1. Thuế lũy thoái là gì?
Thuế lũy thoái hay thuế thoái lui là một loại thuế được áp dụng thống nhất, chiếm tỉ lệ phần trăm thu nhập lớn hơn đối với những người có thu nhập thấp và chiếm tỉ lệ phần trăm thu nhập nhỏ hơn đối với những người có thu nhập cao.
Thuế lũy thoái (regressive taxation) là hệ thống thuế trong đó thuế tăng khi thu nhập giảm, nếu tính bằng tỷ lệ phần trăm thu nhập của người đóng thuế. Do đó về bản chất thì thuế lũy thoái trái ngược với thuế lũy tiến.
2. Tác động của thuế lũy thoái
Thuế lũy thoái là một loại thuế được đánh bất kể thu nhập, trong đó những người có thu nhập thấp và cao đều phải trả một số tiền như nhau. Do đó, thuế lũy thoái ảnh hưởng đến những người có thu nhập thấp nghiêm trọng hơn những người có thu nhập cao vì thuế lũy thoái được áp dụng thống nhất cho mọi tình huống, bất kể người nộp thuế. Nên dù thuế lũy thoái được coi là công bằng khi đánh thuế tất cả mọi người ở cùng một mức, nhưng nó được coi là bất công trong các trường hợp khác.
Do đó, hầu hết các hệ thống thuế thu nhập áp dụng biểu thuế lũy tiến đánh thuế người có thu nhập cao với tỷ lệ phần trăm cao hơn so với người có thu nhập thấp, trong khi các loại thuế khác được áp dụng thống nhất.
Các loại thuế gián thu, chẳng hạn như thuế tiêu thụ đặc biệt, trở nên có tính lũy thoái khi tính bằng tỷ lệ của thu nhập ròng. Ví dụ, nếu một mặt hàng có giá là 10 nghìn đồng và thuế tiêu thụ đặc biệt là 10%, thì tỷ lệ 1 nghìn đồng so với 200 nghìn đồng thu nhập/tháng của một người sẽ cao hơn tỷ lệ 1 nghìn đồng/ 600 nghìn đồng thu nhập/tháng của một người khác. Vì vậy, một người càng nghèo, gánh nặng về thuế mà anh ta phải chịu càng lớn. Vì lý do này, nó không được coi là loại thuế công bằng trong xã hội.