Thủ tục tranh tụng tại phiên tòa dân sự sơ thẩm [Cập nhật 2023]

Quá trình tranh tụng tại phiên tòa sơ thẩm có những vai trò và ý nghĩa đặc biệt cần thiết trong quá trình đảm bảo quyền lợi của các đương sự và đưa ra phán quyết của tòa án. Tranh tụng được hiểu đơn giản là các hoạt động tố tụng được thực hiện bởi các bên tham gia tố tụng. Trong quá trình này bên buộc tội và bên bị buộc tội có quyền bình đẳng với nhau trong việc thu thập, đưa ra chứng cứ nhằm để bảo vệ các quan điểm và lợi ích của mình, phản bác lại các quan điểm và lợi ích của phía đối lập. Quá trình tranh tụng tại phiên tòa cần tuân theo thủ tục nhất định theo như quy định của pháp luật. Trong nội dung trình bày này, Luật LVN Group sẽ gửi tới những thông tin liên quan đến Thủ tục tranh tụng tại phiên tòa dân sự sơ thẩm. 

Căn cứ pháp lý 

Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 

1. Quy định về tranh tụng tại phiên tòa sơ thẩm 

Mục 3 trong Chương XIV BLTTDS năm 2015 quy định về tranh tụng tại phiên tòa sơ thẩm với 17 điều luật (từ Điều 247 đến Điều 263). Căn cứ là Điều 247 quy định “Nội dung và phương thức tranh tụng tại phiên tòa” như sau:

“1. Tranh tụng tại phiên tòa bao gồm việc trình bày chứng cứ, hỏi, đối đáp, trả lời và phát biểu quan điểm, lập luận về đánh giá chứng cứ, tình tiết của vụ án dân sự, quan hệ pháp luật tranh chấp và pháp luật áp dụng để giải quyết yêu cầu của các đương sự trong vụ án. 

2.Việc tranh tụng tại phiên tòa được tiến hành theo sự điều khiển của chủ tọa phiên tòa. 

3.Chủ tọa phiên tòa không được hạn chế thời gian tranh tụng, tạo điều kiện cho những người tham gia tranh tụng trình bày hết ý kiến nhưng có quyền yêu cầu họ dừng trình bày những ý kiến không có liên quan đến vụ án dân sự”.

Tuy Điều 247 đã quy định rõ phương thức tranh tụng tại phiên tòa, trình tự tranh tụng, trách nhiệm và quyền hạn của chủ tọa phiên tòa trong tranh tụng. Nhưng để bảo đảm thực hiện đúng quy định tại Điều 247, BLTTDS năm 2015 còn quy định cụ thể về trình tự, nội dung tranh tụng tại các điều luật từ Điều 248 đến Điều 263 để chủ tọa phiên tòa điều hành và để người tham gia tố tụng tại phiên tòa, đơn vị tiến hành tố tụng dân sự giám sát việc thực hiện phương thức tranh tụng của Hội đồng xét xử.

2. Thủ tục tranh tụng tại phiên tòa dân sự sơ thẩm 

Bước 1: Trình bày của đương sự, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự 

Bước 2: Nghe đương sự, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự trình bày về vụ án 

Bước 3: Sau khi chủ tọa phiên tòa đã thực hiện các hoạt động nghiệp vụ cần thiết như quy định tại các Điều 243, Điều 244, Điều 246, cụ thể như:

– Hỏi nguyên đơn có thay đổi, bổ sung, rút một phần hoặc toàn bộ yêu cầu khởi kiện được không theo hướng dẫn tại Điều 243 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015.

– Hỏi bị đơn có thay đổi, bổ sung, rút một phần hoặc toàn bộ yêu cầu phản tố được không theo hướng dẫn tại Điều 243 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015.

– Hỏi người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có yêu cầu độc lập có thay đổi, bổ sung, rút một phần hoặc toàn bộ yêu cầu độc lập được không theo hướng dẫn tại Điều 243 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015.

– Xem xét việc thay đổi, bổ sung, rút yêu cầu theo hướng dẫn tại Điều 244 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015.

– Công nhận sự thỏa thuận của các đương sự theo hướng dẫn tại Điều 246 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015.

Trong trường hợp có đương sự vẫn giữ nguyên các yêu cầu của mình đối với vụ việc và các bên trong vụ án cũng không tự thỏa thuận được với nhau về việc giải quyết tranh chấp thì hội đồng xét xử sẽ bắt đầu xét xử vụ án bằng việc nghe các bên đương sự trình bày về các yêu cầu và các tài liệu, chứng cứ liên quan đến vụ tranh chấp theo đúng quy định của pháp luật.

Tranh tụng tại phiên tòa là một thủ tục tố tụng đặc biệt trong quá trình Tòa án giải quyết vụ án dân sự. Trong quá trình này thì Tòa án sẽ công khai cho mọi người biết về: Lời trình bày của đương sự, của người bảo vệ quyền lợi ích của đương sự; các câu hỏi của Hội đồng xét xử; lời đối đáp của các bên nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan; phát biểu của Kiểm sát viên và cũng công khai cho mọi người biết các tài liệu, chứng cứ, vật chứng của vụ án do các bên đương sự gửi tới và Tòa án thu thập trong thời gian chuẩn bị xét xử đối với vụ án theo đúng quy định của pháp luật hiện hành.

Trên đây là nội dung nội dung trình bày của Luật LVN Group về “Thủ tục tranh tụng tại phiên tòa dân sự sơ thẩm”. Bài viết trên là những thông tin cần thiết mà quý bạn đọc có thể áp dụng vào đời sống thực tiễn. Trong thời gian cân nhắc nếu có những vướng mắc hay thông tin nào cần chia sẻ hãy chủ động liên hệ và trao đổi cùng luật sư để được hỗ trợ đưa ra phương án giải quyết cho những vướng mắc pháp lý mà khách hàng đang mắc phải.