Trái phiếu nói chung là một loại chứng khoán xác nhận nợ của một bên là người nắm giữ trái phiếu (Trái chủ) và một bên là tổ chức phát hành trái phiếu (có thể là doanh nghiệp hoặc một tổ chức nhà nước thuộc chính phủ). Trong đó, người ở hữu trái phiếu sẽ được hưởng một khoản lợi nhuận nhất định mà không bị phụ thuộc vào hiệu quả kinh doanh của tổ chức phát hành trái phiếu. Nhìn chung trái phiếu vẫn là một lĩnh vực khá mới và không phải ai cũng hiểu rõ. Do đó, để bạn đọc hiểu rõ hơn, chúng tôi sẽ hướng dẫn qua nội dung trình bày dưới đây: Xếp hạng tín nhiệm trái phiếu doanh nghiệp.
Xếp hạng tín nhiệm trái phiếu doanh nghiệp
1. Xếp hạng tín nhiệm đối với trái phiếu tại Việt Nam
Để nâng cao tính minh bạch của thị trường và là cơ sở để các nhà đầu tư lựa chọn kênh đầu tư, thì xếp hạng tín nhiệm đối với trái phiếu là công cụ cần thiết nhất.
Về cơ bản, xếp hạng tín nhiệm được hiểu là sự đánh giá “chất lượng tín dụng”, tức là khả năng trả nợ của doanh nghiệp.
Việc xếp hạng tín nhiệm được thực hiện dựa trên việc phân tích các yếu tố liên quan đến các chỉ tiêu tài chính, hoạt động kinh doanh, lịch sử vay và trả nợ,…
Xếp hạng tín nhiệm được thực hiện bởi các tổ chức xếp hạng tín nhiệm, là các công ty chuyên gửi tới dịch vụ nhằm đánh giá sức mạnh tài chính của doanh nghiệp, đặc biệt là khả năng đáp ứng các khoản nợ gốc và lãi vay của doanh nghiệp.
Có hai loại xếp hạng tín nhiệm là xếp hạng tín nhiệm của doanh nghiệp (hoặc tổ chức phát hành) và xếp hạng tín nhiệm của các công cụ nợ như trái phiếu hoặc một số khoản vay cụ thể.
Vì vậy, có thể hiểu là xếp hạng tín nhiệm trái phiếu là một cách thức xếp hạng tín nhiệm công cụ nợ, là sự đánh giá mức độ tin cậy về khả năng thanh toán của tổ chức phát hành đối với trái phiếu.
Xếp hạng tín nhiệm trái phiếu thường bao gồm việc đánh giá các điều khoản của trái phiếu, tài sản thế chấp và các yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến khả năng thanh toán (chẳng hạn như bảo lãnh của bên thứ ba) trong trường hợp doanh nghiệp mất khả năng thanh toán.
2. Lý do tại sao trái phiếu cần được xếp hạng tín nhiệm
Tại Việt Nam, các nhà đầu tư chủ yếu là chuyên viên văn phòng, những người không có kiến thức vững vàng về thị trường tài chính.
Để lấp đầy lỗ hổng kiến thức đó, họ sử dụng tiền nhàn rỗi từ lương để cố gắng tăng gấp đôi, gấp ba thay vì đầu tư vào các ngân hàng có lãi suất khá thấp.
Do đó, họ để mắt đến cổ phiếu, trái phiếu, cờ bạc,…, bất kỳ phương pháp nào có thể mang lại cho họ mức lãi cao trong thời gian ngắn.
Tuy nhiên, tất cả các cách thức đầu tư này đều có rủi ro cao là mất một phần hoặc toàn bộ số tiền đầu tư.
Để đánh giá rủi ro tín dụng hoặc rủi ro vỡ nợ, hệ thống xếp hạng tín nhiệm đã được thiết lập. Tuy nhiên, hiện nay, các tổ chức được phép xếp hạng tín nhiệm của Việt Nam vẫn còn khá ít so với các nước khác.
Đối với nhà đầu tư, mức xếp hạng tín nhiệm do một tổ chức uy tín đưa ra sẽ giúp nhà đầu tư có thêm thông tin để đánh giá rủi ro, từ đó đưa ra quyết định đầu tư hợp lý.
Đối với công ty phát hành trái phiếu, trái phiếu được xếp hạng tín nhiệm cao cũng làm tăng uy tín của doanh nghiệp trong mắt các nhà đầu tư, giúp doanh nghiệp dễ dàng huy động vốn hơn.
Mặt khác, nếu các nhà đầu tư Việt Nam thay đổi phương thức đầu tư, chú trọng hơn đến uy tín của trái phiếu, thì doanh nghiệp được xếp hạng tín nhiệm cao sẽ có sức hút hơn và sẽ phát triển theo cấp số nhân.
3. Hệ thống xếp hạng tín nhiệm tại Việt Nam
Các tổ chức xếp hạng tại Việt Nam nói riêng và trên thế giới nói chung thường xây dựng và sử dụng hệ thống xếp hạng tín nhiệm của riêng mình với ký hiệu là chữ cái. Theo đó, các trái phiếu sẽ được xếp theo thứ tự bảng chữ cái A, B, C tương ứng với mức độ rủi ro từ thấp đến cao.
