình Thủ tướng Chính phủ xem xét quyết định.
– Căn cứ Đề án phát hành trái phiếu ngoại tệ được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, Bộ Tài chính tổ chức phát hành trái phiếu ngoại tệ theo phương thức riêng lẻ.
Trên đây là toàn bộ nội dung giới thiệu của chúng tôi về vấn đề các đợt phát hành trái phiếu chính phủ, cũng như các vấn đề pháp lý có liên quan. Trong quá trình nghiên cứu nếu như quý bạn đọc còn câu hỏi và có nhu cầu sử dụng dịch vụ tư vấn của LVN Group về các đợt phát hành trái phiếu chính phủ vui lòng liên hệ với chúng tôi để được tư vấn và trả lời.