Thủ tục từ chối nhận di sản thừa kế (Cập nhật 2023)

 

Di sản là phần tài sản mà người chết mong muốn trao lại cho chủ thế khác. Tuy nhiên, đây chỉ là ý chí một bên của người chết nên sẽ có những trường hợp người nhận di sản không muốn nhận chúng, để đảm bảo sự tự nguyện của chủ thể này, pháp luật trao cho họ quyền được từ chối hưởng di sản. Sau đây, LVN Group sẽ giới thiệu tới quý khách hàng quy định về thủ tục từ chối nhận di sản thừa kế (Cập nhật 2023).

Thủ tục từ chối nhận di sản thừa kế (Cập nhật 2023)

1. Từ chối nhận di sản được thừa kế là gì?

Trước khi nghiên cứu về thủ tục từ chối nhận di sản thừa kế, ta cần biết từ chối nhận di sản được thừa kế là gì?

Đầu tiên khái niệm di sản được định nghĩa trong Bộ luật Dân sự năm 2015 (gọi tắt là BLDS 2015) tại Điều 612 được hiểu, di sản là tài sản bao gồm tài sản riêng của người chết, phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác mà người nhận di sản nhận được theo quy định pháp luật.

Từ chối nhận di sản được thừa kế là việc cá nhân, tổ chức được quyền hưởng di sản thừa kế thông qua di chúc hoặc theo quy định pháp luật nhưng họ thể hiện ý chí không muốn nhận di sản đó.

2. Ai được từ chối nhận di sản thừa kế?

Theo khoản 1 Điều 620 BLDS 2015, người được quyền từ chối hưởng tài sản thừa kế là người được hưởng di sản. Trong trường hợp hưởng di sản theo di chúc, người hưởng di sản là người được ghi nhận trong di chúc.

Trong trường hợp hưởng di sản theo pháp luật, người hưởng di sản là người thuộc hàng thừa kế và những trường hợp khác theo quy định theo pháp luật.

3. Trình tự thực hiện thủ tục từ chối nhận di sản thừa kế

Trình tự thực hiện công chứng văn bản từ chối nhận di sản

Bước 1: Nộp hồ sơ

Người từ chối hưởng di sản lập hồ sơ và nộp tại tổ chức hành nghề công chứng (Phòng công chứng hoặc Văn phòng công chứng), hoặc chứng thực ở UBND cấp xã.

Bước 2: Tiếp nhận và xử lý yêu cầu:

Trường hợp hồ sơ trọn vẹn:

+ Công chứng viên tiếp nhận, kiểm tra và giải thích quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến việc từ chối. Đồng thời sẽ kiểm tra dự thảo (nếu có) hoặc soạn dự thảo văn bản từ chối. Sau khi đọc lại dự thảo, người yêu cầu công chứng sẽ được hướng dẫn ký vào từng trang của văn bản;

+ Người từ chối nhận di sản ký trước mặt người thực hiện chứng thực, nếu văn bản từ chối có từ hai trang trở lên thì phải ký vào từng trang. Trường hợp người yêu cầu chứng thực nộp hồ sơ tại bộ phận một cửa, một cửa liên thông thì phải ký trước mặt người tiếp nhận hồ sơ.

+ Trường hợp người yêu cầu chứng thực không ký được thì phải điểm chỉ; nếu người đó không đọc được, không nghe được, không ký, không điểm chỉ được thì phải có 02 (hai) người làm chứng.

+ Người làm chứng phải có đủ năng lực hành vi dân sự và không có quyền, lợi ích hoặc nghĩa vụ liên quan đến giao dịch. Người làm chứng do người yêu cầu chứng thực bố trí.

Trường hợp người yêu cầu chứng thực không bố trí được thì đề nghị đơn vị thực hiện chứng thực chỉ định người làm chứng.

Trường hợp hồ sơ không trọn vẹn: Công chứng viên tiếp nhận, kiểm tra và thông báo bổ sung giấy tờ theo hướng dẫn.

Trong trường hợp yêu cầu từ chối không thể thực hiện được, Công chứng viên sẽ trả lại hồ sơ và giải thích rõ lý do.