Mỗi đơn vị xếp hạng có một hệ thống xếp hạng tín nhiệm khác nhau, nhưng nhìn chung, họ phân loại trái phiếu thành hai cấp: cấp đầu tư (Nên đầu tư) và cấp phi đầu tư (Không nên đầu tư).
Trái phiếu có cấp độ đầu tư là trái phiếu an toàn và ổn định gắn với các tổ chức phát hành có triển vọng kinh doanh tích cực. Một trong hai tổ chức xếp hạng tín nhiệm được cấp phép tại Việt Nam, FiinRatings, đã xếp hạng trái phiếu cấp độ đầu tư của họ như sau:
- AAA: Năng lực đáp ứng nghĩa vụ tài chính tốt nhất (Cực kỳ mạnh);
- AA: Năng lực đáp ứng các nghĩa vụ tài chính cao (Rất mạnh);
- A: Có năng lực đáp ứng các nghĩa vụ tài chính tốt nhưng có khả năng bị tổn thương bởi các điều kiện kinh tế bất lợi và sự thay đổi đối với thị trường (Mạnh);
- BBB: Khả năng đáp ứng các nghĩa vụ tài chính ở mức trung bình nhưng dễ bị tổn thương hơn trước các diễn biến kinh tế bất lợi (Trung lập).
Trái phiếu loại phi đầu tư (còn được gọi là loại “đầu cơ”) có xếp hạng thấp hơn hoặc thậm chí không được xếp hạng. Trái phiếu loại này được coi là khoản đầu tư có rủi ro cao.
Do đó, để thu hút sự chú ý của các nhà đầu tư, các doanh nghiệp phát hành các loại trái phiếu này thường được phát hành với lãi suất khá cao hoặc cực kỳ cao. Tuy nhiên, các loại trái phiếu này cũng vô cùng rủi ro và có thể khiến nhà đầu tư trắng tay. Theo hệ thống xếp hạng của FiinRatings, trái phiếu cấp độ phi đầu tư thường được xếp hạng như sau:
- BB: Năng lực đáp ứng nghĩa vụ tài chính thấp và có yếu tố đầu cơ (Rủi ro);
- B: Năng lực đáp ứng nghĩa vụ tài chính yếu. Nhạy cảm với các điều kiện kinh doanh, tài chính và kinh tế (Rủi ro cao);
- C: Rất yếu hoặc khả năng vỡ nợ cao. Rất nhạy cảm với các điều kiện kinh doanh, tài chính và kinh tế (Rủi ro cực cao).
4. Một số câu hỏi thường gặp
Nên mua trái phiếu doanh nghiệp nào?
Doanh nghiệp càng lớn, uy tín và có sản phẩm phổ biến thì trái phiếu của doanh nghiệp đó càng an toàn và ít rủi ro. Bởi vậy, bên cạnh trái phiếu của các ngân hàng như Vietcombank, Vietinbank,… thì bạn có thể cân nhắc đến việc đầu tư trái phiếu của các doanh nghiệp như Vingroup, Masan, Cengroup, Đất xanh Group, IPA, DNP,…
Mua trái phiếu doanh nghiệp ở đâu?
Hiện nay, có hai cách thức để mua trái phiếu các doanh nghiệp. Bạn có thể mua trực tiếp tại nơi phát hành trái phiếu của công ty, doanh nghiệp đó. Mặt khác, một cách thức phổ biến hơn là mua trái phiếu doanh nghiệp tại các sàn giao dịch chứng khoán. Tại đây bạn có thể dễ dàng thông qua trung gian để mua trái phiếu từ doanh nghiệp, hoặc mua trái phiếu doanh nghiệp từ các trái chủ khác.
Mua trái phiếu doanh nghiệp có rủi ro không?
Rủi ro là điều không tránh khỏi khi bạn quyết định tham gia đầu tư. Tuy nhiên rủi ro nhiều hay ít lại phụ thuộc vào cách thức đầu tư và mức độ hiểu biết của chính bạn. Các cách thức mang đến lợi nhuận cao thường đi đôi với rủi ro nhiều. Với cách phân loại đó thì đầu tư trái phiếu doanh nghiệp được xếp vào kênh đầu tư mang lại lợi nhuận không quá cao. Đi kèm với đó, đây là cách thức đầu tư khá an toàn, ít rủi ro và được phần đông những nhà đầu tư nghiệp dư lựa chọn.
Xem thêm: Đặc điểm của thị trường trái phiếu
Xem thêm: Ý nghĩa phát hành trái phiếu doanh nghiệp
Trên đây là các nội dung trả lời của chúng tôi về Xếp hạng tín nhiệm trái phiếu doanh nghiệp. Trong quá trình nghiên cứu, nếu như các bạn cần Công ty Luật LVN Group hướng dẫn các vấn đề pháp lý vui lòng liên hệ với chúng tôi để được trả lời.