Trong thị trường chứng khoán, chắc hẳn các nhà đầu tư không còn xa lạ với thuật ngữ lãi suất trái phiếu. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể hiểu biết về ý nghĩa và định nghĩa của thuật ngữ này. Các nhà đầu tư cần nắm rõ các thông tin liên quan đến lãi suất trái phiếu để có thể có những quyết định đúng đắn hơn khi đầu tư trái phiếu. Mời quý bạn đọc cùng theo dõi nội dung trình bày dưới đây để nghiên cứu về lãi suất trái phiếu.
1. Trái phiếu là gì?
Trái phiếu có thể hiểu là một chứng nhận nghĩa vụ nợ của người phát hành phải trả cho người sở hữu trái phiếu đối với một khoản tiền cụ thể (mệnh giá của trái phiếu), trong một thời gian xác định và với mức một lợi tức theo hướng dẫn.
Trái phiếu là chứng khoán nợ, vì vậy khi công ty phá sản hoặc giải thể thì công ty có nghĩa vụ phải thanh toán cho các trái chủ trước, sau đó mới chia cho các cổ đông (đây được coi như một quyền ưu tiên của chủ đầu tư mua trái phiếu so với cổ đông của các công ty).
2. Lãi suất trái phiếu là gì?
Mức lãi suất mà các tổ chức phát hành trái phiếu trả cho các nhà đầu tư thì được gọi là lãi suất trái phiếu (hay còn gọi là lãi suất Coupon). Phía doanh nghiệp sẽ quyết định mức lãi suất coupon dựa trên nhiều yếu tố sao cho mức lãi suất này vừa hấp dẫn được thị trường nhưng vẫn đem lại dòng luân chuyển tiền phù hợp với tổ chức, doanh nghiệp phát hành trái phiếu.
Lãi suất trái phiếu thường được ghi ngay bên trong cuống của trái phiếu khi nhà đầu tư mua trái phiếu. Công ty phát hành trái phiếu sẽ tiến hành thanh toán lãi suất định kỳ cho người sở hữu trái phiếu dựa trên mệnh giá gốc và số lãi được ghi ở trái phiếu khi phát hành.
3. Các loại lãi suất trái phiếu
Có thể chia lãi suất trái phiếu ra làm 3 loại:
– Lãi suất cố định: có thể hiểu là tỷ lệ lợi tức của trái phiếu được xác định cụ thể và cố định không đổi tính theo mệnh giá. Ví dụ trái phiếu có mệnh giá 100 ngàn đồng, lãi suất 5%/năm, như vậy dù giá trị trái phiếu trên thị trường có cao hơn 100 ngàn đồng hay thấp hơn thì nhà đầu tư cũng chỉ hưởng mức lãi 5%/năm của 100 ngàn đồng mà thôi.
– Lãi suất biến đổi (còn gọi là lãi suất thả nổi): Lãi trái phiếu được trả trong các kỳ không giống nhau và được điều chỉnh, thay đổi theo lãi suất tham chiếu.
– Lãi suất bằng không: Khi mua loại trái phiếu này, nhà đầu tư không nhận được lãi, nhưng được mua với giá thấp hơn mệnh giá và được hoàn trả bằng mệnh giá khi trái phiếu đó đáo hạn.
4. Cách tính lãi suất trái phiếu
Công thức để tính lãi suất trái phiếu khá đơn giản và chỉ cần một vài thông số nhất định. Căn cứ, công thức để tính lãi suất này như sau:
C = i/P
Trong đó,
- C là lãi suất trái phiếu
- i là lãi suất hàng năm
- P là mệnh giá gốc của trái phiếu được phát hành.
Ví dụ như, trái phiếu được phát hành với mệnh giá 1.000.000 đồng, trả lãi 2 năm mỗi lần, một lần 25.000 đồng thì sẽ có công thức là
C = (25.000*2)/1.000.000 = 5%
Vậy có thể thấy mức lãi suất của trái phiếu này là 5%/năm.
5. Các yếu tố ảnh hưởng đến lãi suất trái phiếu
5.1. Lạm phát
Một trong những yếu tố ảnh hưởng đến lãi suất trái phiếu đó chính là lạm phát. Bởi lẽ, dưới tác động của lạm phát, giá trị của đồng tiền sẽ bị suy giảm. Khi đó, mức lợi nhuận mà các nhà đầu tư thu được từ trái phiếu khi phát hành ở mức cũ sẽ thấp hơn. Doanh nghiệp muốn bù đắp khoản giá trị đã bị hao hụt do lạm phát thì phải nâng cao giá trị của trái phiếu lên. Khi đó, mức lãi suất coupon cũng sẽ bị ảnh hưởng nhiều khi lạm phát.
5.2. Rủi ro của trái phiếu
Không thể phủ định rằng rủi ro của trái phiếu càng cao thì mức lãi suất trái phiếu càng cao. Bởi vì rủi ro cao nên doanh nghiệp phải tăng lãi suất như là một phần bù đắp rủi ro mà nhà đầu tư có thể gặp phải khi mua trái phiếu.
Rủi ro thường gặp nhất khi mua bán trái phiếu đó chính là doanh nghiệp không đủ khả năng trả nợ. Điều này thường xuất hiện tại các doanh nghiệp có cơ cấu nhiều khoản nợ hoặc có kết quả kinh doanh không tốt dẫn đến mất khả năng thanh toán. Chính vì thế, nhà đầu tư cần nghiên cứu về doanh nghiệp phát hành trái phiếu trước khi mua trái phiếu.
5.3. Thời gian đáo hạn
Thời gian đáo hạn cũng là một yếu tố ảnh hưởng đến lãi suất của trái phiếu. Thời gian đáo hạn càng dài thì lãi suất trái phiếu ngày càng tăng và ngược lại. Bởi lẽ, thời gian giữ trái phiếu càng lâu thì tỷ lệ rủi ro mà nhà đầu tư gặp phải sẽ lớn hơn rất nhiều. Những rủi ro này có thể phát sinh khi biến động kinh tế, lạm phát hoặc suy thoái kinh tế. Chính vì thế, doanh nghiệp phải tăng cao lãi suất với những trái phiếu có thời gian đáo hạn dài để bù đắp cho các rủi ro có thể xảy ra này.
5.4. Biến động của thị trường
Biến động thị trường cũng là yếu tố ảnh hưởng đến lãi suất trái phiếu và được nhiều doanh nghiệp cân nhắc khi phát hành trái phiếu. Bởi vì nếu lãi suất thị trường cao thì nhà đầu tư sẽ có xu hướng tìm đến các công ty phát hành trái phiếu với lãi suất cao. Khi đó, để cạnh tranh với các doanh nghiệp có trên thị trường, công ty phát hành sẽ quy định mức lãi suất cao hơn để hấp dẫn nhà đầu tư. Ngược lại, trường hợp lãi suất thị trường giảm thì doanh nghiệp sẽ tiến hành giảm lãi suất trái phiếu. Điều này giúp doanh nghiệp giảm áp lực trả lãi cho những nhà đầu tư đã mua trái phiếu.
Vì vậy qua nội dung trình bày này, mong rằng quý bạn đọc đã có thể có thêm thông tin về lãi suất trái phiếu. Nếu có câu hỏi hay cần tư vấn, hãy liên hệ với công ty luật LVN Group để chúng tôi có thể trả lời cho quý bạn đọc một cách nhanh chóng nhất.