Bước 3: Ký văn bản từ chối di sản và trả kết quả

+ Người thực hiện chứng thực (hoặc người tiếp nhận hồ sơ) ghi lời chứng theo mẫu quy định. Trường hợp tiếp nhận hồ sơ tại bộ phận một cửa, một cửa liên thông thì người tiếp nhận hồ sơ ký vào từng trang của văn bản từ chối và ký vào dưới lời chứng theo mẫu quy định.

+ Người thực hiện chứng thực ký vào từng trang của văn bản từ chối (nếu hồ sơ không được tiếp nhận qua bộ phận một cửa, một cửa liên thông), ký, ghi rõ họ tên, đóng dấu của đơn vị thực hiện chứng thực và ghi vào sổ chứng thực.

+ Đối với văn bản từ chối có từ 02 (hai) trang trở lên, thì từng trang phải được đánh số thứ tự, có chữ ký của người yêu cầu chứng thực và người thực hiện chứng thực; số lượng trang và lời chứng được ghi tại trang cuối của văn bản từ chối nhận di sản.

Trường hợp văn bản từ chối nhận di sản có từ 02 (hai) tờ trở lên thì phải đóng dấu giáp lai.

+ Sau khi đã ký, đóng dấu vào văn bản từ chối, người yêu cầu công chứng phải trả phí, thù lao công chứng theo hướng dẫn và nhận lại văn bản từ chối di sản thừa kế đã được công chứng.

4. Trình tự thực hiện chứng thực văn bản từ chối nhận di sản

Nộp hồ sơ chứng thực văn bản từ chối nhận di sản:

Người yêu cầu chứng thực gửi đủ hồ sơ yêu cầu chứng thực về việc từ chối nhận di sản nộp hồ sơ trực tiếp tại Ủy ban nhân dân cấp xã.

Không quá 02 (hai) ngày công tác, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ yêu cầu chứng thực hoặc có thể kéo dài hơn theo thỏa thuận bằng văn bản với người yêu cầu chứng thực. Trường hợp kéo dài thời hạn giải quyết thì người tiếp nhận hồ sơ phải có phiếu hẹn ghi rõ thời gian (giờ, ngày) trả kết quả cho người yêu cầu chứng thực. Ủy ban nhân dân cấp xã gửi văn bản từ chối nhận di sản được chứng thực.

Hồ sơ bao gồm chứng thực văn bản từ chối nhận di sản:

+ Dự thảo văn bản từ chối nhận di sản;

+ Bản sao Giấy chứng minh nhân dân/Căn cước công dân hoặc Hộ chiếu còn giá trị sử dụng của người yêu cầu chứng thực (xuất trình kèm theo bản chính để đối chiếu);

+ Bản sao giấy chứng nhận quyền sở hữu, quyền sử dụng hoặc bản sao giấy tờ thay thế được pháp luật quy định đối với tài sản mà pháp luật quy định phải đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng trong trường hợp hợp đồng, giao dịch liên quan đến tài sản đó (xuất trình kèm theo bản chính để đối chiếu).

5. Kết quả việc từ chối hưởng tài sản thừa kế

Khi người thừa kế đã từ bỏ quyền thừa kế hợp pháp theo hướng dẫn của pháp luật, phần di sản bị từ chối đó sẽ được đem chia cho những đồng thừa kế còn lại theo quy định pháp luật.

6. Một số lưu ý về từ chối hưởng tài sản

Việc từ chối nhận di sản phải được thể hiện trước thời gian phân chia di sản.

Việc từ chối nhận di sản phải được lập thành văn bản và gửi đến người quản lý di sản, những người thừa kế khác, người được giao nhiệm vụ phân chia di sản để biết.

Người thừa kế không được từ chối nhận di sản trong trường hợp việc từ chối nhằm trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ tài sản của mình đối với người khác.

Trên đây là các quy định của pháp luật xoay quanh thủ tục từ chối nhận di sản thừa kế (Cập nhật 2023). Quý khách cần tuân thủ đúng quy định trên để có quá trình thực hiện thủ tục từ chối nhận di sản thừa kế diễn ra suôn sẻ. Nếu cần hỗ trợ gì hãy liên hệ với LVN Group để được giúp đỡ!