Vật chứng là gì trong tố tụng hình sự? Có thể thấy vật chứng là một trong những nguồn của chứng cứ trong tố tụng hình sự. Trong nội dung nội dung trình bày này, Công ty Luật LVN Group sẽ chia sẻ một số thông tin về vật chứng trong tố tụng hình sự để các bạn hiểu rõ hơn.
1. Vật chứng là gì trong tố tụng hình sự?
Trong tố tụng hình sự, vật chứng là vật được dùng làm công cụ, phương tiện phạm tội, vật mang dấu vết tội phạm, vật là đối tượng của tội phạm, tiền hoặc vật khác có giá trị chứng minh tội phạm và người phạm tội hoặc có ý nghĩa trong việc giải quyết vụ án.
2. Bảo quản vật chứng
Vật chứng phải được bảo quản nguyên vẹn, không để mất mát, lẫn lộn, hư hỏng. Việc bảo quản vật chứng được thực hiện như sau:
– Vật chứng cần được niêm phong thì phải niêm phong ngay sau khi thu thập. Việc niêm phong, mở niêm phong được lập biên bản và đưa vào hồ sơ vụ án. Việc niêm phong, mở niêm phong vật chứng được thực hiện theo hướng dẫn của Chính phủ;
– Vật chứng là tiền, vàng, bạc, kim khí quý, đá quý, đồ cổ, chất nổ, chất cháy, chất độc, chất phóng xạ, vũ khí quân dụng phải được giám định ngay sau khi thu thập và phải chuyển ngay để bảo quản tại Kho bạc Nhà nước hoặc đơn vị chuyên trách khác. Nếu vật chứng là tiền, vàng, bạc, kim khí quý, đá quý, đồ cổ lưu dấu vết của tội phạm thì tiến hành niêm phong theo hướng dẫn tại điểm a khoản này; vật chứng là vi khuẩn nguy hại, bộ phận cơ thể người, mẫu mô, mẫu máu và các mẫu vật khác của cơ thể người được bảo quản tại đơn vị chuyên trách theo hướng dẫn của pháp luật;
– Vật chứng không thể đưa về đơn vị có thẩm quyền tiến hành tố tụng để bảo quản thì đơn vị có thẩm quyền tiến hành tố tụng giao vật chứng đó cho chủ sở hữu, người quản lý hợp pháp đồ vật, tài sản hoặc người thân thích của họ hoặc chính quyền địa phương, đơn vị, tổ chức nơi có vật chứng bảo quản;
– Vật chứng thuộc loại mau hỏng hoặc khó bảo quản thì đơn vị có thẩm quyền trong phạm vi quyền hạn của mình quyết định bán theo hướng dẫn của pháp luật và chuyển tiền đến tài khoản tạm giữ của đơn vị có thẩm quyền tại Kho bạc Nhà nước để quản lý;
– Vật chứng đưa về đơn vị có thẩm quyền tiến hành tố tụng bảo quản thì đơn vị Công an nhân dân, Quân đội nhân dân, đơn vị được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra có trách nhiệm bảo quản vật chứng trong giai đoạn điều tra, truy tố; đơn vị thi hành án dân sự có trách nhiệm bảo quản vật chứng trong giai đoạn xét xử và thi hành án.
– Người có trách nhiệm bảo quản vật chứng mà để mất mát, hư hỏng, phá hủy niêm phong, tiêu dùng, sử dụng trái phép, chuyển nhượng, đánh tráo, cất giấu, hủy hoại vật chứng của vụ án thì tuỳ tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo hướng dẫn của luật.
Trường hợp thêm, bớt, sửa đổi, đánh tráo, hủy, làm hư hỏng vật chứng của vụ án nhằm làm sai lệch hồ sơ vụ án thì phải chịu trách nhiệm hình sự; nếu gây tổn hại thì phải bồi thường theo hướng dẫn của luật.
3. Quy định về thu thập vật chứng
Vật chứng phải được thu thập kịp thời, trọn vẹn, mô tả đúng thực trạng vào biên bản và đưa vào hồ sơ vụ án. Trường hợp vật chứng không thể đưa vào hồ sơ vụ án thì phải chụp ảnh, có thể ghi hình để đưa vào hồ sơ vụ án. Vật chứng phải được niêm phong, bảo quản theo hướng dẫn của pháp luật.
4. Xử lý vật chứng trong tố tụng hình sự thế nào?
– Việc xử lý vật chứng do Cơ quan điều tra, đơn vị được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra quyết định nếu vụ án được đình chỉ ở giai đoạn điều tra; do Viện kiểm sát quyết định nếu vụ án được đình chỉ ở giai đoạn truy tố; do Chánh án Tòa án quyết định nếu vụ án được đình chỉ ở giai đoạn chuẩn bị xét xử; do Hội đồng xét xử quyết định nếu vụ án đã đưa ra xét xử. Việc thi hành quyết định về xử lý vật chứng phải được ghi vào biên bản.
– Vật chứng được xử lý như sau
- Vật chứng là công cụ, phương tiện phạm tội, vật cấm tàng trữ, lưu hành thì bị tịch thu, nộp ngân sách nhà nước hoặc tiêu hủy;
- Vật chứng là tiền bạc hoặc tài sản do phạm tội mà có thì bị tịch thu, nộp ngân sách nhà nước;
- Vật chứng không có giá trị hoặc không sử dụng được thì bị tịch thu và tiêu hủy.
– Trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử, đơn vị, người có thẩm quyền quy định có quyền:
- Trả lại ngay tài sản đã thu giữ, tạm giữ nhưng không phải là vật chứng cho chủ sở hữu hoặc người quản lý hợp pháp tài sản đó;
- Trả lại ngay vật chứng cho chủ sở hữu hoặc người quản lý hợp pháp nếu xét thấy không ảnh hưởng đến việc xử lý vụ án và thi hành án;
- Vật chứng thuộc loại mau hỏng hoặc khó bảo quản thì có thể được bán theo hướng dẫn của pháp luật; trường hợp không bán được thì tiêu hủy;
- Vật chứng là động vật hoang dã và thực vật ngoại lai thì ngay sau khi có kết luận giám định phải giao cho đơn vị quản lý chuyên ngành có thẩm quyền xử lý theo hướng dẫn của pháp luật.
– Trường hợp có tranh chấp về quyền sở hữu đối với vật chứng thì giải quyết theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự.
Trên đây, Công ty Luật LVN Group – Đồng hành pháp lý cùng bạn đã chia sẻ một số thông tin về vật chứng là gì trong tố tụng hình sự. Đối với sự tin cậy của khách hàng, Luật LVN Group sẽ luôn cố gắng hơn nữa để khách hàng có được sự hài lòng nhất. Nếu có câu hỏi gì thêm về các vấn đề liên quan hay những vấn đề khác quý khách hàng có thể liên hệ trực tiếp với chúng tôi. Công ty Luật LVN Group luôn sẵn sàng hỗ trợ quý khách hàng!